Sotsiologiyaa
Davlat attestasiyasi: 1. Gumanitar va ijtimoiy-iqtisodiy fanlardan biri; 2.Chet tili; 3. Bitiruv malakaviy ishi; O’quv ishlari prorektori: prof. N.O. Alimov O’quv bo’limi boshlig’i: dos. F.Xaitov. Fakultet dekani: dos.S.G’oziyev 2.1.2. ISHCHI O‘QUV REJA O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA’LIM VAZIRLIGI A.QODIRIY NOMLI JIZZAX DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA’LIM VAZIRLIGI A.QODIRIY NOMLI JIZZAX DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI I J T I M O I Y F A N L A R KAFEDRASI TASDIQLADI Jizzaz DPI O’quv ishlari bo’yicha prorektori : ____________N.Alimov “____” ___________2014 Ta’lim sohasi: 140000 – o‘qituvchilar tayyorlash va sotsiologiya fani Bakalavriyat yo‘nalishi : 5140100 S O T S I O L O G I Y A FANIDAN ISHCHI O’QUV DASTURI JIZZAX - 2014 Ishchi o`quv dasturi O`zbekiston Respublikasi Oliy va o`rta maxsus ta'lim vazirligi tomonidan 2011 yil 17 sentiyabr 392-buyruq tasdiqlangan na’munaviy o`quv rejasi va dasturi asosida tuzilgan. Tuzuvchilar : o’qituvchi.M. Ergasheva o’qituvchi .B.Sangirov Taqrizchi: Sotsiologiya fanlari doktori, professor A.Xolbekov Ushbu ishchi dastur Ijtimoiy fanlar kafedrasining ( 2014 yil __avgust №- 1sonli yig‘ilishida va institut ilmiy kengashida tasdiqlangan 1. SO‘Z BOSHI Bugungi kunda O’zbekiston Respublikasining rivojlanish imkoniyatlarni Sotsiologiya fani doirasida tahlil qilish, o’rganish va olingan ilmiy nazariy xulosalardan amaliyotda foydalanish muhim masalalaridan biriga aylanmoqda. Ushbu ishchi dastur sotsiologiya fani qo’lga kiritgan va munozarali sotsiologik muammolar yuzasidan keyingi yillarda prezidentimiz ma’ruzalari,olomlarning monografiya,dissertatsiya va ilmiy maqolalarida bildirilayotgan fikrlar,tahlillarni hisobga olgan holda tuzildi. Ishchi dasturda sotsiologiya fanining nazariy asoslari,predmeti va ob’ekti, sotsial institutlar va sotsial guruhlar sotsiologiyasi, Jamiyat sotsial strukturasi va stratifikatsion jarayonlar, sotsial munosabatlar,shaxs sotsiologiyasi va deviant xulq atvor sotsiologiyasi, ijtimoiy taraqqiyot sotsiologiyasi, sotsiologik tadqiqotlarni tashkil etish va umumlashtirish, empirik sotsiologik tadqiqot va uning metodlari kabi yo’nalishlarni ifodalaydigan mavzular yoritilgan O’QUV YUKLAMASI HAJMI
REYTING TIZIMI
1 juftlik soat uchun (seminar) 2,0 dan 3,7 ballgacha.
Joriy va oraliq nazoratlar umumiy balining 55% (39 ball)i va undan yuqorisini to‘plagan talabalar Yakuniy nazoratga kiritiladilar. Umumiy baholash me’zoni: 86 – 100 ball uchun – a’lo 71 – 85 ball uchun – yaxshi 55 – 70 ball uchun – qoniqarli 0 – 54 ball uchun – qoniqarsiz Agar talaba 55 ball va undan yuqorisini to‘plagan bo‘lsa, fanni o‘zlashtirgan hisoblanadi. ORALIQ NAZORAT MAVZUSI VA MUSTAQIL TA’LIM
MUSTAQIL TA’LIM MAVZULARI Ilova: Talaba fandan kafedrada tasdiqlangan mustaqil ta’lim mavzularidan 1tasini tanlaydi. Tanlangan mavzusi bo’yicha 5 ta vazifani bajaradi. Bu vazifalar – mavzusi bo’yicha adabiyotlar ro’yxati va shu adabiyotlar asosida referat, maqola yozish, test tuzish, BMI (bitiruv malakaviy ishi) rejasi tuzishdan iborat. Eslatma: Mustaqil ta’lim mavzulari va oraliq nazorat topshiriqlari darsning 1 kunida talabalarga beriladi, bajarish muddati 2 oydan kam bo’lmagan xolda o’tkazilish kuni aytiladi va guruh jurnaliga yoziladi. Mustaqil ta’lim mavzulari va oraliq nazorat topshiriqlari 1 ta daftarda jamlangan xolda belgilagan kunda yozma va og’zaki shakllarda asditoriyada o’tkazilishi talabalarga e’lon qilinadi. Masalan: Mavzu: Sotsiologiya faninig predmeti va vazifalari
Mustaqil ta’lim savollari (gumanitar, ijtimoiy fanlar ta’lim yo’nalishi uchun) Yuridik tashkilotlar sotsiologiyasi, yuridik tashkilotlarning jamiyat uchun ahamiyati Sud faoliyati sotsiologiyasi. Jamiyatning huquqiy madaniyati huquqiy ijtimoiylashuv omili sifatida Qonunchilik samaradorligini tadqiq qilish metodologiyasi Davlat hokimiyati idoralari faoliyatining ochiqligi jamoatchilik fikrini rivojlantirishning muhim omili sifatida Ijtimoiy fikr va huquq Qonunchilikning ijtimoiy shartlanganligi (Oxirgi yillarda Oliy Majlis tomonidan qabul qilingan biror bir qonun misolida) M. Veber Sotsiologiyasida hokimiyatni legitimlash shakllari hamda rasional byurokratiya konsepsiyasi Ijtimoiy begonalashuvning oldini olishda huquq-tartibot organlarining roli E. Dyurkgeymning sosiologik huquq konsepsiyasi Huquq Sotsiologiyasida tadqiqotning qonunchilik eksperementi Yangi qonunlarning qabul qilinishida sosiologik tadqiqotlarning ahamiyati Professional parlamentarizm – ijtimoiy boshqaruv samaradorligining muhim omili (I.A.Karimovning “Mamlakatimizni modernizasiya qilish va kuchli fuqarolik jamiyati barpo etish – ustuvor maqsadimizdir” -2010 yil 27 yanvardagi ma’ruzasidagi masalalar misolida) Umumiy sotsiologiyaning huquq Sotsiologiyasini shakllantirishga ta’siri Huquqni sosiologik o’rganish muammolari Huquqning ijtimoiylashuv funksiyasi Qonun samaradorligini aniqlash usullari (tamaki va spirtli ichimliklar savdosi va iste’molini cheklashga qaratilgan yangi qonunning samaradorligi misolida) O’zbekistonda diniy bag’rikenglik – din sotsiologiyasining obyekti sifatida Individlarni ijtimoiylashtirish bo’yicha huquqning funksiyasi O’zbekistonda xotin – qizlarning huquqiy savodxonligini oshirish muammolari ( o’zingiz yashayotgan mahalla miqyosida sosiologik tahlil qiling ). Qonun ijodkorligi jarayonida ijtimoiy fikrni hisobga olish mexanizmlari Huquq sotsiologiyasida empirik ma’lumotlarni to’plash metodlari Huquq sotsiologiyasi predmeti va tuzilishi Erkaklar va ayollar jinoyatchiligi darajasi Jinoiy guruhlar tarkibidagi qizlar Temuriylar davrida turon mentalitetining hususiyatlari(sosiologik tahlil) “Avesto”da inson va jamiyat, ijtimoiy munosabatlar sosiologisi “Oila-mahalla - maktab” konsepsiyasi – ijtimoiy barqarorlik garovi Siyosiy begonalashuvning oldini olishda barcha sog’lom kuchlarni birlashtirish zaruriyati (I.A. Karimovning “O’zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida” kitobida yoritilgan voqyealar misolida) Siyosiy ishtirokchilikning sotsial omillari Ijtimoiy-hududiy birliklarni boshqarishda mahalla institutining roli Demokratik jamiyatga o’tishning sotsial shart-sharoitlari Sotsial institutlarning jamiyat ma’naviyatini shakllantiruvchilik roli (Yuksak ma’naviyat -yengilmas kuch asari asosida) Milliy mentalitet hususiyatlarining tabiiy iqlim sharoiti bilan bog’likligi Milliy mentalitetning ma’naviyat bilan bog’likligi Milliy mentalitetning urf-odat, rasm-rusum bilan bog’likligi Ijtimoiy begonalashuv va yon atrofda bo’layotgan o’zgarishlarga daxldorlik hissi.( Karimov I.A. Inson xotirasi – boqiy, qadr-qimmati – ulug’. 2012 yil 9 may kuni. Xotira maydonida ommaviy axborot vositalari vakillariga bergan intervyusi asosida) Yosh avlodni tarbiyalashda ajdodlarimizdan kolgan rasm-rusm, urf-odatlarning ta’siri Barkamol shaxs ijtimoiylashuvining ijtimoiy –madaniy omillari Kadriyatlarning yaratilishida milliy muhit ta’siri T. Jeffersonning siyosiy sosiologik nazariyasi Siyosiy Sotsiologiya rivojida Sh.Monteskye asarlarining ahamiyati. A. X. G’azzoliyning siyosiy –sosiologik qarashlari Jon Lokkning siyosiy sosiologik karashlari A. Tokvillning siyosiy sosiologik karashlari T. Gobssning siyosiy sosiologik karashlari Etnosotsiologiyaning predmeti va obyekti “Dunyoviylik – dahriylik emas” (I.A.Karimov ma’ruza va nutqlari asosida sosiologik tahlil) Millatlar va etnik guruhlar Sotsiologiyaning obyekti sifatida Terrorizm va diniy esktremizmga qarshi kurashda ijtimoiy institutlarning o’rni O’zbekistonliklarning milliy o’zligini anglash holatlari Mustaqillik sharoitida O’zbekistonda sotsial – etnik munosabatlar Yoshlar va din. XXI asrda barkamol shaxs rivojlanishi muammolari. O’zbekistonda sotsial tabaqalashuv jarayoni Millatlararo etnik munosabatlarni o’rganish xususiyatlari Xotin – qizlar va ish joyi: tarixiy sharh Ijtimoiy harakatlar va Sotsiologiya O’rta – mulkdorlar sinfining sotsial chegaralari O’zbekiston jamiyatining sotsial tizimi Sotsial o’zgaruvchanlik va ommaviy madaniyat Sinfiy ong borasidagi tadqiqotlar,turli yondashuvlar Sportning sotsial funksiyalari Sport Sotsiologiyasi ijtimoiy institut sifatida O’zbekistonda uch bosqichli sport o’yinlari (sosiologik talqin) Shaxs ijtimoiylashuvida sportning roli Sport yutuqlari yo’lidagi insonparvarlik muammolari. XXI asr sport taraqqiyoti va ijtimoiy bashorat Sport Sotsiologiyasining vazifalari Sportda sotsial ziddiyat nazariyasi Ayollar sporti, uning fiziologik va sotsial oqibatlari Voyaga yetmaganlar orasida deviant xulq-atvorning shakllanishidagi omillar, uning sabablari va bosqichlari Bolalarni sport mashg’ulotlariga jalb qilish deviant – xulq atvorga qarshi kurash omili Deviant xulqlik bolalar bilan ishlash muammolari Deviant holatlarning oldini olishda “Yoshlar yili Davlat dasturi”da belgilab berilgan vazifalarning roli Boshlang’ich sinf o’quvchilarida maktabga munosabat motivasiyasini ijtimoiy muammo sifatida tadqiq qilish.(Empirik tadqiqot usullaridan foydalangan holda) Bolalarga e’tiborsiz munosabatning oldini olish – ijtimoiy ish yo’nalishlarida biri sifatida Ta’lim Sotsiologiyasining muhim muammolari va funksiyalari Yosh avlodni shakllantirishda ta’lim Sotsiologiyasining axamiyati Boshlang’ich ta’lim Sotsiologiyasining takomillashishida tadkikotning ahamiyati. O’zbekistonda zamonaviy ta’lim Sotsiologiyasining rivojlanishi omillari(I.A.Karimovning “Yuksak bilimli va intellektual rivojlangan avlodni tarbiyalash – mamlakatni barqaror taraqqiy ettirish va modernizasiya qilishning eng muhim sharti” mavzusidagi xalqaro konferensiyadagi nutqi ) Ta’lim tizimining ijtimoiy funksiyalari va uning jamiyat hayotidagi roli Yoshlarning kasbiy shakllaninishida uzluksiz ta’limning roli Ta’lim tizimining ijtimoiy hayotdagi o’rni va ahamiyati Bolaning ijtimoiylashuvi Ijtimoiylashmagan bolalar Yoshlarni ijtimoiy himoyalash xususiyatlari. Bolalarda ijtimoiy reaksiyalarning shakllanishi Zamonaviy yoshlarning qadriyatlar tizimida olamni diniy idrok etish. Tengdoshlar bilan munosabatlar - ijtimoiylashuvning agenti sifatida Jinoyat va deviasiyaning psixologik nazariyalari Deviasiya va ijtimoiy ta’sir Ijtimoiy o’zgarishlarga ta’sir etuvchi omillar Sotsial tasavvurlar nazariyasining shakllanishi Freyd va psixoanaliz Jinoyat va psixopatik shaxs: psixologiya nuqtai nazari Nutq va yozuv muammolari I.A.Karimovning “Tarixiy xotirasiz kelajak yo’q” nutqida ilgari surilgan fan Sotsiologiyasiga aloqador dolzarb muammolar A. Navoiyning sosiologik qarashlari I.A.Karimovning “O’zbekiston 21 asr bo’sag’asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va taraqqiyot kafolatlari” asarida mahalliychilik talqini (tabiiy, aniq fanlar ta’lim yo’nalishi uchun) Sotsiobiologiya va antropologiya aloqadorligi Tabiiy “farovonlik jamiyatlari” mavjudligi xossasi Ijtimoiy reaksiyalarning shakllanishi Freyd va psixonalizm O’zaro ta’sir jarayonida yuz, nutq va tana holati Sosiologik mintaqalashtirish Jinoyat va deviasiyaning biologik nazariyasi Jinoyat va psiopatik shaxs: psixologik nuqtai nazar Anomiya va uyushma: jinoiy submadaniyat Jins, gender va biologiya Bemorlarni ihotalash tushunchasi va mohiyati Plyuralistik jamiyatlarda etnik guruhlar, mayda millatlar va irq Irq va biologiya Geografik determinizm tushunchasi Klonlashtirish oqibatlari va genetik muammolar Oila genezesi: sharq va g’arb misolida Boulz va Gintiz: maktab va sanoat kapitalizm Intelektual koefiisent va genetik omillar Sanoatda mehnat taqsimoti. Teylor va Ford yondashuvi Mehnat va mehnat natijalaridan begonalashuv O’zbekiston sharoitida ijtimoiy foydali mehnatga bo’lgan ehtiyojning o’sib borishi Kasaba uyushmalari va ishlab chiqarish nizolari Ishsizlik, ayollarning mehnat bilan bandligi I.A.Karimovning “O’zbekiston mustaqillikka erishish ostonasida asari”da yoshlar ishsizligi tahlili Yoshlar bandligini ta’minlashda mehnat yarmarkalari mexanizmlaridan samarali foydalanish imkoniyatlari ( muayyan viloyat, tuman va shahar miqyosida) Mahsulot ishlab chiqarish va atrof-muhit ekologiyasi Atrof-muhit: sosiologik muammo “O’zbekistonda ona va bola salomatligini muhofaza qilishning milliy modeli: Sog’lom ona-sog’lom bola ” (I.A.Karimovning 2011 yil 26 noyabrdagi xalqaro simpozium ochilishi marosimidagi nutqi asosida ) Urbanistik ekologiya O’zbekiston yoshlarida ekologik tafakkurning shakllanish muammolari. Urbanizm va sun’iy muhit Aholi, salomatlik va keksalik muammolari Aholi o’zgarishi dinamikasi: ijobiy va salbiy natijalar Maltuschilik harakatining g’oyaviy mazmuni Ijtimoiy darvinizm Global moliyaviy –iqtisodiy inqirozlarning jamiyat ijtimoiy tarkibiga ta’siri (I.A.Karimovning “Jahon moliyavi-iqtisodiy inqirozi. O’zbekiston sharoitida uni bartaraf etishning yo’llari va choralari” kitobida ko’tarilgan masalalar asosida) Dala tadqiqotining afzallik va kamchiliklar Sotsiologik tadqiqotda matematik modellashtirish Emil Dyurkgeym: sotsial fakt nazariyasi Zamonaviy yondashuv: funksionalizm misolida Merton talqinidagi funksionalizm Strukturalizm va semiatika Sosiologik tadqiqotda baholash jarayoni Vertikal integrasiya: markazlashtirish va muofiqlashtirish Vertikal mobillik tushunchasi mazmuni Kibermakon: ijobiy va salbiy oqibatlari Mahalla sotsiologiyasi: demografik o’zgarishlar Ma’naviy va moddiy hayot uyg’unligi – iqtisodiy begonalashuv oldini olishning muhim omili (Yuksak ma’naviyat -yengilmas kuch asari asosida) Mehnatga haq to’lash tizimi XX asr boshlarida Bozor munosabatlariga o’tish sharoitida ijtimoiy islohatlarning roli (Prezident I.A.Karimov asarlarida ko’tarilgan masalalar misolida) Sotsiologiyaning metodlari: qiyoslash va taqqoslash metodi Sotsiologiyada matematik metod tushunchasi Tabiiy fizik-geografik muhitning jamiyat hayotiga ta’siri Gerbert Spenserning tabiiy va sotsial voqyeylik xususidagi qarashlar Sotsial demografik munosabatlar Sog’lom avlod davlat dasturining jamiyat turmush tarzidagi o’rni Erix From inson mohiyatini “rag’batlantirish”, “mashinalashtirish”, “kompyuterlashtirish” ning xususiyatlari Ishlab chiqarishni boshqarishda begonalashuv muammosi Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik faoliyatining hozirgi O’zbekiston jamiyati ijtimoiy tarkibi shakllanishidagi o’rni Xususiy tadbirkorlik – iqtisodiyotda yuz berayotgan ijtimoiy-iqtisodiy o’zgarishlarning muhim omili(“Kichik biznes va xususiy tadbirkorlik” yili Davlat dasturida belgilangan vazifalar asosida) Karimov .I.A “Fan – jamiyat taraqqiyotini olg’a siljituvchi kuch vosita” ga aylanadi naqlining talqini XX1 asrda ishlab chiqarish va ekologik o’zgarishlar Mehnat bozorini shakllantirish, aholi bandligi Mehnatni rag’batlantiruvchi omillarning shaxsiy komponentlar bog’liqligi Mehnatning turlari va shart-sharoitlari O’zbekistonda sotsial o’sishning sur’atlari dinamikasi AQSh va G’arbiy Yevropada mehnat sosiolgiyasi Empirik ma’lumotlarni sifat va aniqlik darajasi Sosiologik tadqiqotda taqsimiy jadval tuzish “Oila yoshlar nigohida” (Mahallangizda o’tkazilgan sosiologik tadqiqot o’natijalari asosida tahlil qiling) Empirik tadqiqot natijalarini statistik qayta ishlash Deviasiya holatlarning dinamik o’sishi va statistik tahlili Global muammolarga sosiologik yondashuv Mamlakatimizda reproduktiv salomatlik ta’minlash va oila Sotsiologiyasi O’zbekistonda fan va ishlab chiqarishning uzviyligi Gen injenerligi muammo va istiqbol Hozirgi zamon fanlarida integrasiya differensasiya jarayonining sosiologik tahlili Jamiyat boshqaruvida markazlashtirish va nomarkazlashtirish tendensiyalari Alkogolizm – sog’lom turmush-tarzi kushandasi Hozirgi kunda axborot olamining sotsial jihatlari Postindustrila jamiyatga o’tishda stratifikasion o’zgarishlar Mamlakatimizda raqamli ommaviy axborot vositalarining o’rni va roli Jamoatchilik fikri va statistik tahlil Ekomuammolarni hal etishda yoshlarning o’rni Virtual “kompyuter o’yinlar”ining yoshlar ruhiyatiga ta’siri Dala sharoitida tadqiqot o’tkazish Ekspremental tadqiqotlarning istiqboli Fan sotsiologiyaasining predmeti Mutaxassis ilmiy xodimlarni turli xil tamoyillarga asosan qanday baholash mumkin Shaxsning shakllanishi uchun kadrlar bilan uzliksiz kompleks ravishda qanday tartibda ish olib borish zarur Zamonaviylashgan jamiyatda yoshlarning ijtimoiy o’zgarishi. Mamlakatimizda demokratik islohotlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyatini rivojlantirish konsepsiyasi XX asr o’rtalaridan qator G’arb mamlakatlari o’tayotgan pastindustrial jamiyatning mohiyatini tushuntirib bering Sotsiologiyaa fanidagi mehnat sharoitlari kategoriyasining ahamiyatini
Yüklə 4,54 Mb. Dostları ilə paylaş: |