T. C. Okan üNĠversġtesġ sosyal bġLĠmler enstġTÜSÜ
Risk Düzeyinin Belirlenmesi
Yüklə 1,75 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
2.8.5. Risk Düzeyinin Belirlenmesi
Denetçinin mühim hatalar içeren finansal tablolar hakkında uygunsuz bir denetim görüşü verebilme olasılığına denetim riski denir. Denetim riskini şu unsurlar belirlemektedir (Davutyan ve Kavut, 1997: 89): • Denetlemeye tabi olan işletmenin iç kontrol sisteminin zayıf olması, • İşletmenin organizasyon yapısının karmaşıklığı ve görev ayrılığı ilkesine olan uyumluluğu, • Denetimi yapılan işletmenin sene sonu işlemlerinin yüksek hacimde oluşu, • Denetimde olan işletmenin muhasebe birimlerinin tecrübesiz veya yetersiz personellerden oluşması, 25 • Denetlenen işletme ve ona bağlı şirketlerin arasında ciddi miktarlarda yapılan ticari işlemler, • Yönetim kademesinin yasal işlemlerde gösterdiği uyum, • Yönetimin muhasebe prensiplerine ne derece uygun davrandığı, • Mali tablo ve raporların düzenli aralıklarla hazırlanmamış olması, • Belirlenen hedeflerin ve bütçelemelerin gerçek dışı rakamlar içermesi. AICPA‟ya (American Institute of Certified Public Accountants) göre, denetim riskini azaltmanın yollarından biri risk ihtimalinin görüldüğü konulara daha fazla zaman ve kaynak ayırmak, bu durumlarda daha titiz bir inceleme yapmaktır. Denetim riskini minimuma indirecek en önemli koşul sağlam ve düzgün çalışmakta olan bir iç kontrol sistemidir (Türktan, 1989: 28). Denetim riskini elde etmenin formülü doğal, kontrol ve bulgu risklerinin çarpım fonksiyonuna ulaşmaktır: (Denetim Riski = Doğal Risk x Kontrol Riski x Bulgu Riski) (http://www.aicpa.org/Research/Standards/AuditAttest/DownloadableDocuments/AU- 00312.pdf, ). Denetçinin görüşünde temel oluşturacak kanıt miktarını saptamak denetim riski çalışmalarının ana amacını oluşturmaktadır. Risk faktörlerinin hepsi ile kanıt miktarı arasında ilişki bulunmaktadır ancak kanıt miktarında karar bulgu riski düzeyine göre verilmektedir. Bulgu riskine göre alınacak olan kanıt miktarı kararları şu şekildedir (Bozkurt, 2006:119): • Bulguya ait risk yüksekse planlanan delil adeti düşüktür. • Bulguya ait risk orta düzeyde ise planlanan delil adeti orta düzeydedir. • Bulguya ait risk düşük miktarda ise planlanan delil adeti yüksektir. • Denetim riski artarsa, bulgu riski de artar ve planlanan kanıt miktarı az olur, • Doğal risk artarsa, bulgu riski azalır ve planlanan kanıt miktarı artış gösterir, • Kontrol riski artarsa, bulgu riski azalır ve planlanan kanıt miktarı artış gösterir. |