T. C. Okan üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ havacilik iŞletmelerinde yer hizmetleri alaninda muhasebe ve vergi uygulamalari

3.2.7. Avrupa Hava Seyrüsefer Güvenliği Örgütü (EUROCONTROL) 
Eurocontrol, esas amacı Avrupa hava trafik yönetimini geliştirmek olan uluslararası 
bir örgüttür. Merkezi Brüksel’de bulunan örgütün şu an 40 üyesi bulunmaktadır. 
Eurocontrol devletler, seyrüsefer hizmet sağlayıcıları, sivil ve askeri kullanıcılar, 
havaalanları, havacılık endüstrisi, profesyonel örgütler ve diğer ilgili Avrupa kuruluşlar 
ile işbirliği içinde; kısa, orta ve uzun dönem Avrupa hava trafiği stratejileri planlamakta, 
geliştirmekte ve koordine etmektedir. Ana aktiviteleri, seyrüsefer hizmet operasyonları, 
stratejik ve taktiksel yönetim, hava kontrolör eğitimi, hava sahalarının bölgesel 
denetimi, yeni ve güvenli teknoloji ve prosedürlerin geliştirilmesi ve seyrüsefer 
ücretlerinin toplanmasıdır.
107
Örgütün Tarihi 
Örgütün kuruluş tarihçesi, I. Dünya savaşından sonra uluslararası işbirliğinin yeni bir 
anlayışa kavuştuğu 1919 yılında hava seyrüsefer emniyeti konusunda imzalanan ilk 
sözleşmeye kadar uzanmaktadır. Bu anlayış, daha sonraları önce 1944 yılında 
Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatının (ICAO), 1960 yılında ise Eurocontrol’ün 
kurulmasına temel oluşturmuştur. Bu süreçte Avrupa Birliğinin temelini oluşturan 
Avrupa bütünleşmesi fikri de Eurocontrol Teşkilatının kurulmasında önemli bir etken 
olmuştur. Örgütün kuruluş sözleşmesi 13 Aralık 1960 tarihinde altı batı Avrupa ülkesi 
(Belçika, Fransa, Almanya Federal Cumhuriyeti, Lüksemburg, Hollanda ve Birleşik 
Krallık) tarafından imzalanmış, 1963 yılında da onaylanarak, yürürlüğe girmiştir. 
Örgütün kuruluş Sözleşmesi ilk defa 1981 yılında uyarlanmıştır. Örgüt, 1986 
yılından itibaren Avrupa Sivil Havacılık Örgütü (ECAC) ile işbirliğine başlamıştır. 
1993 yılından itibaren de Eurocontrol’ün kuruluş felsefesini oluşturan “Tek Avrupa 
Hava Sahası”nın teşkiline yönelik çalışmalara başlamıştır. Bu alanda AB ile işbirliğine 
106
Hatice Küçükönal, “Havaalanı Güvenliği ve Sabiha Gökçen Uluslararası Havaalanı Güvenlik Sistemi 
İçin Bir Model Önerisi”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler 
Enstitüsü, Eskişehir, 2001, s.95. 
107
Web_59, E.T. 14.12.2015.

---

67 
de o yıllarda başlanmıştır. Bu arada Örgüt’ün kuruluş Sözleşmesi 1997 yılında yeniden 
gözden geçirilmiştir. 
Örgüt, Avrupa Birliği'nin, 2002 yılında havacılık hizmetleri ve hava seyrüsefer 
emniyeti konularından sorumlu Avrupa Hava Emniyet Ajansı'nı (EASA) kurmasıyla 
önemini kaybetme ve yetki alanının daralması tehlikesiyle karşı karşıya kalmıştır. 
EASA’nın 2009 yılında tam işlevselliğe kavuşmasından sonra iki örgüt arasında ATM 
alanında yetki paylaşımı sorunu iyice belirginleşmiştir. Bunun üzerine 2010 yılından 
itibaren Eurocontrol bir dönüşüm sürecine girmiştir. Örgütü, günün koşullarına uygun 
bir kurumsal bir yapıya dönüştürmeyi ve insan gücü bakımından küçültmeyi hedefleyen 
sözkonusu sürecin özünü, yeniden yapılanma, maliyetlerin kontrolü ve AB ile ilişkilerin 
düzenlenmesi alanları oluşturmaktadır. Ayrıca, dönüşümle sivil havacılık paydaşlarının 
da Eurocontrol kararlarına katkılarının sağlanması hedeflenmektedir. Dönüşüm süreci 
henüz tamamlanmamıştır. 
Dönüşüm bağlamındaki en önemli faaliyet, AB ile Eurocontrol arasındaki ilişkileri 
düzenlemek amacıyla Üst Düzey İşbirliği Anlaşması (High Level Cooperation 
Agreement-HLA) imzalanmasıdır. Dönüşüm sürecinin sonunda Eurocontrol’ün kuruluş 
anlaşmasının yeniden gözden geçirilmesi beklenmektedir. 
AB'nin havacılık alanında ve özellikle seyrüsefer emniyeti bağlamındaki 
düzenlemelerinin artması nedeniyle kurumun görev alanı daralmakta ise de, havacılık 
sektöründeki kurallar manzumesinin en azından yakın çevresinde de uygulanmasını 
isteyen AB, Eurocontrol ile uyumlu çalışmaya özen göstermekte ve AB üyesi olmayan 
ülkelerle yaptığı anlaşmalarla müşterek işletimi temin etmeye çalışmaktadır. Bu 
durumun, en belirgin örnekleri arasında Eurocontrol’ün AB tarafından Performans 
İnceleme Kurulu (PRB) ve Şebeke Yöneticisi (NM) olarak anması yer almaktadır. 
AB, elli yıllık uzmanlık ve deneyimini dikkate alarak, Eurocontrol’ü, 29 Temmuz 
2010 tarihinde Tek Avrupa Hava Sahası çerçevesinde Performans İnceleme Organı ve 
07 Temmuz 2011 tarihinde Avrupa çapında hava seyrüsefer “Ağ Yöneticisi” olarak 
görevlendirmiştir. 

---

68