Sual dünyanın siyasi xəritəsinin formalaşması Si­ya­si xə­ri­tə

İq­lim. Bir­ləş­miş Ştat­la­rın əsas əra­zi­si mü­la­yim qur­şa­ğın qərb his­sə­sin­də və subt­ro­pik qur­şaq­lar­da yer­lə­şir. Öl­kə­nin şi­mal böl­gə­lə­ri­nin iq­li­mi sərt­dir. Bu­ra­da ilin bü­tün möv­süm­lə­rin­də qərb kü­lək­lə­ri üs­tün­lük təş­kil edir. Ona gö­rə də At­lan­tik okea­nın yum­şal­dı­cı tə­si­ri yal­nız en­siz sa­hil zo­la­ğın­da. Ap­pa­laç dağ­la­rı At­lan­tik okea­nı­nın tə­si­ri­nin öl­kə­nin da­xi­li his­sə­lə­ri­nə da­xil ol­ma­sı­na ma­ne­çi­lik tö­rə­dir. Öl­kə­nin şi­ma­lın­da oke­an üzə­rin­də ya­ra­nan so­yuq və qu­ru ha­va küt­lə­lə­ri cə­nu­ba, Mis­sis­pi və Mis­su­ri çay­la­rı höv­zə­lə­ri­nə hə­rə­kət edir və bə­zən Mek­si­ka kör­fə­zi böl­gə­si­nə, Flo­ri­da ya­rı­ma­da­sı­na qə­dər.

Öl­kə­nin cə­nub sa­hil­lə­ri Mek­si­ka kör­fə­zi­nin ilıq su­la­rı ilə əha­tə olun­muş­dur. Mek­si­ka kör­fə­zi və Ka­rib də­ni­zi üzə­rin­də ya­ra­nan ilıq və rü­tu­bət­li ha­va küt­lə­lə­ri Şi­ma­li Ame­ri­ka­nın mər­kə­zi his­sə­lə­ri­nə da­xil ola­raq Şi­mal böl­gə­si­nin iq­li­mi­nə əhə­miy­yət­li də­rə­cə­də tə­sir edir. Çün­ki me­ri­di­an is­ti­qa­mə­tin­də uzan­mış dağ sil­si­lə­lə­ri tro­pik ha­va küt­lə­lə­ri­nin öl­kə­nin mər­kə­zi his­sə­lə­ri­nə da­xil ol­ma­sı­na şə­ra­it ya­ra­dır. Ark­tik və tro­pik ha­va küt­lə­lə­ri­nin qar­şı­laş­ma­sı, sik­lon fəa­liy­yə­ti­ni fə­al­laş­dı­rır. Qa­sır­ğa baş ve­rir, güc­lü qar və ya­ğış ya­ğır, ha­va də­yiş­kən olur. sik­lon­lar­la əla­qə­dar bu­rul­ğan­lar baş ve­rir.

Kor­dil­yer dağ sis­te­mi öl­kə­nin da­xi­li böl­gə­lə­ri­nə Sa­kit okea­nın tə­si­ri­ni məh­dud­laş­dı­rır. Qərb­də də­niz iq­li­mi Sa­kit oke­an sa­hi­li­nin yal­nız en­siz zo­la­ğı üçün xa­rak­te­rik­dir. Flo­ri­da ya­rı­ma­da­sı və Mek­si­ka kör­fə­zi­nin sa­hil­lə­ri isə is­ti və rü­tu­bət­li iq­li­mə ma­lik­dir. Öl­kə­nin şər­qi­ni­nin bü­tün cə­nub his­sə­sin­də rü­tu­bət­li subt­ro­pik, Flo­ri­da ya­rı­ma­da­sı­nın uc­qar cə­nub his­sə­sin­də və Ha­vay ada­la­rın­da rü­tu­bət­li tro­pik iq­lim ha­kim­dir. Al­yas­ka ya­rı­ma­da­sı ark­tik, su­bark­tik və mü­la­yim iq­lim qur­şa­ğın­da yer­lə­şir.

Öl­kə əra­zi­si üz­rə şərq­dən-qər­bə get­dik­cə ya­ğın­­tı­nın miq­da­rı aşa­ğı dü­şür. At­lan­tik okea­nı sa­hil­lə­rin­də ya­ğın­tı­nın miq­da­rı 1000-1200 mm-dən Kor­dil­yer dağ­la­rı­na ya­xın­laş­dıq­ca 450-300 mm enir. Cə­nub-qər­bin səh­ra­la­rı­na 100 mm qə­dər ya­ğın­tı dü­şür. Şi­mal-şərq­də ya­ğın­tı bol (6000 mm-ə qə­dər), bu­xar­lan­ma az­dır. Sa­kit oke­an sa­hi­li­nin cə­nub-qərb his­sə­si­nə yal­nız qış­da 300-500 mm-ə ya­ğın­tı dü­şür.