Tarixdan hikoyalar umumiy o‘rta ta ’lim maktablarining

Eksponat 
— m uzeylarda k o ‘rgazmaga q o ‘yilgan buyum lar, rasmlar, 
hujjatlar, kitoblar.1
Kolleksiya 
— muzeylarda saqlanayotgan buyumlaming tartibga solingan 
to ‘plam i.2
Savol va topshiriqlar
1. M uzeylar qanday vazifalam i o ‘tashi haqida nimalarni bilib oldingiz?
2. Dastlabki muzeylar qayerda tashkil etilgan?
3. Jahonda mashhur muzeylar haqida nimalarni bilib oldingiz?
4.
О ‘zbekiston muzeylari haqida s o ‘zlab bering.
MUSTAQIL ISH
0 ‘zingiz tom osha qilgan yoki kitoblarda o ‘qigan muzeylaringizdan biri haqida 
qisqacha hikoya tayyorlang.
1 0 ‘TIL. - Т.: «УзМЭ». 2008. 5-jild. 28-bet.
2 0 ‘TIL. - Т.: «УзМЭ». 2006. 2-jild. 390-bet.
40

---

IV 
bob.
DASTLABKI
SIVILIZATSIYALAR.
SHAHARLAR VA
DAVLATLAR
12-§. YEVROPA VA AMERIKADA DASTLABKI
SIVILIZATSIYALAR
Sivilizatsiya haqida. 
Sivilizatsiya deyilganda biror xalqning 
madaniyati rivojida erishgan yutuqlari darajasi tushuniladi. Shu- 
ning uchun ham sivilizatsiya atamasi o ‘rnida ko‘pincha 
«madaniyat» iborasi ham qo‘llaniladi. M ehnat qurollarining ta- 
komillashuvi va ishlab chiqarish texnikasining ixtiro qilinishi, sha- 
harsozlik, yozuvning paydo b o ‘lishi, ilm -fan, adabiyot, san’atning 
taraqqiyoti va boshqalar sivilizatsiya yoki m adaniyat taraqqiyoti- 
ning belgilaridir. Osiyo va Shimoliy Afrika (qadimgi Misr) ilk sivilizatsiya 
markazlari bo ‘lgan. Ularning ta ’sirida Yevropada ham sivilizatsiya 
rivojlangan.
Krit — Yevropaning dastlabki madaniyat o‘chog‘i.
Arxeolog olimlar Yunoniston (bugungi Gretsiya) dav- 
latiga qarashli Krit orolida miloddan avvalgi 3—2- 
ming yillikka oid shaharlar qoldig‘ini topdilar. Sha- 
harda bunyod etilgan saroyning devorlari suvalgan. Suvoq 
namligidayoq unga o ‘yib rasmlar solingan. Saroyning 
quyi qavatidagi k o ‘plab xonalarda ustaxonalar, 
qurolxonalar, qimmatbaho buyumlar va oziq-ovqat 
mahsulotlari saqlanadigan omborlar joylashtirilgan.
K ritliklar hunarm andchilikda katta yutuqlarga 
erishganlar. Arxeologik topilmalar hunarmandchilik, 
zargarlik, uysozlik va kem asozlik sohalarining rivoj 
topganligini ko‘rsatdi.
Kemasozlikda erishgan yutuqlar kritliklarga savdo 
qilish va harbiy flot yaratish im konini berdi. Savdo