Imdəgeri
bundan sonra
|
|
ımır yamır
|
- ımır yamır söyləmək: gəvələmək , dilin çeynəmək.
|
|
ımızqanmaq
|
mürgülənmək.
|
|
ımşağ
|
yumşağ
|
|
ıpar
|
yovşan deyilən qoxulu ot
|
|
ıpratmaq
|
yıpratmaq, əsgitmək.
|
|
ır
|
səma
|
|
ır
|
səs, hay küy, oxumaq
ır yolu: oxumaq tərzi.
|
|
ıracıq
|
uzağca, bir az uzaq.
|
|
ıraq
|
qıraq
ey könül gəl olmaqıl haxdan ıraq, təndə(donda) var ikən qılqıl yaraq
|
|
ıraq sağuc
|
uzaq görmək
|
|
ıraqmaq
|
uzamaq, uzaqlaşmaq, uzaqda qalmaq, ayrılmaq.
|
|
ıraqsınış
|
uzaq görmək
|
|
ırılmaq
|
ayrılmaq
|
|
ırılmaq
|
qırılmaq, gedmək
ağlı ırılmaq: qırılmaq gedmək
|
|
ırılmaq (ağlı)
|
ağlı qırılmaq, ağlı gedmək, bayılmaq
|
|
ırılmaqtarama.
|
ayrılmaq, uzaqlaşmaq, çəkilmək, yorulmaq, ərinmək, açılmaq, çəkilmək
bu aradan ırılıb gedin.
tanrı tapundan ırılmış kimsələr.
dağ kimi dayanıb yerindən ırılma.
yol üsdündə dayanmayıb ırılın(çəkilmək)
|
|
ırımaq
|
ayırmaq, uzaqlatmaq.
|
|
ırışmaq
|
yorulmaq, bunalmaq, bayılmaq.
|
|
ırlama
|
ötmə, təranə.
|
|
ırlamaq
|
yırlamaq, ötmək.
yırın yırla baxalım.
|
|
ırlaşmaq
|
səs birligi, həmahənglətmək, harmonizasyon, bərabər söyləmək.
|
|
ırlayan
|
ırlağan, ötən, oxuyan.
|
|
ırman
|
yermən1, carçı, qovucu, çuğul.
|
|
ırmaq
|
1) qırmaq, ayırmaq, atmaq.
) ayrılmaq, qırılmaq, uzaqlaşmaq.
sözünə söz deyəmmədi, gözün gözündən ırammadı.
tapuya girəndə var, qapudan ıranda var.
eldən qırmış, yurddan ırmış.
tanrı kögəsin ırmasın üsdümüzdən.
|
|
ırqalamaq
|
yerindən oynatmaq, laxlatmaq, tədirgin edmək.
|
|
ırqalmaq
|
( met > laxlamaq) irgənmək, titrəmək, silkənmək, yeyxanmaq, dalqalanmaq, çəkinmək, irtəmək, oyan bu yana dəbətmək; sallamaq1, çalxamaq(< çalmaq).
ağac yırqanıb yemişlər töküldü.
ırqat(lax) dişləri bərkitmək üçün...
kəndlilər öz topraqlarından ırqanıldılar.
qapının halqasın ırqa gir.
mıxı ırqattarama: laxlat.
yer ırqanıb, sarsılıb, sallanıb, dalqınıb.
|
|
ırqancı
|
sallanan, dəbəşən.
|
|
ırqandırmaq
|
laxlatmaq, yerindən oynatmaq, sallamaq, qımıldadmaq.
|
|
ırqanı ırqanı
|
ıranı ıranı, yırqana-yırqana, dalqanı-dalqanı, sallanı-sallanı, bulanı-bulanı, sarkanı-sarkanı1(yerimək...)
sağrısı ağır arvad ırqanı ırqanı gəlirdi.
|
|
ırqanmaq
|
yırqalanmaq.
|
|
ırqat
|
əcir
|
|
ırsızın
|
səssiz səmirsiz.
ırsızın gəlib ırlayan geddi.
|
|
Is
|
Iyə, ağa
issi: sahibi
ev issi, araba issi
issi tavarına: ağa malına
|
|
ısmarış
|
tapşırıq, vəsiyyət.
|
|
ısmarlamaq
|
(< ıs. is: yiyə. sahab). ıssılatmaq, yiyələtmək, tapşırmaq, yapışdırmaq, əmanət etmək. tövsiyə edmək. vəsiyyət edmək.
eşşəyivi bərk bağla, andan tanrıya ısmarla.
|
|
ısrağı
|
< asrağı. dünəndən qabaq. dün yox ötəsi.
|
|
ışılaq
|
parlaq, ışıldayan.
|
|
ibadət
|
tapı, xidmət, vəzifə, hörmət
|
|
ibda' edmək
|
törətmək
|
|
icazə
|
salı. yar. keçər.
|
|
icəşmək
|
uğraşmaq, savaş etmək, azğaşmaq
|
|
icəşmək
|
eydişməktarama, yarçulaşmaq.
|
|
iç ağrısı
|
qarın iç burmaq.
|
|
iç ara
|
gizli.
üç kişinin içara kələklər(kələçilər)etdilər.
|
|
iç don
|
don, tuman
|
|
iç keçirmək
|
içi gedmək, içi yerimək, içi sürmək, ayağı boşalmaq, isala düşmək.
|
|
içəğü
|
içalat.
|
|
içi
|
- içi qopuqmaq: həyəcanlanmaq.
|
|
içi çəkmək
|
çəkinmək, arzulamaq, isdəmək
|
|
içi daşmaq
|
bulanmaq, dözəmməmək.
içi daşdı özündən geddi.
|
|
içi əyri
|
içi qara, pis niyyətli, içi yatlı, yavız sanlı
yavız sananların üzü qararsın, içi yatlıların bənzi sararsın
|
|
içi qara
|
içi əyri, içi əyri, pis niyyətli, içi yatlı, yavız sanlı, ümüdsüz, üzgün.
yavız sananların üzü qararsın, içi yatlıların bənzi sararsın.
içi qararmış, dışı ağarmış.
|
|
içi qopuq
|
həyəcanlı
|
|
içi yatlı
|
içi qara, pis niyyətli, içi əyri, yavız sanlı, içi zığlı.
yavız sananların üzü qararsın, içi yatlıların bənzi sararsın
|
|
içik
|
içəriyə yol, vəsilə, giriş
|
|
içikmək
|
taxılmaq, dəxalət etmək
|
|
için
|
gizli, saxlı
ana ilə qızın için söylürdülər.
yığışıb için oturdular.
|
|
için
|
- için bağlamaq: ayağın bərkitmək.
|
|
için
|
- için öttürmək: hökküldəmək, göğsündən xırıltılı səs çıxarmaq. fırıldamaq, atın okraması.
|
|
için toxumaq
|
solumaq, hikkildəmək, nəfəs-nəfəsə düşmək.
atlar səğirib inçin toxudular.
|
|
içində
|
qonusunda, movzusunda, xisusunda(-dən əki ilə bir anlam daşır.)
ədəbiyat içində ən bilənlərdən bir
|
|
içlik
|
köynəyin üstündən geyilən hər cürə bir yelək. kərik, qıssa; qabağı açıq belləmə, paltarın üsdündən geyilən hər bir paltar, götə küstü, dəlmə cəbə
|
|
içməzləmək
|
içip, amma özü içməmiş kimi görsətmək.
|
|
içməzlənmək
|
içməz kimi gösətərmək.
|
|
içqara
|
içi qara, ümüdsüz, üzgün.
|
|
idiğün
|
olduğun
o sənin kim olduğun bilməz
|
|
iduğu
|
(ıdığu) olduğu
suçun yoxdusa iduğun de!.
qız ıdığun nə bileydim mən.
sizin gerçək ıdığuna mən inanıram.
nə idüğün kimsə bilməz.
|
|
igən
|
çox
igən anlamaz.
|
|
igən
|
iri, (< ir: çox. böyük). çox, bərk, artıq. (iyən. iğəndə . iqəndə. iğintarama). böyük, atma.
and içirəm, tanrıdan ürəyə iğən yaxın yox kimi.
atam bir gün iğən qaxındı mənə, söz içində nəsnə(nəmənə) demişsəm ona.
əlin ayağın qıssa tut, özüvü iğən qınama.
gündən gün igən: gündən günə.
hər kəsin bir iğən yaxını var.
igən qazma quyuyu ayruq(özgə) içün, ki axir sən yatırsan içində bir gün.
igən uzattı, igən sürdü, iş başa çatmadı.
igəndə(artıq. artıq daha) keflidə.
iğən aclıq iğən susazlıq inamdan edər.
iğən aclıq ola; artar savaş, el xarab ola dəli oynaya(oynada) baş.
iğən az: çox az
iğən dadlı udular, iğən acı atılar(çox acı olma atılarsan, çox şirin olma utularsan).
iğən damlı, iğən qarlı.
iğən dilli: çox dilli.
iğən görüşlü, duyqulu, varlı kişidi.
iğən kapıp, iğən əlsiz, iğən yaramaz,
iğən kötü: çox pis.
iğən qıt: az tapılan
iğən ox kimi yüksək uçma qəfil, ki topraqdır sənə sonuncu tutraq.
iğən yaxcı: çox yaxcı
iğən yavlak ağladı zarıldadı, əsirgəyip verdik.
iğən zülümkar adam, iğən çirkin, iğən uca, iğən açıq, iğən az, utanc olmaz.
iğəndə ğışıq(eşq) tapan başın itirər.
iğin gürbüz.
iğin qayqı.
qaradan iğən tüt, qara yokdur.
nə iğən ac; nə iğən tox.
nə iğən yumuşaq ol basılasın, nə iğən yavuz ki asılasın.
tanrının gücü iğən uludu.
turşu çok olsa iğən acımtıraq olur.
yumşaq olsan düşman igən(tez) qırar, qaqığan isən, xalq səndən doyar.
|
|
iğ
|
ağrı, dərd
|
|
iğ
|
incəağrı, vərəm, sill.
|
|
iğ
|
mehvər, qutb.
dəğirman iği.
çarxların iği.
|
|
iğdiş
|
burma, enəmə, əxtələmə,
|
|
iğən dahı
|
indidən belə.
|
|
iğlələnmək
|
oğulmaq
o daş iğələnib ovağı çıxar
|
|
iğləməktarama
|
iyləmək, xəstələnmək.
|
|
iğlənqəç
|
şamama
|
|
iğli
|
ağrılı, dərdli.
|
|
iğnəlik
|
iğnə qabı
|
|
iğrəti
|
tutağ, əmanət
|
|
iğri
|
əğri, ayquru, aykırı, yanlamasına, tərs, qarşı, yan üsdü, tərsinə, yassı. eninə.
|
|
iki bir edmək
|
şəkk edmək
|
|
ikiçinlik
|
şəkk, şübhə
|
|
ikilədin
|
ikiləyin 1) ikinci kərə
ondan sonra.
ikilədin söylədi.
ikiləyin baxdı gördü.
|
|
ikiləyin
|
cüt qat
ikiləyin qonxlayıb
|
|
ikin-ikin
|
iki-iki, ikişər-ikişər.
|
|
il edmək
|
barışmaq
|
|
ildirmək
|
ilətmək, dəğdirmək, ilişdirmək, çatdırmaq, aparmaq, götürmək. ildirilməz ucqar ölkələr.
ilməz arzılar.
onları götürüb elinə ilətdi.
|
|
ilə
|
birlə
əli ilə: əli birlətarama
|
|
iləcək
|
ilişik
iləcək kiçik ağaclar şüvlər çivciklər.
|
|
ilədim
|
iləmik, ilişik, davamlı, ilədim yağışdan sudan şehdən ev qalmadı uçmamış.
|
|
ilədmək
|
sürmək, aparmaq
|
|
iləmək
|
el edinmək, el yurd tutmaq.
|
|
iləmik
|
ilədim, ilişik, davamlı,
|
|
ilənc
|
qarqış, qarış, lə'nət
|
|
ilənc
|
yavuz dua
|
|
ilənc
|
qarqış, lə'nət, pis dua.
|
|
ilənc
|
iləri, irəli, qabaxki, keçmiş, əvvəlki, əsgi, köhnə, bayat
|
|
ilənmək
|
qarqışmaq.
|
|
ilər
|
iləylər, əslaf, keçmişlər, köçənlər. geçmişdəki kişilər. bizdən ilərikilər.
|
|
ilərci
|
birinci gedən götürən, qılavuz el ilərcisi
|
|
ilərci
|
aparan, götürən, qalib. ilərci şagirdlər.
yarışın ilərciləri.
ilərci at.
|
|
iləri
|
ilənc, irəli, qabaxki, keçmiş, əvvəlki, əsgi, köhnə, bayat iləri ağrıdan üzülmüş ürək.
iləri dəblərə tay.
iləri nağıllar.
|
|
iləri
|
ilə, önər, təklif, dilək, önə sürülən. tamam iləri çıxışlar hamısı rədd oldu.
iləriz nədir
|
|
|
Dostları ilə paylaş: |