Tadbirkorlikni amalga oshirish bosqichlari

1. 3 Jismoniy shaxsni yakka tartibdagi tadbirkor sifatida davlat ro'yxatidan o'tkazish
O’zbekiston Respublikasi fuqarolari, shuningdek O’zbekiston hududida qonuniy ravishda joylashgan, birinchi marta yoki bunday faoliyat tugatilgandan keyin yakka tartibdagi tadbirkorlik faoliyatini boshlamoqchi bo'lgan chet el fuqarolari va fuqaroligi bo'lmagan shaxslar davlat ro'yxatidan o'tishlari kerak. shaxs yakka tartibdagi tadbirkor sifatida. Eslatib o'tamiz, tadbirkorlik faoliyati bilan shug'ullanish huquqi qonun hujjatlarida yoki unda belgilangan tartibda cheklanmagan jismoniy shaxslar ushbu lavozimda ro'yxatga olinishi mumkin.
Yuridik shaxsning ta’sischilari o‘zlari yaratgan tashkilot huquq subyekti mulkiga ega bo‘lishi, muomala layoqatiga ega bo‘lishi uchun davlat ro‘yxatidan o‘tkazish uchun ariza bergan bo‘lsa, jismoniy shaxs tug‘ilgan paytdan boshlab fuqarolik huquqining subyekti hisoblanadi. Jismoniy shaxsni yakka tartibdagi tadbirkor sifatida davlat ro'yxatidan o'tkazish tartibi, bir tomondan, fuqaro tadbirkorlik faoliyatining kafolatlaridan foydalanishi uchun zarur bo'lsa, boshqa tomondan, unga bunday faoliyatdan kelib chiqadigan soliq majburiyatlarini yuklash; ushbu faoliyatni amalga oshirish qoidalariga rioya qilish. 
Agar fuqaro oldi-sotdi bitimini tuzsa, tadbirkor sifatida ro'yxatdan o'tmasdan ish bajarsa, bu bunday faoliyat faqat ro'yxatdan o'tmaganligi sababli noqonuniy hisoblanadi degani emas. Fuqaro bu holatda tadbirkor maqomiga ega bo'lmaydi, shuning uchun qonun tadbirkorlar uchun uning xatti-harakatlarini himoya qilishni ta'minlamaydi. 
Shuni ta'kidlash kerakki, davlat ro'yxatidan o'tkazish tartibi faqat rasmiydir. Ro'yxatdan o'tkazuvchi organ jismoniy shaxsni ro'yxatdan o'tkazishning maqsadga muvofiqligi, huquqiy normalarga rioya etilishi (ro'yxatga olish bilan bevosita bog'liq bo'lganlar bundan mustasno), fuqaroning tadbirkorlik faoliyatiga tayyorligi, uning zarur mulki, ma'lumoti, kasbi bor-yo'qligi to'g'risidagi masalalarni ko'rib chiqishga haqli emas. ko'nikmalar va boshqalar. Uning vazifasi ro‘yxatdan o‘tkazish uchun taqdim etilgan hujjatlarning to‘liqligi va to‘g‘ri rasmiylashtirilganligini hamda ariza beruvchi tomonidan belgilangan miqdorda davlat boji to‘langanligini tekshirishdan iborat.
Yakka tartibdagi tadbirkorni yashash joyidagi soliq organida ro'yxatdan o'tkazish O’zbekiston Respublikasi hukumati tomonidan belgilangan tartibda davlat reestridagi ma'lumotlar asosida amalga oshiriladi .
Tadbirkorni soliq ro'yxatidan o'tkazish faktini tasdiqlovchi hujjat soliq organida ro'yxatdan o'tganlik to'g'risidagi guvohnoma bo'lib, uning shakli O’zbekiston Soliq vazirligi tomonidan belgilanadi. 
Har bir soliq to'lovchiga O’zbekiston Respublikasi hududida barcha turdagi soliqlar va yig'imlar uchun yagona soliq to'lovchining identifikatsiya raqami (TIN) beriladi. Soliq to'lovchi sifatida ro'yxatdan o'tishdan tashqari, yakka tartibdagi tadbirkorni sug'urtalovchi sifatida ro'yxatdan o'tkazish talab qilinadi. Shuni ta'kidlash kerakki, 2004 yil 1 yanvardan boshlab yakka tartibdagi tadbirkor o'zini sug'urta qildiruvchi sifatida ro'yxatdan o'tkazish uchun zarur bo'lgan harakatlarni mustaqil ravishda amalga oshirishga majbur emas. 
Bunday ma'lumotlarni olgan tegishli byudjetdan tashqari jamg'armalar organlari tadbirkorni sug'urtalovchi sifatida ro'yxatga olishlari shart.
Aksariyat yakka tartibdagi tadbirkorlar tadbirkorlik faoliyati bilan bog'liq naqd operatsiyalarni amalga oshirish uchun bir yoki bir nechta bank hisob raqamlariga muhtoj. Hozirgi vaqtda bank hisobvarag'ini ochish uchun tadbirkorning byudjetdan tashqari jamg'armalar organlarida sug'urtalovchi sifatida ro'yxatdan o'tganligini tasdiqlovchi hujjatlarni tegishli bankka taqdim etish talab etilmaydi. Yakka tartibdagi tadbirkorning joriy (hisob-kitob) hisobvaraqlari ochilgan kundan boshlab besh kundan kechiktirmay banklar ushbu hisobvaraqlar to'g'risidagi ma'lumotlarni ushbu tadbirkorni davlat ro'yxatidan o'tkazgan organga taqdim etishlari shart. Ushbu ma'lumotni taqdim etish tartibi O’zbekiston Respublikasi hukumati tomonidan belgilanadi. Yakka tartibdagi tadbirkorning bank hisobvaraqlari to'g'risidagi ma'lumotlar davlat reestriga kiritilishi kerak.
Naqd pul hisob-kitoblari (ya'ni, sotib olingan tovarlar, bajarilgan ishlar, ko'rsatilgan xizmatlar uchun naqd to'lov vositalaridan foydalangan holda amalga oshirilgan hisob-kitoblar) yakka tartibdagi tadbirkorlar tomonidan, qoida tariqasida, kassa apparatlaridan foydalangan holda amalga oshirilishi kerak. Tovarlarni sotish, ishlarni bajarish va xizmatlar ko'rsatishda to'lov kartalaridan foydalangan holda to'lovlarni amalga oshirishda ham bunday uslub zarur. Kassa apparatidan foydalanish majburiy bo'lgan holatlar, shuningdek, naqd pul hisob-kitoblari undan foydalanmasdan amalga oshirilishi mumkin bo'lgan holatlar 2003 yil 22 maydagi "Naqd pul mablag'larini amalga oshirishda nazorat-kassa apparatlaridan foydalanish to'g'risida" Federal qonuniga muvofiq belgilanadi. to'lov kartalaridan foydalangan holda naqd pul hisob-kitoblari va (yoki) hisob-kitoblar.
Davlat reestrida mavjud bo'lgan yakka tartibdagi tadbirkor to'g'risidagi ma'lumotlar ro'yxati San'atning 2-bandida belgilangan. Davlat ro'yxatidan o'tkazish to'g'risidagi qonunning 5-moddasi. Bu yoki boshqa sabablarga ko'ra, masalan, fuqaroning ismi (shu jumladan familiyasi va ismi), fuqaroligi, yashash joyi, shaxsni tasdiqlovchi hujjatning ma'lumotlari, huquqni tasdiqlovchi hujjatning turi, ma'lumotlari va haqiqiyligi kabi ma'lumotlar. tadbirkor (chet el fuqarosi yoki fuqaroligi bo'lmagan shaxs) O’zbekistonda doimiy yoki vaqtincha istiqomat qiluvchi, yakka tartibdagi tadbirkor tomonidan olingan litsenziyalar, uning bank hisob raqamlari va ayrim hollarda hatto jinsi to'g'risidagi ma'lumotlar.
Agar yakka tartibdagi tadbirkor davlat reestridagi ma'lumotlardan birini o'zgartirgan bo'lsa, u tegishli ma'lumot bilan ro'yxatdan o'tkazuvchi organga murojaat qilishi shart.
Yakka tartibdagi tadbirkor to'g'risidagi ma'lumotlarga nisbatan Yagona davlat reestriga o'zgartirishlar kiritish ro'yxatdan o'tkazuvchi organga hujjatlar taqdim etilgan kundan boshlab besh ish kunidan ortiq bo'lmagan muddatda amalga oshiriladi. Tegishli reestr yozuviga davlat ro‘yxatidan o‘tkazish raqami beriladi va uning kiritilgan sanasi ko‘rsatiladi.
Yuridik shaxslarni davlat ro'yxatidan o'tkazish - davlat reestriga yuridik shaxslarni tashkil etish, qayta tashkil etish va tugatish to'g'risidagi ma'lumotlarni, shuningdek ushbu Federal qonunga muvofiq yuridik shaxslar to'g'risidagi boshqa ma'lumotlarni kiritish orqali amalga oshiriladigan vakolatli federal ijro etuvchi organning hujjati.
O’zbekiston Respublikasining davlat ro'yxatidan o'tkazish to'g'risidagi qonun hujjatlari O’zbekiston Respublikasi Fuqarolik Kodeksi, ushbu Federal qonun va ularga muvofiq chiqarilgan O’zbekiston Respublikasining boshqa normativ-huquqiy hujjatlaridan iborat.
Ushbu bo'limda davlat ro'yxatidan o'tkazish muddatlari va joyi, davlat ro'yxatidan o'tkazishda hujjatlarni taqdim etish tartibi, yuridik shaxslarning ayrim turlarini ro'yxatga olish xususiyatlari, ro'yxatga oluvchi organ tomonidan qabul qilingan davlat ro'yxatidan o'tkazish to'g'risidagi qaror belgilanadi.
Shuni alohida ta'kidlash kerakki, ko'rib chiqilayotgan davr kalendar kunlarida emas, balki ish kunlarida hisoblanadi, ya'ni. dam olish va bayram kunlarida muddat to'xtatiladi. Davlat ro'yxatidan o'tkazish muddati hujjatlar ro'yxatdan o'tkazuvchi organga taqdim etilgan paytdan boshlab hisoblanadi. Bunda muddatning birinchi kuni ro‘yxatga olish organiga hujjatlar taqdim etilgan kundan keyingi kun hisoblanadi. Ushbu kontekstdagi "hujjatlar" so'zini San'atda belgilangan ularni taqdim etish va rasmiylashtirish tartibiga qo'yiladigan umumiy talablarni hisobga olgan holda davlat ro'yxatidan o'tkazish uchun zarur bo'lgan hujjatlar tushunilishi kerak. 
Yuridik shaxs o'z ijro etuvchi organi joylashgan joyda ro'yxatdan o'tkazilishi kerak. Qonun hujjatlarida nazarda tutilgan bir qator hollarda yuridik shaxslarning ijro etuvchi organlari mavjud emas. Bunday yuridik shaxslarga to‘liq shirkat va komandit shirkatlari kiradi. Ushbu yuridik shaxslar ularning nomidan ishonchnomasiz ish yuritish huquqiga ega bo'lgan shaxs joylashgan joyda davlat ro'yxatidan o'tkazilishi kerak.
Davlat ro'yxatidan o'tkazish to'g'risidagi arizada ijro etuvchi organning yoki yuridik shaxs nomidan ish yuritish huquqiga ega bo'lgan shaxsning joylashgan joyi (manzili) ko'rsatiladi. San'atning 2-bandiga muvofiq. O’zbekiston Respublikasi Fuqarolik Kodeksining 52-moddasiga binoan, yuridik shaxsning joylashgan joyi uning ta'sis hujjatlarida belgilanishi kerak. Binobarin, yuridik shaxsning joylashgan joyi (manzili) yurisdiktsiyasiga taalluqli bo'lmagan ro'yxatdan o'tkazuvchi organga davlat ro'yxatidan o'tkazish uchun ariza berilgan taqdirda, ro'yxatdan o'tkazish rad etilishi kerak. Qonun ijro etuvchi organning haqiqatan ham ko'rsatilgan manzilda joylashganligini tasdiqlovchi hujjatlarni taqdim etishni talab qilmaydi. Biroq, arizada ko'rsatilgan ma'lumotlarning ishonchsizligi uchun ariza beruvchi va (yoki) yuridik shaxs javobgarlikka tortiladi.
Hujjatlar ro'yxatdan o'tkazuvchi organga vakolatli shaxs tomonidan to'g'ridan-to'g'ri taqdim etiladi yoki jo'natilganda qiymati e'lon qilingan va ularga qo'shimchalar ro'yxati bilan pochta orqali yuboriladi. Ro'yxatga olish organiga hujjatlarni topshirishning boshqa usullari O’zbekiston Respublikasi hukumati tomonidan belgilanishi mumkin. Ro'yxatga olish organiga taqdim etilgan hujjatlarni rasmiylashtirishga qo'yiladigan talablar hozirgi vaqtda O’zbekiston Respublikasi Hukumatining ¹¹ -sonli O’zbekiston Respublikasi Hukumatining 2002 yil 19 iyundagi 439-sonli "Davlat ro'yxatidan o'tkazishda foydalaniladigan hujjatlar shakllarini tasdiqlash to'g'risida"gi qarori bilan belgilanadi. yuridik shaxslarning faoliyati va ularning bajarilishiga qo‘yiladigan talablar”.. Mazkur Talablarga muvofiq yuridik shaxslarni davlat ro‘yxatidan o‘tkazishda foydalaniladigan arizalar, bildirishnomalar va boshqa hujjatlar qog‘ozda, iloji bo‘lsa, elektron shaklda taqdim etiladi.
San'atga muvofiq jismoniy shaxs. Fuqarolik Kodeksining 18-moddasi voyaga yetgan paytdan boshlab ta'sischi sifatida harakat qilishi mumkin, ya'ni. o'n sakkiz yoshda.