Ta’lim jarayonida interfaol metodlarning ahamiyati madiyorova Shohista Sabirjonovna

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
№4 2022 
39 
mashg‘ulotlarda guruhlar tomonidan bir yoki bir necha mavzu (muammo)ni 
muhokama qilish imkoniyati mavjud. 
“Qorbo‘ron” metodida ikkiga ajratilgan guruh o‘quvchilari bir muammo 
yuzasidan eng ko‘p to‘g‘ri javoblar topish maqsadida birgalikda muhokama 
yuritishadi. Har bir to‘g‘ri javob yumaloqlangan qor ko‘rinishida o‘sha guruh 
hisobiga yozib qo‘yiladi; to‘plangan umumiy ballar miqdori asosida guruhlar 
baholanadi. Muammo bitta guruhda yoki ikki kichik guruhlarda muhokama qilinadi. 
Bunda topshiriqlar har xil yoki butun guruhga bitta bo‘lishi mumkin. Guruhlar 
qo‘yilgan muammoni ma’lum muddat muhokama etib, natijani boshqalarga ma’lum 
qilishadi. Muammo yechimining eng yaxshi varianti tanlab olinadi. 
“Qalin va ingichka savollar” metodi. Ta’lim jarayonida savollardan 
foydalanishda ularni ikki turga: oddiy va murakkab savollarga ajratish qabul qilingan. 
Bunda oddiy savollar “ha” yoki “yo‘q” yoxud boshqa birorta so‘zlar bilan javob 
berish mumkin bo‘lgan savollardan iborat. Ularni boshqachasiga qisqa yoki ixcham 
obrazli qilib esa, ingichka savollar deb ham atash mumkin. Murakkab savollar ularga 
bir nechta so‘zlar, iboralar, gaplar yoki tegishlicha bayon qilish, tushuntirish bilan 
javob berish lozim bo‘lgan savollardan iborat. Ularni boshqachasiga to‘liq yoki yoyiq 
obrazli qilib esa, qalin savollar deb atash ham mumkin. Shunga ko‘ra ushbu «Qalin» 
va «ingichka» savollar metodining nomini boshqachasiga «To‘liq» va «qisqa» yoki 
«Yoyiq» va «ixcham» savollar metodi deb ham atash mumkin. Bu metoddan 
o‘quvchi- talabalarning o‘zlashtirishini tezkor nazorat qilish hamda faolliklarini 
oshirish maqsadlarida mashg‘ulotning turli bosqichlarida foydalanish mumkin. 
Buning uchun o‘qituvchi darsning mavzusiga tegishli «Qalin» va «ingichka» savollar 
jadvalini oldindan tuzib olishi kerak. 
Xullas, ta’lim jarayonida turli xil interfaol usullardan samarali foydalanish 
mumkin. Bunda asosiy e‘tibor o‘quvchilarning tafakkurini o‘stirish, ularning 
mustaqil ishlash mahoratini oshirishga qaratilsa, maqsadga muvofiq bo‘ladi. 
 
Foydalanilgan adabiyotlar: 
1. 
R.Yo‘ldoshev, R.Xusainova, U.Bobojonova. Ta’limning interfaol 
metodlari(metodik qo‘llanma). Urganch-2011. 
2. 
O.U.Avlayev, S.N. Jo‘rayeva, S.P.Mirzayeva “Ta’lim metodlari” o‘quv-
uslubiy qo‘llanma, “Navro‘z” nashriyoti, Toshkent – 2017 
3. Sobirova M.R. O‘zbek tili darslarida interfaol usullardan foydalanish 
Молодой ученый. – 2020. - № 14 (304). 
3. www.ziyo.uz.