Xotiraning
psixologik nazariyalari
inson faolligi bilan bogʼliq boʼlgan xotira jarayonlarini shakllantirishni tadqiq
etadi va uning quyidagi turlari mavjud:
Birinchisi
Аssotsiativ nazariyadir.
Ikkinchi
psixologik nazariya xotiraning Geshtalьt nazariyasidir.
Uchinchisi
Bixeviorizm nazariyasi – inson xotirasida, esda olib qolishda takrorlashning ahamiyatiga diqqatni
qaratadi.
Toʼrinchisi
Freydizm xotirani emotsiyalar, motivlar va ehtiyojlar bilan bogʼlaydi.
Beshinchisi
Mantiqiy nazariya А.Bine va Byullerlar tomonidan ilgari surilib, ular xotiradagi materialni xotiraning
mantiqiy esda olib qolinishi bilan bogʼlaydi.
Oltinchisi
Faoliyat nazariyasi А.N.Leontьev, N.I.Zinchenko, А.А.Smirnovlar tomonidan ilgari surilib, turli
tasavvurlar orasidagi bogʼliqlik esda olib qolingan materialning qandayligiga emas, balki odamning u bilan nima
qilishiga bogʼliqdir.
Bioximik nazariya
tashqi taʼsir ostida nerv hujayralarida yuz beradigan oʼzgarishlarni
qayd qilish va xotira
jarayonida
DNK
va
RNK
ahamiyatini aniqlashga qaratilgandir. DNK xotirani genetik tugʼma tashuvchi sifatida,
RNK esa individual xotiraning ontogenetik asosi sifatida qabul qilinadi
Kibernetik nazariya boʼyicha xotira maʼlumotni qabul qilib olish, qayta esga tushirish va unutishdir.
Neyro-fiziologik nazariya
- Vaqt oraligʼida
esda olib qolish, saqlash va
esga tushirish xotiraning
asoslari fiziologik nazariyasini tashkil qiladi.
Bu mavjud tasavvurlar asosida
inson ilgari idrok etmagan,
uning tajribasida bo'lmagan obyektlarning
tasvirlarini yaratishda
ifodalangan ong faoliyati.
Dostları ilə paylaş: 
