Srfgsrfgfd

2-rasm. Formalar dizayneri.



3-rasm. Dastur matni muharriri
Delphidagi Formalar dizaynerining tuzilishi shu qadar oddiyki, dasturning tashqi ko’rinishini yaratish bolalar o’yiniga o’xshab ketadi. Formalar dizayneri dastlab oddiy bo’sh oynadan iborat bo’ladi va siz uni keyinchalik komponetlar to’plamidan olingan ob’ektlar bilan to’ldirishingiz mumkin.
Formalar dizaynerining muhimligiga qaramasdan, dasturchiliarning ko’p vaqtlari Dastur matni muharririda kechadi. CHunki bu yerda dasturning asosiy kodi (ish bajaruvchi qismi) yoziladi.

4-rasm. Delphi ishchi muhiti.
Bosh oynada buyruqlar menyusi, uskunalar paneli va komponentlar palitrasi joylashgan.
Bosh ishchi forma yaratiluvchi ilovaning bosh oynasi hisoblanadi.
Dasturiy ta’minotning dasturlash texnologiyasining uslubiy ta’minoti qisqacha ilova deb ataladi.

5-rasm. Bosh oyna
Object Inspector oynasi - ob’yektlarning xususiyatlarining qiymatlarini taxrirlash uchun mo’ljallangan.
vizual loyihalash atamalarida ob’yektlar - bu muloqot oynalari va boshqaruv elementlaridir (kiritish va chiqarish maydonlari, buyruq tugmalari va boshqalar).
Ob’yekt xususiyati - ob’yektning ko’rinishi va joylashishini aniqlovchi tavsiflardir. Masalan, Width va Height xususiyatlari formaning o’lchamlari (balandligi va kengligi)ni, Top va Left xususiyatlari formaning ekranda joylashgan o’rnini, caption esa sarlavha matnini beradi.

6-rasm. Object Inspector oynasi



7-rasm. Kodlarni taxrirlash oynasi

II. ASOSIY QISM

2.1. Massiv va ular bilan ishlash.

Biz shu paytgacha qiymatlarning oddiy (skalyar) tiplaridan foydalanib, turli xil programmalar yaratishni o’rgandik. Skalyar tipga tegishli har bir qiymat yagona malumot hisoblanib, trivial strukturaga egadir.
Amalda esa, turli xil hosilaviy tiplar bilan ishlashga, ulardan foydalanib murakkab programmalar yaratishga to’g’ri keladi. Bu tiplarga tegishli qiymatlarning har biri trivial bo’lmagan strukturaga ega, yani bu qiymatlar o’z navbatida yana bir nechta qiymatlardan tashkil topadi.
Endi shunday tiplardan biri bo’lgan, programmalashda eng ko’p qo’llaniladigan programma ob’ekti – massivlar bilan tanishib chiqamiz.