Teng bo‘lmagan oraliq Ko‘zlangan asosiy vazifalarni hal qilish nuqtayi nazaridan statistik guruhlash quyidagi uch turga bo‘linadi:
1. Tipologik guruhlash.
2. Tuzilmaviy (strukturali) guruhlash.
3. Tahliliy (analitik) guruhlash.
Tipologik guruhlash deganda hodisalarni ijtimoiy-iqtisodiy tiplarga ajratish imkoniyatini beruvchi guruhlash tushuniladi. Xalq xo‘jaligini tarmoqlarga bo‘lib o‘rganish, aholini sinflarga ajratib o‘rganish, qishloq xo‘jaligi korxonalarini shirkat, fermer, dehqon xo‘jaliklariga bo‘lib o‘rganishlar tipoligik guruhlashga misol bo‘la oladi. Demak, tipologik guruhlash yordamida korxonalarning tipi, ularning qaysi yo‘nalishda ixtisoslashganligi, qaysi mulkchilik shakliga tegishli ekanligi, aholining sinfiy va milliy tarkibi kabi muhim ommaviy ijtimoiy hodisalar o‘rganiladi.
Tipologik guruhlash deganda hodisalarni ijtimoiy-iqtisodiy tiplarga ajratish imkoniyatini beruvchi guruhlash tushuniladi. Xalq xo‘jaligini tarmoqlarga bo‘lib o‘rganish, aholini sinflarga ajratib o‘rganish, qishloq xo‘jaligi korxonalarini shirkat, fermer, dehqon xo‘jaliklariga bo‘lib o‘rganishlar tipoligik guruhlashga misol bo‘la oladi. Demak, tipologik guruhlash yordamida korxonalarning tipi, ularning qaysi yo‘nalishda ixtisoslashganligi, qaysi mulkchilik shakliga tegishli ekanligi, aholining sinfiy va milliy tarkibi kabi muhim ommaviy ijtimoiy hodisalar o‘rganiladi.
Tuzilmaviy (strukturali) guruhlash deganda bir xil tipdagi statistik to‘plam tarkibiy qismini guruhlarga bo‘lib, ularning salmog‘ini aniqlash orqali o‘rganish tushuniladi. Demak, ushbu guruhlash turida to‘plam tarkibidagi har bir guruhning salmog‘i aniqlanib, to‘plam tarkibi o‘rganiladi.
Tuzilmaviy guruhlash yordamidaaholining milliy, jinsiy tarkibi, mamlakat yalpi ichki mahsuloti, qishloq xo‘jalik yalpi mahsulotining tarkibiy qismlari kabi ijtimoiy hodisalarning tuzilmalari (strukturasi) o‘rganiladi.
Ikkilamchi guruhlash deganda dastlabki guruhlangan ma’lumotlarga asoslanib, yangidan tashkil qilingan guruhlash usuli tushuniladi. Ikkilamchi guruhlash, ya’ni yangi guruhlarni tuzish ikki usul yordamida amalga oshiriladi:
Ikkilamchi guruhlash deganda dastlabki guruhlangan ma’lumotlarga asoslanib, yangidan tashkil qilingan guruhlash usuli tushuniladi. Ikkilamchi guruhlash, ya’ni yangi guruhlarni tuzish ikki usul yordamida amalga oshiriladi:
1. Dastlabki guruhlash oraliqlarini yiriklashtirish usuli orqali;
2. Dastlabki guruhlash oraliqlarining nisbatiga asoslangan usul orqali.
Amaliyotda har ikkala usul ham ommaviy ijtimoiy hodisalarni o‘rganishda, omil va natijaviy belgilar orasidagi qonuniyatlarni aniqlashda keng qo‘llaniladi.