Tabiati Fermentlarning asosiy xossalari

Tabiati Fermentlarning asosiy xossalari

FERMENTLAR

• 
  1. AHAMIYATI
  
• 
  2. Fermentlarning kimyoviy
  

  tabiati

  3.Fermentlarning asosiy xossalari

  4. Fermentlar klassifikatsiyasi

• 
  Tirik hujayralarda kimyoviy jarayonlarni va modda almashinuvini boshqarishda bevosita ishtirok etuvchi, asosiy omillardan eng birinchisi fermentlardir (lotincha fermeptum-achitqi). Ular oqsil tabiatga ega bo'lib, biologik katalizatorlik vazifasini bajaradi.
  
• 
  XIX asming oxirlarida fermentlarga enzim (yunoncha en-ichki, zume-achitqi) deb ham nom berilgan. Biologik katalizatorlarga berilgan ikki nom achish jarayonini o'rganishdan kelib chiqqan.
  

• 
  Inson amaliy faoliyatida, xom-ashyoni qayta ishlash va oziq-ovqat tayyorlashda har xil fermentativ jarayonlardan foydalanib kelgan. Non yopishda, achitqi zamburug’lardan, O’rta Osiyoda sumalak pishirishda unayotgan bug’doy donidan olingan shiralardan foydalanish kishilarga qadim zamondan ma’lum bo’lgan.
  

Ammo fermentativ jarayonlar faqat XVIII asrning ikkinchi yarmidan ilmiy asosda o’rganila boshlandi. 1836 yilda Shvann tomonidan oshqozon shirasi tarkibida go’sht oqsillarini parchalovchi ferment pepsin borligini aniqlandi. 1814 yili K.S.Kirxgof unayotgan arpa donidan ajratib olingan shira kraxmalni shakargacha parchalash xususiyatiga ega ekanligini birinchi bo’lib aniqlagan va bu kashfiyoti bilan fermentlar haqidagi fanga asos solgan. 1926 yili Samner birinchi bo’lib ureaza fermentini kristall holda ajratib olgan va uni oqsil tabiatga ega ekanligini aniqladi.

• 
  Ammo fermentativ jarayonlar faqat XVIII asrning ikkinchi yarmidan ilmiy asosda o’rganila boshlandi. 1836 yilda Shvann tomonidan oshqozon shirasi tarkibida go’sht oqsillarini parchalovchi ferment pepsin borligini aniqlandi. 1814 yili K.S.Kirxgof unayotgan arpa donidan ajratib olingan shira kraxmalni shakargacha parchalash xususiyatiga ega ekanligini birinchi bo’lib aniqlagan va bu kashfiyoti bilan fermentlar haqidagi fanga asos solgan. 1926 yili Samner birinchi bo’lib ureaza fermentini kristall holda ajratib olgan va uni oqsil tabiatga ega ekanligini aniqladi.
  

• 
  Hozirgi vaqtda 3000 ga yaqin turli fermentlar aniqlangan va 300 ga yaqini kristall holda ajratib olingan.
  
• 
  Fermentlar ta’sir etayotgan substratga -aza qo’shimchasi qo’shib o'qilishi bilan nomlanadi. Masalan: saxarozani parchalovchi ferment saxaraza, lipidni parchalovchi ferment lipaza deb nomlanadi.