So’z boshi

Signaling Transport protokoli 
 
SIGTRAN IP- tarmoqlar bo‘ylab signalli axborotni uzatish uchun 
protokollar to‘plamidan iborat. U taqsimlangan VoIP arxitekturasidagi 
asosiy transport komponenti hisoblanadi va SG, MGC, Gatekeeper 
(geytkiper) SIGTRAN SCTR (Simple Control Transport Protocol) va 
adaptatsiya darajalari (Adaptation Layers) funksiyalarini amalga oshiradi. 
SCTP signalli axborot ishonchli uzatilishi uchun javob beradi, oqim 
boshqarilishini amalga oshiradi, xafsizlikni ta’minlaydi. Adaptation Layers 
funksiyasiga signalli foydalanuvchi tegishli signalli darajalardan uzatish 
kiradi. Ushbu protokollar sigmentatsiyalash va foydalanuvchilar 
ma’lumotlarini paketlashtirish, qonuniy foydalanuvchining imitatsiyasidan 
muhofaza qilish, uzatiladigan axborot ma’nosini va boshqa qator 
funksiyalarni o‘zgartirish uchun javobgardir. 
 
 IP- telefoniya va UFTfT 
 
Tarmoqlarning o‘zaro ishlashi yaqin kelajakda IP - telefoniya, ayrim 
ama- liyotchilarning fikriga ko‘ra, an’anaviy tarmoq o‘rnini bosa olmaydi. 
Aloqaning ushbu turlari bir birining o‘rnini bosmaydi, lekin to‘ldiradi. IP - 
telefoniya kanallari bo‘ylab uzatiladigan trafik hajmi oshadi. Birinchi 
navbatda, bu xalqaro va shaharlaraor telefoniyaga taalluqlidir, asosiy 
tendensiya shundaydir. IP - telefoniya texnologiyasi takomillashishi 
davom etadi, qulay servislar soni oshadi va aloqa sifati yaxshilanadi. 
Shuning natijasida sent uchun istalgan “yo‘nalishlar” ni taqdim etuvchi 
operatorlar 
soni 
qisqaradi. 
Paketli 
texnologiyalar 
va 
umumiy 
foydalanishdagi telefon tarmog‘idan asosiy farq foydalanish va xizmatlarni 
yaqqol taqsimlanishidandir. UFTf tarmog‘idagi xizmatlar foydalanish 
texnologiyasi bilan bog‘langandir. Paketli tarmoqda foydalana olish 
xizmatlar tarmog‘iga bog‘liq emas. Transportni foydalana olish va 
xizmatlardan 
ajratgandagina 
farq 
yaqqol 
bilinadi. 
Umumiy 
foydalanishdagi telefon tarmog‘ida transport qanday xizmatlar qulayligini 

---

229 
va ular qanday yaratilishini belgilaydi. Transport paketli tarmoqda 
marshrutlashtirishdan va kommutatorlardan iborat. Barcha transport 
tarmog‘i foydalana olishi va birgalikda xizmatlarni ulashga majburdir. 
IP - telefoniyani shakllangan global telefon jamiyatga kiritilishida 
amaldagi 
umumiy 
foydalanishdagi telefon tarmog‘ining asosiy 
qonunlariga: verguldan keyin uchta to‘qqiz bilan eksplutatsion 
ishnochlilik, real vaqtda nutqni uzatish sifatining qat’iy normalari va shu 
kabilarga rioya qilishi zarurdir. 
Qonunlar, qoidalar va normalarga nisbatan amaldagi UFTf 
tarmog‘ining yuz yillik davridan ko‘proq davrda shakllangan an’analar 
muhimdir. Shuning uchun foydalanuvchilar uchun odatiy bo‘lgan nomerni 
terish, telefon xizmatlaridan foydalana olish usullari kabi barchi harakatlar 
muhimdir. Shunday qilib, abonent IP- telefoniya va oddiy telefon aloqa 
o‘rtasidagi farqni nutq sifati, foydalana olish algoritmi bo‘yicha farqni 
sezmasligi kerak. 
Xuddi shu sabab bo‘yicha foydalanuvchi axborotni uzatish va 
signalizatsiya- ning to‘liq ravshanligi UFTf va IP - tarmoqlar o‘rtasida 
taminlanishi yaxshidir. Gap shundaki, farqi, masalan, ko‘pgina korporativ 
aloqa tarmoqlaridan, umumiy foydalanish tarmog‘i milliy va idoraviy 
chegaralarga ega emas. IP - telefoniya birgalikdagi ishni qo‘llab - 
quvvatlash imkoniyatiga ega bo‘lishi va dunyoning turli mamlakatlarda 
qabul qilingan aloqaning ko‘plab standartlari bilan axborot tiniqligini 
ta’minlashi kerak. Gap faqat elektr tutashuvi to‘g‘risida emas, balki yuqori 
darajalar protokollari va ilovalar, to‘lovlar to‘lanishi va boshqalarning 
o‘zaro ishlashi kabi vazifalarning o‘zaro ma’qul qarorni topish zarurdir. 
Qisqa muddatda IP - texnologiya o‘zining texnik mustaqilligini 
isbotlashga ulgurdi. U texnologik va iqtisodiy hodisa kabi umum tan 
olingan reallik va kuchlar sifatida dunyoda mustahkam tasdiqlandi. Bugun 
hech kim bu jiddiy va uzoq vaqtligiga shubha qilmaydi. 
Bugungi kunga IP - tarmoq tarmoqlangan tuzilmaga ega, yangi 
uskuna, stan- dartlar paydo bo‘lyapti, bunda eskilari yo‘qolmoqda. 
Chaqiruvlarning eng kichik qismi uchun signalizatsiyaning bitta protokoli 
ishga tushgan bo‘ladi. 
Bundan tashqari, IP - texnologiya bo‘yicha qurilgan tarmoq boshqa 
tarmoqlar, xususan UFTf tarmoqlari bilan o‘zaro ishlash imkoniga ega 
bo‘lishi kerak.