Statistik jamlash va guruhlash

Statistik jamlash va guruhlash

Qabul qiluvchi; Azizova Malixa

Tayyorlagan; Tursinbaeva Mukaddes

REJA;

1
Statistik jamlash va guruhlash haqida nazariy tushunchalar
2
Statistik guruhlashning mohiyati va uni ijtimoiy-iqtisodiy hodisalarni tahlilqilishda ahamiyati.
3
Statistik jamlashning mazmuni va masalalari
4
Ish va hodisarni o’rganish va tahlil qilishda statistik guruhlashni o’rni
Ijtimoiy-iqtisodiy ko’rsatkichlar mamlakat va uning hududlarini rivojlantirish, xo’jalik yurituvchi sub’ektlar faoliyat natijalarini o’rganish, aholining bandligi va turmush darajasini aniqlashda keng qo’llanadi. Bunday ijtimoiy – iqtisodiy ko’rsatkichlar mohiyatini, qanday hisoblanishini va mamlakat bo’yicha jamlanishini statistika fanida o’rganiladi.
Statistik jamlash va guruhlash haqida nazariy tushinchalar
Statistik guruhlash haqida
Statistikada guruhlash deb o’rganilayotgan hodisalarni (ob’ektlarni, birliklarni) muhim belgilariga asoslanib turdosh (sifatdosh) guruhlarga (to’plamlarga) birlashtirish yuritiladi. Masalan, aktsioner kompaniyalarni dividend to’lash darajasiga qarab guruhlarga ajratish. Agarda to’plangan ma’lumotlarni jamg’arib umumiyko’rsatkichlar olish bilan chegaralansak, u holda ular turli statistik to’plamlarga tegishli bo’lishi mumkin, natijada ularning tuzilishi va xususiyatlarini aniqlay olmaymiz. 
Statistik guruhlash deb hodisa va jarayonlarni har tamonlama, chuqur o‘rganish uchun kuzatish to‘plami ma’lumotlarini muxim belgilariga qarab guruhlarga ajratishdir.
Ma’lumotlarni guruhlashda eng avvalo guruhlash belgisi va oralig‘i aniqlab olinadi
Guruhlash belgilari ifodalanishiga qarab, miqdoriy va sifat (atributiv) belgilar bo‘lishi mumkin.
Sifat belgisi - o‘rganilayotgan ijtimoiy - iqtisodiy xodisalar son jihatdan ifodalash mumkin bo‘lmagan faqat mazmun yoki sifat jihatdan bir-biridan farq qiluvchi belgilarga aytiladi.
Miqdoriy belgilar – bu son bilan ifodalanuvchi belgilardir. 
Hodisa va jarayonlarning o‘zaro bog‘lanishini aniqlashda omil belgi va natijaviy belgini farqlash lozim
Omil belgi - hodisa va jarayonlar o‘zgarishiga ta’sir etuvchi belgidir.
Natijaviy belgi - hodisa va jarayonlarning o‘zgargan holatini ifodalaydi. 
Statistik jamlash toplangan ma’lumotlarni ilmiy tekshirishdan kòzlangan maqsad va vazifalar nuqtai nazaridan qayta ishlashdir
Hisoblash texnologiyasiga qarab
Tashkil qilinishiga qarab
Oddiy
Markazlashgan
Murakkab
Markazlashmagan

1. Tor ma’noda jamlash deganda kuzatishdan olingan ma’lumotlarni biror belgisiga qarab guruhlamasdan, to‘plamning umumiy yig‘indisini (yakunini) hisoblanish tushuniladi 2. Keng ma’nodagi jamlashda to’plam bo’yicha olingan ma’lumotlar tuzilgan jadvallarda ko’rsatiladi. Masalan, terilgan paxtani qo‘lda va mashinada terilgan guruhlarga ajratish, talabalarni kurslarga, mutaxassisliklarga, kunduzgi va sirtqi belgilari bo‘yicha guruhlarga ajratib o‘rganish.

Statistikada jamlash tor va keng ma’noda tushiniladi. 

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!