Tafakkur va intellekt

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI
OLIY TA’LIM, FAN VA INNOVATSIYALAR VAZIRLIGI
BUXORO DAVLAT UNIVERSITETI
PSIXOLOGIYA VA SOTSIOLOGIYA KAFEDRASI
PSIXOLOGIYA TA’LIM YO’NALISHI
UMUMIY PSIXOLOGIYA FANIDAN
“TAFAKKUR VA INTELLEKT” MAVZUSIDAGI


Bajaruvchi: _______________________________________________
Ilmiy rahbar: _____________________________________________
Kurs ishi psixologiya va sotsiologiya kafedrasida bajarildi.

Kafedra mudiri	_______________
Kurs ishi himoya qilingan sana ___________ Kurs ishi bahosi ____________
Komissiya raisi:	_________________________
A’zolari:	_________________________
	_________________________
	_________________________

Buxoro 2023.y

MUNDARIJA

KIRISH 2
I BOB. TAFAKKUR VA UNING XUSUSIYATLARI, TURLARI, SIFATLARI 4
1.1 Tafakkur va uning xususiyatlari, turlari, sifatlari 4
1-rasm. Tafakkurning psixik jarayon sifatidagi umumiy xususiyatlari 6
1.2 Amaliy va ijodiy tafakkur nazariyalari 13
2.1 Intellekt va kreativlik 19
IQ darajasini dekodlash: 23
IQ nimaga bog'liq? Shuni yodda tutish kerakki, IQ intellektual qobiliyatlarni emas, balki fikrlash jarayonlarining tezligini belgilaydi. Va ular ko'proq darajada insonning psixologik fazilatlari va fiziologik xususiyatlariga bog'liq. 23
Xulosa 25
Foydalanilgan adabiyotlar 27

KIRISH

Mavzuning dolzarbligi: Tafakkur - bu atrofdagi olam ob'ektlari va hodisalari o'rtasidagi murakkab aloqalar va munosabatlarni inson ongida aks ettirishning psixologik va kognitiv jarayoni. Tafakkurning vazifasi ob'ektlar orasidagi munosabatlarni ochib berish, aloqalarni aniqlash va ularni tasodifiy tasodiflardan ajratishdir. Fikrlash tushunchalar bilan ishlaydi va umumlashtirish va rejalashtirish funktsiyalarini o'z zimmasiga oladi. Fikrlash kontseptsiyasi - bu eng yuqori kognitiv jarayon bo'lib, uni insonning atrof-muhitda harakatlanishiga yordam beradigan boshqa jarayonlardan sezilarli darajada ajratib turadi; chunki bu kontseptsiyada barcha kognitiv jarayonlarning umumiyligini kuzatish mumkin. Fikrlash - bu murakkab jarayon bo'lib, u inson ongida va, ehtimol, ko'rinadigan harakatlarning namoyon bo'lishisiz davom etadi.
Tafakkurning bilishning boshqa psixik jarayonlaridan farqi shundaki, u doimo inson o'zini topadigan sharoitlarning faol o'zgarishi bilan bog'liq. Fikrlash har doim muammoni hal qilishga qaratilgan. Fikrlash jarayonida voqelikni maqsadli va maqsadga muvofiq ravishda o'zgartirish amalga oshiriladi. Fikrlash jarayoni uzluksiz bo'lib, yosh, ijtimoiy mavqe, atrof-muhitning barqarorligi kabi omillarning ta'siri tufayli hayot davomida o'zgarib turadi. Fikrlashning o'ziga xos xususiyati uning vositachilik xarakteridir. Kishi bevosita, to'g'ridan-to'g'ri bila olmaydigan narsani bilvosita, bilvosita biladi: ba'zi xususiyatlarni boshqalar orqali, noma'lumni ma'lum orqali biladi. Fikrlash turlari, davom etayotgan jarayonlari va operatsiyalari bilan ajralib turadi. Intellekt tushunchasi tafakkur tushunchasi bilan uzviy bog‘liqdir. Aql-idrok - sinov va xatoliksiz muammolarni o'rganish va hal qilishning umumiy qobiliyati, ya'ni. "ongda". Aql-idrok ma'lum bir yoshga kelib erishilgan aqliy rivojlanish darajasi sifatida qaraladi, u kognitiv funktsiyalarning barqarorligida, shuningdek, ko'nikma va bilimlarni o'zlashtirish darajasida namoyon bo'ladi (Zinchenko, Meshcheryakovlarning so'zlariga ko'ra). Intellekt fikrlashning ajralmas qismi, uning tarkibiy qismi va o'ziga xos tarzda umumlashtiruvchi tushuncha sifatida. Fikrlash psixologiyasi faqat 20-asrda maxsus rivojlana boshladi. Shu vaqtgacha hukmronlik qilgan assotsiativ psixologiya barcha psixik jarayonlar assotsiatsiya qonuniyatlari asosida boradi va ongning barcha shakllanishlari u yoki bu murakkab komplekslarga assotsiatsiyalar orqali birlashtirilgan elementar hissiy tasavvurlardan iborat degan fikrdan kelib chiqqan. Shuning uchun assotsiativ psixologiya vakillari tafakkurni maxsus o'rganish zaruriyatini ko'rmadilar: ular uni mohiyatan o'z nazariyalarining asoslaridan qurdilar. Tushuncha vakillik bilan identifikatsiya qilingan va xususiyatlarning assotsiativ majmui sifatida talqin qilingan: hukm - vakillik assotsiatsiyasi sifatida; xulosa - uning asosi bo'lib xizmat qiladigan ikkita hukmning, undan kelib chiqadigan uchinchisi bilan birlashmasi sifatida. Bu kontseptsiya D. Xyumdan kelib chiqqan. Hatto XIX asrning oxirida ham. u hukmron edi.