T. C. Ankara üN Đ vers đ tes



Yüklə 1,49 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə17/254
tarix24.03.2022
ölçüsü1,49 Mb.
#54127
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   254
ayrim-ayri modallıq339212

           1.2 Kiplik Kavramı            
           Çalışmanın ana konusu kiplik fiiller,  Türkçe karşılıkları ve bunların korpustaki 
kiplik  anlam  türlerinin    incelenmesi  ve  betimlenmesi  olduğu  için,    kiplik  (Modalität) 
kavramı üzerinde durmamız gerekir. 


 

            Kipleştirme  ya  da  kip  yeni  bir  kavram  olmayıp,  eski  antik  çağlardan  beri 
felsefecilerin  üzerinde  durduğu    ve    sözce  (dictum)  ve  kip  (modus)  ayrımı  yaptıkları 
bir kavram olmuştur.
 
1
 
 
                 
Aslında  kiplik  anlambilimle,  kip  ise  dilbilgisi  ve  biçimbirimle  ilgili 
kavramlardır ve felsefi temele dayanır. Doğada ve evrende mevcut olan anlamlar, belli 
simgeler  aracılığı  ile  kodlanırlar.  Kiplik,    doğada  ve  evrende  mevcut  bulunan 
anlamların  dilsel  anlamlara  dönüşümünü  inceleyen  anlambilimsel  bir  kategoridir.  
Dilbilimsel kiplik, temelini mantık ve felsefe disiplinlerinden alır. Bu disiplinlere göre 
evrendeki bilgi iki gruba ayrılır: Olasılıklar ve zorunluluklarOlası doğru ya da olası 
yanlışlardan oluşan bir evren vardır. Bir bilgi, bir evren ya da  tanımlanan durum için 
doğruyken başka bir evren ya da tanımlanan durum için yanlış ise, bu bilgi olası doğru 
(ya  da  olası  yanlış)  olarak  kabul  edilir.  “LEIBNIZ’in  formüle  ettiği  gibi,  analitik  bir 
önerme,  bütün  olası  evrenlerde  doğrudur.  Bu  doğruluk,  onu  ifade  eden  cümlenin 
anlamı  aracılığıyla  gerekçelendirilir  ve  garanti  edilir.  Onun  doğruluğu  konusunda 
bilgimiz  ya  da  kanımız,  ne  onun  deneyime  dayanması,  ne  de  deneyimle 
etkilenebilecek  olması  anlamında  görgül
2
  değildir.”(LYONS,  1982:  387)  LYONS’a 
(1983:387)  göre  zorunluluk  ve  olasılık  geleneksel  kiplik  mantığının  temel 
kavramlarıdır. 
 
_________________________
 
1
  http://nedir.dictionarist.com/dictum (29.09.2011)          
          
             
2   
görgül(empirisch):   Görgüye dayanan. Eşdeyişle duyulara, algılara ve deneylere dayanan.  Bilimsel 
anlamı   bilimsiz, eşdeyişle yöntemsiz deneye dayanandır. (Bkz. HANÇERLĐOĞLU; 2010, S. 146 vd.) 
 
 


 

 
Dilbilimdeki kiplik, evrendeki bu bilginin  dile yansıma biçimleriyle ilgilenir. 
 

Yüklə 1,49 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   13   14   15   16   17   18   19   20   ...   254




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin