T. C. Okan üNİversitesi sosyal biLİmler enstiTÜSÜ havacilik iŞletmelerinde yer hizmetleri alaninda muhasebe ve vergi uygulamalari

3.1.1.10. Temsil 
Gerektiğinde havayolu şirketinin faaliyetlerini temsil etmek, bu faaliyetlerin 
maliyetini daha sonra havayolu şirketinden tahsil etmek üzere ödemek, yerel otoritelerle 
71
Abdullah Taşkıncan ve Diğerleri, “Atatürk Havalimanı Dış Hatlar Terminalinde Kontuar Atamaları 
İçin Karar Destek Sistemi Geliştirilmesi”, Endüstri Mühendisliği Dergisi, Cilt: 22, Sayı: 3, 2011, s.3. 
72
Web_34, E.T. 07.09.2015. 

---

36 
iş birliği yapmak ve havayolu şirketinin faaliyetlerini ilgili tüm birimlere bildirmek gibi 
hizmetleri kapsamaktadır.
73
Yer hizmetleri sunan işletmeler temsil ve yönetim hizmetleri kapsamında; karşılıklı 
anlaşmaya varıldığı üzere taşıyıcı adına üçüncü taraf hizmetleri ile ilgili havaalanı, 
gümrük, emniyet vb. kurum ve kuruluşlara ücretleri ödemek ve / veya teminat vermek 
işlemleri takip edilmektedir.
74
3.1.1.11. Diğer Yer Hizmetleri 
Havacılık sektörü yer hizmetleri kapsamında sunulan hizmetler daha da artırılabilir. 
Zaman içerisinde artan müşteri ihtiyacına cevap verebilmek için yer hizmeti sunan 
işletmelerin sunmuş oldukları hizmetler de bu talebe göre pozisyon değiştirerek devam 
edecektir. Yer hizmetleri işletmeleri yolcu ve yük taşımacılığının hızlı ve konforlu 
gerçekleşmesi adına diğer bir takım işlemleri de üstlenmektedirler. Bu işlemlerden 
bazıları aşağıdaki gibidir:
75

Talep edilmesi halinde, taşıyıcının faaliyetlerini kolaylaştırmak için teminat 
veya kefalet temin etmek veya ayarlamak. 

SHGM, DHMİ Genel Müdürlüğü ve yerel makamlarla irtibat kurmak.

Yer Hizmet Kuruluşunun, taşıyıcının yer hizmet acentesi olarak faaliyette 
bulunduğunu belirtmek. 

Taşıyıcı hava aracının hareketleri konusunda tüm ilgili taraflara bilgi vermek. 

Gözetim ve yönetim ruhsatı aldığı havaalanı için hava taşıyıcısı adına uçuş 
izni (permi) ile ilgili işlemleri yürütmek. 

Karşılıklı anlaşmaya varılan ödemeleri gerçekleştirmek. 

Havaalanı, gümrük, polis ve diğer verilen hizmetlerle ilgili ücretler ödemek. 

Teminat ve kefalet masraflarını karşılamak. 

Günlük masraflar, yerleşme, ulaşım vb. imkanlar sunmak. 

Taşıyıcı temsilcilerine büro temin etmek. 

Özel iş jetleri ve hava taksi hizmetleri sunmak. 
73
Güngör, s.42. 
74
Web_35, E.T. 19.11.2015. 
75
Web_36, E.T. 23.12.2015.

---

37 
Hava aracına yönelik yer hizmetleri personelinin kalite, yeterlilik ve emniyeti 
sağlamak için; hava aracına yönelik yer hizmetleri görevleriyle uğraşan personelin kesin 
performans ve sorumluluk ölçütleri gerekir. Yer hizmetleri personelinin hava aracına 
yönelik yer hizmetleri görevleri aşağıdakileri içerir, ancak bunlarla sınırlı değildir:
76

Yığma veya birim yükleme gereçlerindeki yükün bir araya getirilmesi;

Hava aracının yükleme/boşaltması;

Hava aracı hareketi;

Yer hizmetleri ekipmanının sağlanması ve kullanılması;

Hizmetlerinin verilmesi;

Hava aracı buz çözme;

Kaynakların verimli yönetimi; personel, yükleme ve servis ekipmanı, v.s

Bir hava aracının yükleme/boşaltmasıyla ilgilenen bölümler ve görevleri 
arasında koordinasyon 
Sivil havacılık yönetmeliğinde belirtilmeyen ancak yine de havacılık sektöründe 
önemli yeri olan diğer bir hizmet türü de antrepodur. Antrepo, Fransızcadan dilimize 
geçmiş bir kelimedir. Kelime anlamı, gümrüklere gelen ticari eşyanın konulduğu, 
korunduğu yer, ardiyedir. Antrepo gümrük gözetimi altında bulunan eşyanın konulması 
amacıyla kurulan ve kuruluşunda aranacak koşulları ve nitelikleri yönetmelikle 
belirlenen yerlere denir. Ayrıca antrepolar eşyanın gümrük mevzuatında düzenlenen 
şekilde konulması hâlinde süresiz kalabildiği ve eşyanın antrepoda kaldığı süre içinde 
eşyaya terettüp eden vergilerin ödenmediği bir gümrük rejimidir.
77
Gümrüklenmiş ticari niteliğe sahip eşyaların konulduğu, gümrük mevzuatı vesair 
yasal düzenlemelerin uygulandığı kapalı veya açık alanlar diye tanımlanan 
antrepolardaki ticari nitelikli bir eşyanın üzerinde, hak sahiplerinin mülkiyet ile 
kullanım hakkı gibi iki önemli hakkı bulunmaktadır. Kişiler uluslararası ticarete konu 
olan malın gümrüklenmesi ile birlikte; eşyanın mülkiyet haklarını üzerlerinde 
tutarlarken, gümrük vergisi, resim ve harçlar gibi borçları nedeniyle kamu idaresindeki 
(gümrük idaresi) tasarruf haklarını belirli süreliğine terk etmektedirler. Eşyanın 
üzerindeki vergi, resim ve harçlar gibi kamuya olan borçlar ödendiği zaman kamu 
76
Web_37, E.T. 22.11.2015. 
77
Web_38, E.T. 10.09.2015.

---

38 
üzerindeki tasarruf hakkını mülkiyet hakkına sahip olan kişiye devretmektedir. Bu 
nedenle kişiler kamusal borçlarını ödemedikleri taktirde eşyalar borç ödenene kadar 
kamu idaresinin gözetiminde antrepo adı verilen yerlerde depolanmaktadır. Söz konusu 
bu sürece ise antrepo rejimi adı verilmektedir.
78
Antrepolar kullanım şekline göre özel ve genel antrepolar olmak üzere iki bölüme 
ayrılır. Özel antrepolar sadece işletmecisine ait malların depolandığı alanlar olarak 
tanımlanırken, genel antrepolar kullanıcı ve işletmecinin ayrı olduğu, antrepoyu 
kullanmak isteyen ve ücretini ödeyen herkesin antrepo hizmetinden yararlanabileceği 
yerlerdir. Antrepo açabilme şartları da yasal düzenlemelerle belirlenmiştir. İster gerçek 
kişi olsun ister kurum olsun belirli kurallarla antrepo açabilirler.
79

Antrepo açabilmek için öncelikle gerçek veya tüzel kişiliğin en az beş yıldır 
faaliyette bulunuyor olması gerekli ve bölgeye göre belirlenmiş yeterli 
sermayeye sahip olması gerekmektedir.

Ayrıca bu kişi ya da kişiliklerin vergi kaçakçılığı ve vergi zıyaı gibi suçlardan 
yargılanmamış ve ceza almış olmamaları gerekmektedir. 

Antrepo açılacak yer belediye sınırları içinde ise belediyeden izin alınmalı, 
belediye sınırları içinde değilse valiliklerden gerekli izin alınmalıdır.

Antrepo açmak isteyen tüzel kişiliğin ortaklarının arasında hisse payı % 10’u 
geçen yabancı ortakların olmaması gerekmektedir. 

Daha önceden açılmış bir antrepo başka bir kişiye devredilecekse, yetkili 
kurumların denetimi ve incelemesi sonucunda devir yapılabilmektedir. 

İşletmeyi devralacak kuruluşun da aynı koşullara sahip olması gerekmektedir. 

Antrepo açma isteği olan işletmeler antrepo türünü, ne tür eşya 
depolanacağını, bu antrepoya neden gereksinim duyduğunu belirten bir yazı 
ile Gümrükler Genel Müdürlüğü’ne başvurmalıdırlar. 
78
Ersan Öz ve Osman Ermumcu, “Gümrükte Noksan Addedilen Eşya Sebebiyle Vergilemede Kanunilik 
İlkesinin İhlali”, Türkiye Akademik Adalet Dergisi, Cilt:1, Yıl:2, Sayı:6, Temmuz 2011, s.47-48. 
79
Web_39, E.T. 15.09.2015. 

---

39