Q urilish va melioratsiya mashinalaridan foydalanish va
texnik servis:
Melioratsiya va qurilish m ashinalaridan foydalanish hamda
texnik
servis
fanining
m aqsadi;
melioratsiya
va
qurilish
m ashinalarining ishonchlilik asoslari; m ashina qism larining ishdan
chiqish holatlari; m ashinalardan foydalanish vaqtida ularning uzoq
ishlashini
ta’minlash;
m ashinalarni
foydalanishga
tayyorlash;
m ashinalarning ishlash tartibi va ulardan foydalanishni tashkil
qilish; m ashinalarga texnik xizm at ko‘rsatish va ularni joriy tuzatish
texnologiyasi; m ashinalarni tuzatish texnologik jarayoni; qismlarni
tuzatish va qayta tiklashning texnologik jarayoni; qismlarni
payvandlash va m etall eritib qo‘yish usuli bilan tiklash; qismlarni
m etall suyultirib qo‘yish y o li bilan tiklash; qismlarni kavsharlash
usuli bilan tiklash; qism larni elektro kimyoviy qoplamalar qoplab
tiklash; qism larni polim er m ateriallar qoplab tiklash; tuzatish va
xizm at ko‘rsatish korxonalarini tashkil etish asoslari; tuzatish xizm at
ko‘rsatish bazalarini hisobiash; texnik xizm at ko‘rsatish va tuzatish
korxonalarining asosiy ko‘rsatkichlari; tuzatish korxonasining texnik
iqtisodiy ko‘rsatkichlarini hisobiash.
187
4.1. MUTAXASSISLIKNING «QURILISH MASHINALARI»
FANI BO'YICHA QISQACHA MA’LUMOTLAR
Umumiy ma’lumotlar.
Umumiy qurilish sharoitida bajariladigan
asosiy yer qazish ishlari zich, qoya va muzlagan gruntlarni
yumshatish, qurilish maydonlarini tekislash, bino va inshootlar
poydevori uchun ehuqurlar tayyorlash, y o l va o4tish joylari
asosini tayyorlash, ochiq usul bilan handaklar qazish, shahar
kommunikalsiyaiari va yerosTi inshootlari qurilishida yopiq m u Ida
yerostida grunt qazish. turli xil ehuqurlar kovlash, yer inshootlarining
tagi va nishablarini tozalash, poydevor va kommunikatsiyaJarni
joylashtirib boMgandan so'ng u yerlarni qavtadan ko‘mish, gruntlarni
zichlash va shunga o'xshashlardan iborat.
Yer qazish ishlariga kirishishdan oldin, ko‘pincha, tayyorgarlik
ishlari bajariladi. Bu ishlarga qurilish maydonlarini butazor, turli
xil daraxtlar, to‘nka, tosh va xarsanglardan tozalash, zich, toshli va
muzlagan gruntlarni oidindan yum shatib berish ham da yig‘ilgan
suvni chiqarib tashlash va sizot suvlari sathini kam aytirish kabilar
kiradi. Ayniqsa, shahar sharoitida bajariladigan yer qazish ishlari
alohida o‘ziga xos om illar bilan harakterlanadi, ular, ayniqsa,
shaharning tarkib topgan qism larida va m ashinalardan foydalanishni
m urakkablashtiradi hamda ularning ish unum ini pasaytiradi.
Ularga, xususan: ishlash sharoitining torligi, misol uchun yer
qazish ishlari olib boriladigan joylarga harakatlanadigan transport
m agistrallari, yerusti va yerosti inshoot va kom m unikatsiyalarining
yaqinligi; qazilayotgan grunt massivida y o in in g qattiq qoplamlari
va inshoot elem entlarining aralashligi, yer qazish ishlari kam
hajmda boMgani holda obyektlarning tarqoq holda bo‘lishi va shu
kabilar kiradi.
Hozirgi 1 m
3
hajmdagi sanoat inshootlari qurilishiga 1,5-2 nr’
dan ortiq va 1 m
3
hajmdagi, fuqaro inshooti uchun esa 0,5 m
3
dan
ortiq yer qazish ishlari bajariladi.
Yer qazish ishlarini bajarishdagi asosiy jarayonlardan biri
gruntni yem irish hisoblanadi. G runt va tog’ jinslari quyidagi
188
usullarning biri yordam ida yem iriladi, ya’ni:
Dostları ilə paylaş: |