Ta’lim jarayonida qo’llanilayotgan texnologiyalar n. B. Ismatova

g) Insonparvar – shaxsiy texnalogiyalar – insonparvarlik mohiyati bilan ajralib 
turadi, unga yordam beradi, qo’llab-quvvatlaydi. O’quvchining kuchiga hurmat, undagi 
qobiliyatlarni ochilishiga yordam berish va majburiy ta’lim tarbiyani rad etadi. 
d) Hamkorlik texnalogiyalar – u demokratizm, tenglik, g’oyalarini ilgari suradi 
va o’qituvchi o’quvchi munosabatlarida sub’ekt – sub’ektga asoslanadi. O’o’qituvchi va 
o’quvchi ta’lim tarbiya maqsadi mazmunini ishlab chiqadi. Hamjihatlik bilan o’z 
faoliyatlariga baho qo’yadi. 

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 ǀ ISSUE 1 ǀ 2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 111
e) Erkin tarbiya texnalogiyasi – bunda o’quvchiga barcha yo’nalishlar bo’yicha 
erkin tanlash huquqi berladi. Tanlash davomida o’quvchi sub’ekt nuqtaviy nazaridan 
namoyon qiladi va natijaga tashqi ta’sirdan emas, balki ichki kuch vositasida ergashadi. 
j) Ezoterik texnalogiya – bular ezoterik (“anglanmagan, bilib turib”) blilimlarga – 
hqiqat va unga olib boruvchi yo’llarga asoslanadi. Bunda pedagogik jarayon habar 
berish, muloqot qillishdan iborat bo’lmay, balki, hqiqatga payvand bo’lish bilan iborat 
bo’ladi. Ekzotik paradigmada insoning o’zi koinot bilan o’zaro axborot almashish 
markaziga aylanadi. 
O’rganuvchilar toifalariga ko’ra pedagogik texnalogiyalar quyidagilarga bo’linadi:
- Oilaviy (an’anaviy) texnalogiya – u o’rtacha o’quvchiga asoslangan. 
- Axborotli texnalogiya darajasi (predmetlarni chuqurlashtirib o’qitish ) – 
gimnaziya, litsey, maxsus ta’lim. 
- Turli xildagi bititimalogik – (surda pedagogika, teplo, oligofreno pedagogika). 
- Qiyin va iqtidorli o’quvchilar bilan ishlashga mo’ljallangan texnalogiyalar. 
Majud bo’lgan o’qitish tizimlarini modernizatsiya qilish va modifikatsiya 
qilish asosiga qurilgan texnalogiyalar: 
A) Pedagogik munosabatlarni insonparvarlashtirish va demokratiyalashtirish 
asosidagi pedagogik texnalogiyalar. Unga Sh.A.Amomashvillining hamkorlik, 
insonparvar – shaxsiy texnalogiyasi kiradi. 
B) O’quvchilarning faoliyatini faollashtirish va intensivlashtirish asosiga qurilgan 
pedagogik texnalogiyalari. Masalan, o’yinli texnalogiyalar, Shatalovning “tayanch s - 
№1 kanspektori” asosida o’qitish texnalogiyalari. 
V) O’qitish jaryonini tashkil qilish va boshqarish samaradorligiga asolangan 
pedagogik texnaloyalar. O’qitish jarayonini samaradorligini tashkil qilish va 
boshqarishga asoslangan pedagogik texnalogiyalar 
Masalan, Dasturli o’qitish, differentsiallashgan o’qitish texnalogiyasi, 
Induviallashtirilgan O’qitish texnalogiyasi. 
O’qitishning guruhli va jamoaviy usullari, Kompyuterli texnalogiyalar 
D) Alternativ texnalogiyalar : 
Shtaynerning 
“Valdrov 
pedagogikasi”, 
Freyne 
“Erkin 
mehnat
texnalogiyasi”, Ehtimolli ta’lim texnalogiyasi.
O’quv jarayonini muammolari asosida qurishga mo’ljallangan texnalogiyalar