Sual dünyanın siyasi xəritəsinin formalaşması Si­ya­si xə­ri­tə

döv­lət di­li ərəb di­li­dir. Bər­bər­lər, nu­bi­ya­lı­lar ərəb, öz dil­lə­rin­də da­nı­şır­lar. Öl­kə­nin rəs­mi di­ni İs­lam­­. Mü­səl­man din­dar­la­rın ək­sə­riy­yə­ti sün­ni­lər­dir. Qib­­ti­lər ərəb di­lin­də, di­ni eti­qad­la­rı­na gö­rə xris­ti­an­. or­ta sıx­lıq hər kv.km-ə 98,6 nə­fər­dən ar­tıq­dır. Nil ça­yı va­di­si və del­ta­sın­da əha­li çox sıx (1600-2000 nə­fər) Li­vi­ya və Ərə­bis­tan səh­ra­la­rın­da çox sey­rək­dir (1-3 nə­fər). Əha­li­nin ya­rı­sı şə­hər­lər­də ya­şa­yır.

SUAL 82. Misirin kənd təsərrüfatı və onun sahələri

Hə­lə XX yü­zil­li­yin əv­vəl­lə­rin­də öl­kə əha­li­si­nin 80%-nin kənd ra­yon­la­rın­da ya­şa­dı­ğı vaxt­da kəs­kin prob­lem­lər­dən idi. Hə­min dövr­də əha­li­nin cə­mi 1%-ni təş­kil edən «tor­paq za­də­gan­la­rı» be­cə­ri­lən tor­paq­la­rın 40%-ni mə­nim­sə­miş­di. İn­gil­tə­rə müs­təm­lə­kə­çi­lə­ri­nin nə­za­rə­tin­də be­cə­­ri­lən məş­hur Mi­sir (li­fi­nin uzun­lu­ğu­na gö­rə se­çi­lən) pam­bı­ğı əsas kənd tə­sər­rü­fa­tı bit­ki­si sa­yı­lır­dı. Öl­kə­də ke­çi­ri­lən aq­rar is­la­­hat­lar nə­ti­cə­sin­də mo­no­kul­tur tə­sər­rü­fat for­ma­sı el­mi cə­hət­dən əsas­lan­dı­rıl­mış növ­bə­li əkin­lər­lə (yon­ca-qar­­ğı­da­lı-pam­bıq-buğ­da-çəl­tik) əvəz olu­nur. Be­cə­ri­lən tor­paq­la­rın bir his­sə­si kənd­li­lə­rə pay­la­nı­lır.

Nil va­di­si və del­ta­sı ra­yo­nun­da məh­sul­dar tor­paq­lar və bol su hə­lə qə­dim za­man­lar­dan bu­ra­da məs­kun­­la­şan əha­li­ni əkin­çi­lik­lə məş­ğul ol­ma­ğa sövq et­miş­dir. Bu məq­səd­lə Nil ça­yı üzə­rin­də su qur­ğu­la­rı ya­ra­dı­lır və su­var­ma ka­nal­la­rı çə­ki­lir. Mi­si­rin get­dik­cə art­maq­da olan əha­li­si­ni kənd tə­sər­rü­fa­tı məh­sul­la­rı ilə tə­min et­mək, dün­ya ba­za­rı­na pam­­bıq ix­ra­cı­nı yük­səlt­mək məq­sə­di­lə su­var­ma əkin­çi­li­yi­nin ge­niş­­lən­di­ril­mə­si Nil­dən da­ha sə­mə­rə­li is­ti­fa­də olun­ma­sı­nı tə­ləb edir. Ni­lin axı­nı­nı tən­zim­lə­mək üçün su­var­ma sis­te­mi ya­ra­dı­lır. Yük­sək Asu­an bən­di ti­kil­dik­dən son­ra öl­kə­nin cə­­nu­bun­da nə­həng su an­ba­rı ya­ra­dıl­mış­dır. su­­var­­ma ka­nal­la­rı çə­kil­miş­dir. İs­mai­liy­yə, Əl-Mah­mu­diy­yə, Yu­sif, İb­ra­hi­miy­yə və di­gər ka­nal­la­rın ümu­mi uzun­lu­ğu 35 min km-dən çox­dur. Ha­zır­da əkin üçün ya­rar­lı ümu­mi sa­hə öl­kə əra­zi­si­nin 4%-dən bir qə­dər ço­xu­nu təş­kil edir. Kənd tə­­sər­­rü­fa­tın­da baş­lı­ca sa­hə su­va­rı­lan əkin­çi­lik­dir. Su­var­ma əkin­­çi­li­yi kənd tə­sər­rü­fa­tı məh­su­lu­nun 76%-dən ço­xu­nu ve­­rir. Hey­van­dar­lıq 22%, ba­lıq­çı­lıq isə 7% təş­kil edir.

Öl­kə­də ye­tiş­di­ri­lən əsas k/t bit­ki­lə­ri: pam­bıq, buğ­da, qar­ğı­da­lı, çəl­tik , müx­tə­lif tə­rə­vəz­lər,şə­kər çu­ğun­du­ru, tü­tün, pax­la, sit­rus bit­ki­lə­ri, üzüm, al­ma ye­tiş­di­ri­lir. Hər il 2-3 də­fə məh­sul yı­ğı­lır. Pam­bıq is­teh­sa­lı­nın həc­mi­nə gö­rə Mi­sir dün­ya­da qa­baq­cıl yer­lər­dən bi­ri­ni tu­tur. Mi­sir pam­bı­ğı yük­sək key­fiy­yət­li-uzun lif­li­dir.

Tə­bii ot­laq­lar məh­dud ol­du­ğun­dan hey­van­dar­lıq la­zı­mi sə­viy­­yə­də in­ki­şaf edə bil­mə­miş­dir. Otu­raq əha­li iri­buy­nuz­lu qa­­ra­­mal, ev quş­la­rı sax­la­ma­ğa üs­tün­lük ve­rir. Əkin­çi­lik ra­yon­la­rın­da hey­van­dar­lıq süd­lük is­ti­qa­mət­li­dir. Kö­çə­ri­lər də­və, qo­yun, ke­çi bəs­lə­mə­yə üs­tün­lük ve­rir­lər. Mal-qa­ra az məh­sul­dar­dır və dai­ma yem ça­tış­ma­maz­lı­ğı ilə üz­lə­şir. Öl­kə­yə bö­yük həcm­də ət məh­sul­la­rı id­xal olu­nur.