Sual dünyanın siyasi xəritəsinin formalaşması Si­ya­si xə­ri­tə

Hid­roq­ra­fi­ya. Bra­zi­li­ya sıx çay şə­bə­kə­si­nə ma­lik şi­rin su eh­ti­ya­tı ilə zən­gin öl­kə­dir. Öl­kə­nin çay­la­rı dü­zən­lik­lər­lə axa­raq öz­lə­ri ilə çö­kün­tü apa­rır. Bu çö­kün­tü­lər su­ya ağ-bo­zum­tul rəng ver­di­yin­dən, çay­la­rı «ri­os bran­kos» (ağ çay­lar) ad­lan­dı­rır­lar. Bra­zi­li­ya yay­la­sı­nın bərk sü­xur­la­rı üzə­­rin­dən axan Riu-Neq­ru və Ama­zon çay­la­rı­nın şərq qol­la­­rı­nın su­yu şəf­faf­dır. La­kin bit­ki­lə­rin tə­si­ri nə­ti­cə­sin­də su­yun rən­gi nis­bə­tən qa­ra­ya ça­lır. Bun­lar «Ri­os-Neq­ros» - qa­ra çay­lar ad­la­nır.

Öl­kə­nin ən nə­həng ça­yı Ama­zon­ ça­yı Riu-Neq­ru ilə qo­vuş­du­ğu ye­rə qə­dər So­li­moyns –bu­la­­nıq çay ad­la­nır. Çay eni bə­zi yer­lər­də 200 km-ə ça­tan ge­niş də­­rə ilə axır. Ama­zon ça­yı­nın çox say­da qol­la­rı, qu­ru­muş köh­nə ya­taq­la­rı var. Ça­yın da­xi­li del­ta­sı (100 min km²) dün­ya­da ən bö­yük del­ta­dır. Ama­zon ça­yı­nın ener­ji eh­ti­ya­tı 225 mln. kVt. he­sab­lan­mış­dır. Pa­ra­na ça­yı­nın höv­zə­sin­dən hid­roe­ner­ji is­teh­sa­lın­da ge­niş is­ti­fa­də olu­nur. Öl­kə­nin Şi­mal-Şərq ra­yo­nu­­nun ener­ji və su ilə təc­hi­za­tın­da San-Fran­sis­ku ça­yı mü­hüm rol oy­na­yır.