So‘z va termin. Terminologiya fani va uning rivojlanishi

TOPSHIRIQLAR:

1. 
   So‘z va atama bir-biridan qaysi jihatlari bilan farq qiladi.
   
2. 
   Ma’lum bir lug‘aviy birlik ham so‘z, ham atama bo‘lishi mumkinmi?
   
3. 
   Iboralardan atama sifatida foydalanish mumkinmi?
   
4. 
   Atama yaratishda qaysi manbalar ichki, ya’ni asosiy manba hisoblanadi?
   
5. 
   Atama tanlashda tashqi manba deyilganda nima tushuniladi?
   
6. 
   Yangi atamalar yaratish, tanlash va qo‘llashda qanday umumiy qoidalarga tayaniladi?
   
7. 
   O‘z mutaxassisligingizga oid qo‘shimchalar qo‘shish, birikmalar hosil qilish, tarjima qilish orqali yasalgan va boshqa tillardan to‘g‘ridan-to‘g‘ri o‘zlashtirish orqali qo‘llanayotgan atamalarga misollar keltiring.
   
8. 
   Mutaxassisligingizga oid qanday atamalarning qo‘llanishida kamchilik bor deb hisoblaysiz?
   

KERAKLI ADABIYOTLAR:

1. 
   Aminov M., Madvaliyev A., Mahkamov N., Mahmudov N. Ish yuritish. – Toshkent, 2000.
   

2. 
   Boltayev M. Lotin yozuviga asoslangan o‘zbek alifbosi va imlosi. – T.: O‘qituvchi, 2003.
   
3. 
   Boltayev M. Lotin yozuviga asoslangan yangi o‘zbek alifbosi va imlosi. INTERNETdagi manzili: www.samdu.uz.files/web/index.htm
   
4. 
   Davlat tilida ish yuritish, hujjatchilik va atamashunoslik. Uslubiy qo‘llanma. Tuzuvchi: Boltayev M. – Samarqand: SamDU, 2007.
   

5. Mahmudov N. va bosh. Ish yuritish asoslari. – Toshkent: O‘zME davlat ilmiy nashriyoti, 2006.
6. Sanaqulov U., Abdiyev M., Qurbonov A. O`zbek tilida ish yuritish asoslari.- Samarqand, 2014.
7. Ҳожиев А. Термин танлаш мезонлари. Ахборот. 11 – 12-чиқарув. – Тошкент: Фан, 1996.
8. Давлат тилида иш юритиш, ҳужжатчилик ва атамашуносликдан ўқув иш дастури. – Самарқанд: СамДУ, 1998.
9. Дониёров Р. Ўзбек тили техник терминологиясининг айрим масалалари. – Тошкент: Фан, 1977.
10. Абдиев М. Соҳавий терминологиянинг систем таҳлили муаммолари. –Тошкент: А.Қодирий номидаги халқ мероси нашриёти. 2004.
11. Мадвалиев А. Ўзбек тили терминологияси ва лексикографияси масалалари.-Тошкент: “Ўзбекистон миллий энциклопедияси” Давлат илмий нашриёти, 2017.
12. O‘zbek tilining asosiy imlo qoidalari. O‘zbek tilining imlo lug‘ati. Tuzuvchilar – Hojiyev A., Rahmatullayev Sh. – Т.: O‘qituvchi, 1996, 6-27-betlar.
13. Имомова Т.З., Тухватуллина Л.А. Иш қоғозлари қандай ёзилади? – Тошкент, 1992.
14. Mahmudov N., Rafiyev A., Yo‘ldoshev I. Davlat tilida ish yuritish. – Toshkent, 2015.
15. To‘xliyev N. Ish yuritish. – Toshkent, 2017.
16. Abdiyev M., Umarov Y. Ish yuritish. – Samarqand, 2018.
17. Мадвалиев А., Маҳкамов Н. Ўзбек тилида иш юритиш атамаларини тартибга солиш ҳақида // Ўзбек тили атамашунослиги. Ахборот. 5 – 6-чиқарув. – Тошкент: Фан, 1992. – Б.40-43
18. Садинова Н. Иш юритиш терминларининг қисқача изоҳли луғати. –Тошкент, 2019.
19. Лутфуллаева Д. Мустақиллик даври расмий-идоравий иш услубининг тараққиёти. – Тошкент, 2020.

*^* Roppa-rosa qirq yil ilgari e’lon qilingan ushbu maqola hozir ham o‘z qiymatini yo‘qotmagan ko‘rinadi. Shuning uchun uni ayrim juz’iy qisqartishlar bilan tarjima qilinishini lozim topdik.

1*Теrminologiya va atamashunoslik teng qiymatli terminlar emas, chunki terminologiya deganda terminlar majmuyi va ularni o‘rganadigan fan tushuniladi. Atamashunoslik deganda esa faqat terminlarni o‘rganadigan fan tushuniladi. Unda terminologiyaning birinchi ma’nosi yo‘q. Shuning uchun biz «terminologiya» terminidan foydalanamiz.
1. Tarjimasi: Теrmin [ r

2 ^ «Terminologik leksikaga fan, texnika, qishloq xo‘jaligi, san’at va shu kabilarning biror sohasiga oid so‘zlar birikmasi maxsus tushuncha yoki narsa-buyumlarni mantiqan lo‘nda ifodalash uchun qo‘llanadigan so‘z yoki so‘z birikmalari kiradi».