Ta'limda raqamli texnologiyalarni tadbiq etishning zamonaviy tendensiyalari va rivojlanish omillari


Ta'limda raqamli texnologiyalarni tadbiq etishning zamonaviy tendensiyalari va rivojlanish omillari



Yüklə 1,81 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə4/8
tarix20.11.2023
ölçüsü1,81 Mb.
#164974
1   2   3   4   5   6   7   8
20-to\'plam removed

Ta'limda raqamli texnologiyalarni tadbiq etishning zamonaviy tendensiyalari va rivojlanish omillari 
 
www.pedagoglar.uz
 

 
 
 
 
 
 
 
20-to’plam iyul 2023 
 
266 
Ko‘rsatilgan belgilar asosida matnni mazmunan tugal va o‘quvchida xabar 
qilinayotgan axborotga ma’lum munosabat uyg‘otish bilan xarakterlanadigan yozma 
shakldagi axborot sifatida ta’riflash mumkin. Bizningcha, “matn” tushunchasining 
g‘oyaviy-nazariy talqini yetarlicha yoritilmagan. Ayni o‘rinda L.Losevaning matnni 
ifodalovchi belgilar borasidagi fikrini quyidagilar bilan to‘ldirish mumkin:
1) axborotning yozma shaklda ifodalanishi;
2) mazmun jihatidan o‘ziga xos tugallikka egalik;
3) o‘quvchida voqelikka nisbatan muayyan munosabat uyg‘otish imkoniyatining 
mavjudligi;
4) kompozitsiya, syujet, tarkibiy tuzilmaga, shuningdek, tarkibiy elementlar 
o‘rtasidagi o‘zaro aloqadorlik va bog‘liqlikka egalik;
5) muayyan sohaga taalluqli bo‘lishi;
6) aniq mavzu bo‘yicha axborot berishi;
7) o‘ziga xos bayon uslubiga egalik;
8) aniq subyektga yo‘naltirilganligi (masalan, o‘quvchi, o‘qituvchi uchun 
mo‘ljallanganligi);
9) aniq maqsad uchun xizmat qilishi[5].
Matnni sintaktik jihatdan mazmuniga ko‘ra va leksik-grammatik vositalar 
yordamida o‘zaro bog‘langan gaplar yig‘indisi tarzida tushunish ham xato sanalmaydi. 
“Matn deganda murakkab sintaktik butunlik va erkin gaplardan iborat butunlikni 
tushunish kerak. Matnning sintaktik tahlili gaplar o‘rtasidagi aloqalarni o‘rganish, matnni 
gapdan kattaroq sintaktik birliklarga, murakkab sintaktik butunlikka parchalashni o‘z 
ichiga oladi” [5].
1.
Nutq jarayonida gaplar guruhlanadi, mavzu jihatdan, qurilishi va ohangiga ko‘ra 
birlashadi va alohida sintaktik birlik – murakkab sintaktik butunlik hosil qiladi. Biroq, 
matndagi barcha gaplar ham murakkab sintaktik butunlikka kirmaydi, ayrimlari uning 
tarkibiy qismi bo‘lmaydi. Shu o‘rinda ta’kidlab o‘tish kerakki, mazkur tadqiqot ishida 
matn mohiyatini ilmiy-amaliy jihatdan o‘rganish emas, balki, matn ustida ishlash orqali 



Yüklə 1,81 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   2   3   4   5   6   7   8




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin