Süleyman sani axundov seçİLMİŞ ƏSƏRLƏRİ

Milli Kitabxana

231

U s t a  İ m a n. Arvad haradan gəlirsən?

S ə l i m ə. Sənə nə borcdur hardan gəlirəm.

U s t a  İ m a n. Bəs mən sənin ərin deyiləm?

S ə l i m ə. Əfsus ki, ərimsən.

U s t a  İ m a n. Nə ücün əfsus?

S ə l i  m ə.  Çünki gorbagor  olmuş  atam  məni  gözü  yaşlı  zor  ilə sənə vermiş.

İyirmi  il  bu  viranədə sənin  zülmün  altında  cəhənnəm  odu  çəkmişəm.  Elə indicə

işıqlı dünyaya çıxmışam.

U s t a  İ m a n. Çünki dinsiz, axirətsiz cinatdel olmusan, beləmi?

S ə l i m ə. Bəli, kluba çilen olmuşam. Bu da mənim üzvülük kitabçam. Buyur

bax. (Göstərir.)

U s t a  İ m a n. Cəhənnəmə başbilit çıxarmısan.

S ə l i m ə. Xeyr, sənin zülmünün müqabilində bu kitabça mənim qalxanımdır.

İndi hünərindi mənə əl qaldır. Atana od vurub yandıraram.

U s t a İ m a n. Odu mənə bu kafir oğlu vurmuş. Səninki lazım gəlməz. Arvad -

cinatdel, oğul - komsomol, qız - pənirkə. Bu cəhənnəm deyil, bəs nədir?

S ə l i m ə. Sən bizə sənələrcən cəhənnəm odu çəkdirmisən. Biz ki sənə bir şey

etməmişik.

U  s  t  a    İ  m  a  n. Tələsmə,  vaxt  gələr  yenə ixtiyarı əlimə alaram,  onda  sizə

göstərərəm.

A  l  l  a  h  q  u  l  u. Bilirik,  çox  sənin  kimi  məşədi,  kərbəlayılar əllərini  göyə

qaldırıb  dua  edirlər  ki,  Şura  hökuməti  yıxılsın.  Fəqət  Antanta  kimi  nərlər  yıxa

bilməyən  bir  hökuməti,  sizin  kimi məşədilər  yıxa  bilməz.  Proletariatın  parlaq

günəşini sizlər kimi yarasalar söndürə bilməzlər.

S ə l i m ə.  A kişi ey, bax, dilini  farağat qoy. Yoxsa jenotdelə xəbər verərəm.

Səni tutub Çekaya salarlar.

U s t a  İ m a n. Ay arvad, sən də qalmağal axtarırsan. Külfət söhbətidir edirik.

Bunun cinatdelə nə dəxli var.

S ə l i m ə. Çox dəxli var. Sənin kimilər ya gərək Şura hökumətinə tabe olalar,

ya da itilib hansı ölkəyə istəyirlər gedələr.

U s t a  İ m a n. Yaxşı ay arvad, onuda edərik, daha acığın tutmasın.

S ə l i m ə. Necə acığını tutmasın, o günü qızın kitab pulu istəyir, deyirsən itil

cəhənnəmə. Bəs belə atalıq olar?

U s t a  İ m a n. Axı mən başı küllü nə edim? Kitab bir olar, iki olar, yoxsa on

yaşında qıza altı-yeddi kitab lazımdır. Bu da sizin şura

---

Milli Kitabxana

232

məktəbiniz. Yazıq qızın başını doldururlar ki, yer belə fırlanır, ay, gün belə fırlanır.

Bəh, bəh bu da elm oldu. Onları yaradan istər belə fırladar, istər tərsinə fırladar. Ya

da  heç  fırlatmaz.  Bunun  balaca  qızlara  nə dəxli  var.  Canım  nə üçün  allahın  işinə

qarışırsınız? Allahın səbri çox isə də qəzəbi də az deyil. Axırda təngə gəlib ikinci

dəfə tufan  edər.  Bu  küfrə

1

mürtəkib  olmuş  ölkəni  suya  qərq  edər.  Deyər  indi  yer

hansı tərəfə fırlanır?

A  l  l  a  h  q  u  l  u (qəhqəhə ilə gülür.)  Ha-ha-ha...  atacığım,  belə mövhumat  ilə

sizləri aldatmışlar; elə nağıllara biz ancaq gülürük.

U  s  t  a  İ  m  a  n.  Nuhun  oğlanlarından  biri  də sənin  kimi  tufana  inanmırdı,

gülürdü, dalğalar içində boğulanda inandı ki, allah da varmış, onun qəzəbi də.

M ə h ə m m ə d R ə h i m (daxil olur.) Usta əmi, Xorasan yoldaşların dükana

xəbər  göndərmişlər  ki,  saat  beşdə İrana  böyük  paraxod  gedir.  Pəncşənbə gününə

qalmaq istəmirlər. Saat da xoşdur. Getmək istəsəniz hazırlaşın.

U s t a  İ m a n. Əlbəttə istəyirəm, sən get dükanı bağla, tapşırdığım şeyləri al

gətir ki, İranda satıb yol xərcimi çıxardım. Daha durma, vaxt azdır.

M ə h ə m m ə d R ə h i m. O tapşırdığın şeylərdən suvayı başqa mal alımmı?

U s t a  İ m a n. Xeyr, xeyr.

M ə h ə m m ə d R ə h i m. Ancaq sən də hazır ol. Vaxt azdır. (Çıxır.)

U s t a  İ m a n. Arvad, dur sən də tuman-köynək, yorğan-döşək hazır et.

S ə l i  m ə (istehza  ilə).  Usta  İman,  ziyarətin  qəbul  olsun.  Bəs  bu  evi  kimin

umuduna qoyub gedirsən?

U  s  t  a    İ  m  a  n. Cinatdel arvadımın, komsomol oğlumun, pənirkə qızımın

umuduna.

A l l a h q u l u. Anam doğru deyir. Sən ailənə zülm edirsən. Özün bilirsən ki,

mənim  sənə ehtiyacım  yoxdur. Həm qulluq  edirəm,  həm  də oxuyuram.  Öz

zəhmətim  ilə özümü  dolandırıram.  Evə də kömək  edirəm.  Lakin  bu  nə

ziyarətbazlıqdır.  Nə üçün  zəhmət  ilə qazandığın  pulları  aparıb  Xorasan  lotularına

yedirirsən?

S ə l  i  m ə. Oğlum,  sən  elə bilirsən  bunun  məqsədi  ziyarətdir?  Xeyir,  bu

Məşhədə kefə gedir.