belgili va parametrli normal taqsimlangan bosh to’plam berilgan bo’lib, va parametrlar no’malum bo’lsin.
no’malum parametrning darajali ishonchli oralig’ini topamiz. Tanlanmaning qiymatlari bo’yicha erkinlik darajasi bo’lgan taqsimotli tasodifiy miqdorini
aniqlaymiz:
bu yerda qiymatlar jadvallashtirilgan. Bu jadvallar asosida
topiladi.
Shunday qilib, no’malum parametr uchun darajali ishonchli oraliq quyidagi tengsizliklardan topiladi:
, agar bo’lsa,
, agar bo’lsa .
4-misol. Biror kattalik bitta asbob yordamida sistematik xatolarsiz 10 marta
o’lchangan bo’lib, bunda o’lchashlardagi tasodifiy xatolarning o’rta kvadratik chetlashishi ga teng chiqqan. Asbob aniqligini ishonchlilik bilan toping.
Y e c h i s h. Jadvaldan va ga mos ning qiymatini topamiz:
. U holda
yoki
O’z-o’zini tekshirish uchun savollar 1. Statistik baho deb nimaga aytiladi ?
2. Qanday bahoga siljimagan baho deyiladi?
3. Asosli bahoga ta’rif bering.
4. Bahoning aniqligi qanday kattalik bilan o’lchanadi? Bahoning ishonchliligi-chi?
5. Samarali baho deb nimaga aytiladi?
6. Nuqtaviy bahoga ta’rif bering va misollar keltiring .
7.Ishonchli interval deb nimaga aytiladi?
8. Inerval bahoga ta’rif bering .
9. Matematik kutilish uchun ishonchli oraliqlarni aniqlang ( ma’lum va no’malum bo’lgan hollarda).
10. O’rtacha kvadratik chetlashish uchun ishonchli oraliqni toping.