Ta'limda raqamli texnologiyalarni tadbiq etishning zamonaviy tendensiyalari va rivojlanish omillari
www.pedagoglar.uz
20-to’plam iyul 2023
270
o‘z aksini topadi. Har qanday so‘zlarni gapga birlashtirib bo‘lmagani kabi har qanday
gaplarni ham bitta bog‘lanishli matnga birlashtirib bo‘lmaydi. Masalan, “Bolalar dam
olishga ketishdi”, “Gullar ochildi”, “Atoqli otlar bosh harf bilan yoziladi” kabi gaplarni
bir matnga birlashtirib bo‘lmaydi. Ular turli mazmunga ega bo‘lgani
bois biror bir
munosabatga ko‘ra ham birlasha olmaydi[6]. Bog‘lanishli nutqda nafaqat yonma-yon
joylashgan, balki boshqa mazmundagi gaplarning ham bog‘lanishini unutmaslik kerak.
3. Yakuniy dars. Bunday mashg‘ulotlar matn
mazmuni yuzasidan umumiy
xulosalar chiqarish orqali unda aks ettirilgan masalalarni chuqur idrok etishga,
mavzuning ochilmay qolgan qirralari
haqida mulohaza yuritishga, o‘zlashtirilgan
bilimlarni amalda qo‘llash ko‘nikmalarini hosil qilishga qaratiladi[6]. Matn ustida ishlash
jarayonida asar voqealari yuzasidan og‘zaki tasvirlash, qiyoslab hikoyalar tuzish, adabiy
qahramonlarning xatti-harakatlari, fe’l-atvorlarini tavsiflash nutq o‘stirishning
muhim
vositasi sanaladi. Bu jarayonda o‘quvchilarda matnda ifodalangan jarayon, hodisa, shaxs
yoki uning xatti-harakatiga nisbatan munosabat shakllanadi. Yaxshining nima uchun
yaxshiligini, yomonning
nima uchun yomonligini, asar qahramonlarining qilgan
ishlarining to‘g‘ri yoki noto‘g‘riligini aniqlash boshlang‘ich sinflarning o‘qish darslarida
matn tahlilining asosiy vazifasidir.
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR
1.
O‘zbekistan Respublikasining “Ta’lim to‘g‘risida”gi Qonuni. O‘RQ-637.
T.: 2020.
2.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “Xalq ta’limini
boshqarish tizimini
takomillashtirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi PF-5538-sonli
Farmoni. 2018-yil 5-sentabr.
https://lex.uz
3.
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining “O‘zbekiston Respublikasi Xalq
ta’limi tizimini 2030-yilgacha rivojlantirish konsepsiyasini tasdiqlash to‘g‘risida” 2019-
yil 29-apreldagi PF-5712-sonli Farmoni.
