T. C. Ankara üN Đ vers đ tes

c)
 
außer dass 
Außer dass yan cümlesi, Türkçede 
[
–mekten, -maktan başka
]
 biçimbirimleriyle 
ifade edilir. Ayrıca   
[
-mA haricinde
]
  şeklinde de  ifade edilebilir. Bu  durumda iyelik  
biçimbirimleriyle birlikte  
[
-mAm,   -mAn,   -mAsı,   -mAsı,  -mAmIz, -mAnIz, -mAlArI 
haricinde
] 
biçimbirimleri kullanılır. 
 
Es gibt keinen anderen Ausweg, außer dass er sein Auto verkauft. 
            Onun arabasını satmasından başka bir çaresi yok. 
 
           Almancada  „außer” bağlantısı ile  birkaç yan cümle  sınırlandırıcı anlam ifade 
eder,  örn.  außer  dass,  außer  wenn,  außer  um  .....  zu+Infinitiv  gibi.    Bu  yan  cümleler 
temel cümlenin iş, oluş ve eylemine uygun düşmeyen özel durumları belirtirler. 
 
d)
 
außer wenn  
  
 Bu  kiplik  ifade  eden  yan  cümle,    sınırlayıcı  anlam  içeren  bir  yan  cümledir. 
BUSCHA  (1989:  45),    außer  wenn  yan  cümlesini  “sınırlayıcı  (restriktiv)”  ve  “şart 
(konditional) cümlesi” olarak niteler. Temel  cümledeki  söz konusu olan iş, oluş; yan 
cümledeki iş, oluşun karşıt koşuluna bağlıdır.    
 

---

 
104 
 Die Kinder spielen draußen Fussball, außer wenn das Wetter  zu kalt ist. 
             Çocuklar hava çok soğuk olmadığı takdirde  dışarıda futbol oynar. 
             Çocuklar hava çok soğuk olması haricinde/dışında   dışarıda futbol oynar. 
           Yukarıdaki cümlede geçen außer wenn bağlacı,   Türkçe olarak 
[
–mAsI dışında,  
-mAsI  haricinde
]
  şeklinde  ifade  edilir. 
[
–sX
]
  biçimbirimi  üçüncü  tekil  iyelik 
biçimbirimi   olarak   bu     yan    cümlenin  tam  karşılığının  
[
–me,  -ma dışında;  -me, 
 -ma haricinde; –mediği takdirde
] 
olduğunu söylemek daha doğru olur. 
[
–me
]
 isimfiil  
biçimbirimine  iyelik  biçimbirimi 
[
-sI
]
 eklenir. 
[
hariç
]
 edattır.  
             Ich kann  nicht abreisen, außer wenn  ich meinen Gehalt bekomme. 
            Maaşımı almadığım takdirde   seyahate çıkamam.   
         ÖNEN  (1993:100),  bu  yan  cümlenin  Türkçe  karşılığını  “
[
–mAsI  hariç
]”
  olarak 
verir. 
           “Ich komme, außer wenn es regnet. 
           Yağmurun yağması durumu hariç, (mutlaka) gelirim.” (a.g.e., 1993: 100)