Tadbirkorlikni rivojlantirishda inovatsion texnologiyalarning roli

JOURNAL OF NEW CENTURY INNOVATIONS 
http://www.newjournal.org/ 

Volume–24_Issue-1_March_2023 
26 
mavjud, misol uchun: shartnoma boʻyicha biznes hamkorlar va kontragentlarning 
sharhlari, raqobatchilarning mahsulotlari, davlat organlarining nashrlari, patent 
idoralarining maʼlumot varaqalari kabilar kiradi.Tadbirkorlik faoliyati koʻpincha 
kichik biznes bilan bogʻliq boʻlsa, egasi ham yetakchi hisoblanadi. Katta kompaniyada 
boshqaruv funksiyalari koʻpincha yollangan menejerlar tomonidan amalga oshiradi 
ammo kompaniya asoschisi daromad olishi hammaga maʼlum. Faqatgina vaqti-vaqti 
bilan umumiy yigʻilishlarda ovoz berishadi. Baʼzida ijtimoiy tadbirkorlik alohida toifa 
sifatida ajratiladi. 
Innovatsion tadbirkorlik - bu tijorat faoliyati turi bo'lib, maqsadi - milliy 
iqtisodiyotning barcha jabhalarida texnik va texnologik innovatsiyalarni yaratish va 
innovatsiyalarni tarqatish orqali daromad olishdir. Oddiy tadbirkorlikdan farqli 
o‘laroq, yangi texnologiyalarni yaratish, boshqaruvning yangi shakllarini qo‘llash, 
yangi mahsulotlarni yaratish kabi yangi usullarni qo‘llash innovatsion tadbirkorlikka 
xosdir.Tadbirkor va innovatorning vazifasi ishlab chiqarishning yangi texnologik 
imkoniyatlarini o‘zlashtirib, boshqalardan farqli mahsulotni ishlab chiqishdir. 
Korxonaning innovatsion loyihasi uchun moliyalashtirishning umumiy hajmi 
quyidagi manbalardan iborat: 
- Korxonalarni texnik qayta jihozlash va modernizatsiya qilish xarajatlarini 
qoplash uchun mablag’lar; 
- Modernizatsiyalangan mahsulotlarni ishlab chiqarish va ulardan foydalanish, 
ilg’or texnologik jarayonlarni o‘zlashtirish xarajatlarini moliyalashtirish mablag’lari; 
- Rivojlanish davrida yangi mahsulotlarni ishlab chiqarish uchun sarflangan 
xarajatlarni qoplash vositasi; 
- Banklarning uzoq muddatli kreditlarini qaytarish, shuningdek, ularga foizlar 
berish. 
Innovatsiyalarni tizimli ravishda rag’batlantirish bo‘yicha bir qancha takliflarni 
keltirish mumkin. Masalan: yuqori texnologiyali sohalardagi korxonalar uchun soliq 
imtiyozlarini (kam stavkalar va soliq ta’tillari) berish, turli soha korxonalarida 
innovatsiyalarni rivojlantirish uchun intellektual resurslarni shakllantirishga qaratilgan 
maxsus o‘quv dasturlari va o‘quv muassasalarini yaratish, innovatsiyalardan 
foydalanishni rag’batlantirish uchun vositalarni joriy etish (grant, reyting va 
boshqalar), korxonalar uchun innovatsiyalarning moliyaviy ta’minot vositalarini 
shakllantirish (kreditlar, subsidiyalar), oliy o‘quv yurtlari va ta’lim muassasalari 
negizida ilmiy maktablarni yaratish.Tadbirkorlik faoliyati va innovatsion tadbirkorlik 
bir-biridan farqlanadi. Tadbirkorlikda yangi g’oyalarni faol izlash va ularni amalga 
oshirishni tahlil qilish, biznes-rejani shakllantirish, talab qilinadigan resurslarni faol 
izlash, yangi firma boshqaruv mexanizmini shakllantirish asosiy vazifa hisoblanadi. 
Innovatsion tadbirkorlik esa yanada kengroq qamrovni nazarda tutadi, ya’ni 
innovatsion g’oyalar kompleksini ishlab chiqish va istiqbolli g’oyani tanlash, biznes-

---