T. Malikov O. Olimjonov moliya

9.2. 
Xo’jalik yurituvchi sub’yektni moliyaviy isloh qilish 
samaradorligini baholash 
 
XYuS, firma va korporatsiyalarni moliyaviy isloh qilish 
samaradorligini baholashning asosiy ko’rsatkichi sifatida moliyaviy 
samaradorlik, ya’ni sof foyda bo’yicha rentabellik ko’rsatkichini olish 
mumkin. Uni hisoblash formulasi quyidagicha: 
R = (Cf : O‘k) x 100 

---

Bu yerda: 
R 
- 
sof foyda bo’yicha o’z kapitalining 
rentabelligi; 
Sf 
– sof foyda yoki netto-foyda; 
O‘k 
– o’z kapitali. 
Bu ko’rsatkichning o’sishi foydani soliqqa tortishni qo’shib 
hisoblagan holda ichki va tashqi xarakterdagi ko’plab omillarga 
bog’liq. Rentabellikni tarkib toptiruvchi omil-larni tahlil qilish uchun 
amaliyotda birinchi marta “Dyupon de Nemur” kompaniyasida 
qo’llanilgan Dyupon formulasidan foydalaniladi. Bu formulaning 
ko’rinishi quyidagicha: 
R = (Sf : O‘k) x (Sf : T) x (T : A) x (A : O‘k), 
 
Bu yerda: 
R 
- 
sof foyda bo’yicha o’z kapitalining 
rentabelligi; 
Sf 
– sof foyda yoki netto-foyda; 
O‘k 
– o’z kapitali; 
T 
- tushum; 
A 
- aktivlar. 
Bir vaqtning o’zida bu formuladagi 
(Sf : O‘k) 
nisbati sof
foydaga ko’ra o’z kapitalining rentabellik koeffitsi-entini ko’rsatsa, 
(Sf 
: T) 
nisbati esa sotuv rentabelligini ifodalab, bir tomondan bu nisbat 
tahlil qilinayotgan davrda sof foyda va sotuv hajmi (tushum) 
o’rtasidagi nisbatni aks ettirsa, ikkinchi tomondan esa, yaxlit holda 
sotilgan mahsulotning daromadliligini xarakterlaydi va u alohida 
olingan tovar turlari daromadligiga va ularning realizatsiya hajmidagi 
nisbatiga bog’liqdir. Shuningdek,