T. S. Malikov moliya

T.S.Malikov, N.H.Haydarov
Moliyaviy infratuzilma 
Buxgalteriya hisobi va 
sud ishlarini hal etish 
jarayonlari 
Moliyaviy tizim qatnashchilarining 
o‘zaro munosabatlarini nazorat 
qiluvchi (tartibga soluvchi) idoralar 
Moliyaviy instrument 
(vosita)lar savdosiga 
ko‘maklashuvchi hisob-
kliring tashkilotlar 
9.1.1-chizma.
 Moliyaviy infratuzilma tarkibi
Yuridik jihatdan davlat muassasalarining vakolatiga ki-
ruvchi bu kabi alohida vazifalarni bajarish, ko‘pincha, xu-
susiy sektor
235
tashkilotlariga topshiriladi. Bunday tartib 
AQShda va shu kabi dunyoning boshqa davlatlarida qabul 
qilingan. Ba’zan bunday xususiy sektor tashkilotlari sifatida 
professional tor ixtisoslashgan assotsiatsiya
236
lar, masalan, 
AQShdagi Moliya hisobi standartlari bo‘yicha kengash (FASB 
– Financial Accounting Standard Board); boshqa holatlarda – 
fond birjalari, uchinchidan – Xalqaro svop sotuvchilari assot
-
siatsiyasi (ISDA – International Swap Dealers Association)ga 
o‘xshagan savdo assotsiatsiyalari maydonga chiqadi. 
Davlat iqtisodiyotning har qanday boshqa sohasidagi 
kabi moliyaviy sohada ham ijobiy rol o‘ynashi va mamlakat 
iqtisodiy faoliyati samaradorligining ortishiga imkon yara-
235
“Sektor” lotincha “sektor” – qirquvchi, qirqib ajratuvchi. 1. Doira-
ning yoy va ikki radius bilan cheklangan qismi va shu shakldagi narsa. 2. 
Yaxlit bir hududning ma’lum radius va chegaralar bilan cheklangan qis-
mi, alohida ajratilgan hudud. 3. Ba’zi idora va muassasalarning muayyan 
faoliyatga ixtisoslashgan bo‘limi. 4. Xalq xo‘jaligining muayyan iqtisodiy 
va ijtimoiy belgilar bilan ajralib turadigan qismi, sohasi. Qarang: o‘sha 
manba. J.III. –B.475.
236
«Assotsiatsiya» lotincha «associatio» - qo‘shilma, birlashma. Umumiy 
maqsadga erishish uchun tuzilgan uyushma, ittifoq. Qarang: o‘sha man-
ba. J.I.–B.110.

---

Moliya
167
tishi mumkin. Biroq muvaffaqiyatli davlat siyosati asosan, 
davlatning moliyaviy masalalarga qay darajada aralashi-
shi va uning qaysi chegaradan o‘tmasligi zarurligini to‘g‘ri 
aniqlash bilan bog‘liq.