Taqsimot noma’lum parametrlarining statistik baholari

Taqsimot noma’lum parametrlarining
statistik baholari
1. Nuqtaviy baholar
2. Interval baholar


1. Nuqtaviy baholar

Bosh to’plamning biror miqdoriy ko’rsatkichini baholash talab qilingan bo’lib, bu ko’rsatkichning qanday taqsimotga ega ekanligi nazariy jihatdan ma’lum bo’lsin. Tabiiy ravishda bu taqsimotni aniqlaydigan parametrlarni baholash masalasi kelib chiqadi. Odatda kuzatish natijalari, ya’ni tanlanma qiymatlaridan boshqa ma’lumot bo’lmaydi.

belgili quyidagi emperik taqsimot berilgan bo’lsin:
B

u yerda variantaning

chastotasi, tanlanma hajmi.
Nazariy taqsimot noma’lum parametrining statistik(yoki emperik) bahosi deb tanlanma qiymatlari larning funksiyasiga aytiladi.
Statistik baho tasodifiy miqdor hisoblanadi. no’malum parametr, uning
statistik bahosi bo’lsin. kattalikka bahoning aniqligi deyiladi. qanchayin kichik bo’lsa statistik baho parametrni shunchlik aniq ifodalaydi. Shunday qilib, shartni qanoatlantiruvchi son bahoning aniqlik ko’rsatkichi bo’ladi.
tengsizlikning bajarilishi ehtimoli , ya’ni

bahoning ishonchliligi deb ataladi.
Odatda bahoning ishonchliligi oldindan beriladi va sifatida birga yaqin bo’lgan
qiymatlar, masalan, olinadi.
No’malum parametrni berilgan ishonchlilik bilan qoplaydigan interval darajali ishonchli oraliq deyiladi.
Agar bo'lsa, u holda baho parametr uchun siljimagan baho deyiladi.
shart statistik baho sistematik xatolikka ega bo’lmasdan, faqat tasodifiy xatoliklarga ega bo’lishini bildiradi.
Agar bo’lsa, u holda baho parametr uchun assimptotik siljimagan baho deyiladi.
Agar bo'lsa, u holda baho parametr uchun siljigan baho deyiladi.
Masalan, biror kattalik santimetrli chizg’ichda o’lchanayotgan bo’lsa, bunda albatta sistematik xatolikka yo’l qo’yiladi. Shu sababli qaralayotgan baholar siljigan bo’ladi.
Agar bo’lsa, u holda baho parametr uchun asosli baho deyiladi.
Shunday qilib, asosli baho uchun da ehtimollik jihatdan munosabat o’rinli bo’ladi va ma’lum ma’noda ning qiymatlari noma’lum soniga yaqin bo’ladi deyish mumkin.