Suleyman-m teze qxd



Yüklə 2,03 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə77/153
tarix13.12.2023
ölçüsü2,03 Mb.
#174448
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   153
Nitq-mədəniyyəti(1)

5.
 
f samiti. 

samiti söz ortasında kar samitdən sənra cingiltiləşir: məxfi, 
[məxvi] lütfən-[lütvən], lütfkar-[lütvkar], lütfi-[lütvi]. 
6.
 

samiti. 
a)
g samiti sözün ortasında iki sait arasında y kimi tələffüz 
əlunur: əgər-[əyər], igid-[iyit], məgər-[məyər], Nigar-[niyar]. 
b)
g samiti sözün sonunda karlaşır; qəşəng-[qəşə(n)k], [pələng- 
pələ(n)k], tüfəng-[tüfə(n)k], əhəng, [əhə(n)k], zəng-[zə(n)k] və s. 
7.
 
ğ 
samiti. 
ğ samiti sözün ortasında kar samitdən əvvəl x' səsinə keçir: 
bağça-[baxça], sağsağan-[saxsağan], ağça-[axça] və s. 
8.
 
k samiti. 
a)
k (ke) 
samiti sözün ərtasmda kar samitdən sonra cingiltiləşir; 
küskün-[küsgün], məskun-[məsgun], yetkin-[yetgin], əs- kər-[əsgər], 
seçki-[seçgi], ötkün-[ötgün], təşkil-[təşgil] və s. 
b)
k (ke) 
samiti sözün sənunda y səsi kimi tələffüz əlunur: 
çürük-[çürüy], köpük-[köpüy], çörək-[çörəy] və s. 
c)
k (ke) 
samiti ilə bitən sözlərdən sonra samitlə başlayan şəkilçi 
və ya söz gəldikdə həmin səs y samitinin kar qarşılığı kimi 
130 


tələffüz olunur (yazıda x’ işarəsi ilə göstərilir): küləklər-[küləx- lər], 
ipəkdən-[ipəxdən], kötükdə-[kötüxdə], köpüklü-[köpüxlü]. 
ç) Söz ortasında gələn qoşa 

samitlərindən ikincisi cingilti- ləşir: 
Məkkə-[məkgə], mütəkkə-[mütəkgə], səkkiz-[səkgiz], sikkə-[sikgə], 
təşəkkür-[təşəkgür]. 
d)
k (ka) samiti alınma sözlərdə q kimi tələffüz olunur: kadr, tank, 
kombayn, yarmarka, kommunist, mikrob, klub, kran, konfet. 
Qalm sait qarşısında k dilarxası, partlayan və kar vəziyyətdə 
müəyyən şərait və məqam daxüində yazüışmdan fərqli tələffüz 
olunur. 

Yüklə 2,03 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   73   74   75   76   77   78   79   80   ...   153




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin