Tafakkur ziyosi
Yüklə 4,15 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
105
“TAFAKKUR ZIYOSI” ilmiy-uslubiy jurnali 2021/4-son fazilatlar, xulq-atvor qoidalari haqida bola ongida qanday g‘oyalar shakllantirilgan bo‘lsa, ta’lim muassasasi bu g‘oyalarga aniqlik kiritishi, nomutanosibliklarni bola bilan emas, ota-ona bilan birgalikda bartaraf etishi shart. Keyingi bosqichda, ota-onalar bilan o‘qituvchilar birgalikda bolaning asosiy xarakter-xususiyatlari, xulq-atvoriga oid qarashlarni umumiylashtirish, tarbiya usullarini ishlab chiqish hamda amaliyotga tatbiq etish. Shu o‘rinda yurtboshimiz Sh.M.Mirziyoyev raisligida 2019-yilning 23-avgust kuni bo‘lib o‘tgan ta’lim tizimiga bag‘ishlangan videoselektor yig‘ilishi mazmuniga e’tiborimizni qaratsak. Mazkur yig‘ilishda Sh.Mirziyoyev foydalanilmayotgan salohiyat, obro‘yi tushib ketgan «ma'naviyat» tushunchasi va XTV mavqesi haqida gapirdi: «Biz keyingi paytda, ming afsuski, «ma'naviyat» tushunchasining obro‘yini tushirib yubordik. Ma'naviyatga go‘yoki keraksiz narsadek munosabatda bo‘ldik. Bugun ko‘pchilik yoshlar ongini iste'molchilik kayfiyati, Vatan, el-yurt taqdiriga beparvolik, «ommaviy madaniyat» ko‘rinishlari egallab olmoqda. O‘zingiz ayting, o‘z xalqining tarixini, ma'naviy va diniy qadriyatlarini hurmat qilmaydigan, ularni himoya qilishga qodir bo‘lmagan odam vatanparvar va elparvar bo‘lishi mumkinmi? Buyuk ajdodlarimiz o‘zlarining ilmiy va ijodiy kashfiyotlari bilan dunyoga ustozlik qilishgan. Boshqalarga ergashmagan, balki boshqalarni o‘z ortidan ergashtirgan. Biz ham ergashuvchi emas, ergashtiruvchi kuchga ega xalq bo‘lishimiz shart. Aks holda, taraqqiyot yo‘lidan chekkaga chiqib, yana tanazzul botqog‘iga botamiz. Ota-bobolarimiz erishgan marralarni osongina boy berib qo‘yamiz. Bu ajdodlar ruhiga, kelajak avlodlarimizga xiyonat emasmi? Bu sohada bugun shoshilinch choralar ko‘rmasak, ertaga kech bo‘ladi…» 4 . “…zamonaviy kompyuter texnologiyalari va, ayniqsa, internet tizimi bizdan ancha ildamlab ketganini ham inobatga olish zarur. Аna shu vazifani hal etishda turli darsliklarni yaratish, ularni chop etish va moliyalashtirish masalalarida idoralar o‘rtasidagi o‘zaro kelishmovchilik, afsuski, jiddiy to‘siq bo‘lmoqda. Shu munosabat bilan, Bosh vazirga alohida komissiya tuzib, bir oy muddatda darsliklar, maxsus va badiiy adabiyotga bo‘lgan 4 O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev raisligida 2019-yil 23-avgust kuni ta'lim tizimiga bag‘ishlangan videoselektor yig‘ilishidagi nutqi// https://kun.uz/uz/ news/2019/08/23/maktablar-uchun-mablagni-ayamaymiz-prezident-talim-masalalariga-bagishlangan-videoselektor-otkazdi real ehtiyojni, ularni boshqa tillarga tarjima qilish, ular bilan o‘quv yurtlari, kutubxona va axborot-resurs markazlarini taʼminlash bo‘yicha chora-tadbirlar kompleksini taqdim etish topshiriladi. Bunda yoshlar va aholining keng qatlamlari o‘rtasida kitobxonlikni targ‘ib qilish masalalariga ham alohida eʼtibor berish lozim bo‘ladi. Kitoblarning haqiqiy narxi shakllanishini juda ham puxta o‘rganish zarur. Hozirgi paytda hammamizning oldimizda juda muhim ahamiyatga ega bo‘lgan masala, yaʼni kitobxonlikni keng yoyish va yoshlarimizning kitobga bo‘lgan muhabbatini, ularning maʼnaviy immunitetini yanada oshirishga qaratilgan ishlarimizni yangi bosqichga olib chiqish vazifasi turibdi”5. Umuman olganda tarbiya orqali ko‘plab ommaviy ta’sirlarga qarshi kurashish mumkin. Tarbiya insondagi ma’naviy immunitetni kuchaytiruvchi asosiy omil hisoblanadi. Axborot va komunikatsiya rivojlanayotgan hozirgi zamonda ma’naviy immunitetga ehtiyoj seziladi. Ijtimoiy tarmoqlarda tarqalayotgan matnli, grafikli, video va audio shakllardagi ma’lumotlar hamda ular qiyofasida mujassamlashgan g‘oyalar ijtimoiy tarmoq foydalanuvchisi tomonidan qanday mazmunda anglanayotganligi biz uchun so‘roq ostida qolishi tabiiy. Biz esa quyidagi bir jumla orqali o‘z maqsadimiz va faoliyatimiz mazmun-mohiyatini yoritib berishga harakat qilamiz. Buyuk bobokalonimiz, tibbiyot asoschilaridan biri bo‘lgan Abu Ali ibn Sino shunday degan edi: “Kasallikni davolagandan ko‘ra, uning oldini olgan maqul”. Ushbu fikr biz keltirayotgan mulohazalarning asosiy dalili bo‘la oladi. Ma’naviy immunitet kelajakda bizni kutib turgan muammolarning yechimi bo‘la oladi. Fikrimiz boshida keltirib o‘tgan globallashuv zamonining eng ilg‘or “o‘qituvchisi” bo‘lgan internet biz o‘qituvchilarning, biz ota-onalarning o‘rnini egallashiga yo‘l qo‘ymasligimiz shart. Ma’naviy immunitet yagona ilm manbalari orqali shakllantirilmaydi. Ma’naviy immunitet faqatgina insonga xos bo‘lgan insonparvarlik, mehr-oqibat, vijdonlilik, adolat kabi boshqa ko‘plab fazilatlari bilan birgalikda singdirilishi va shakllantirilishi mumkin. IJTIMOIY FANLAR |