«Tarmoq xavfsizligi»

«Tarmoq xavfsizligi»
fanidan laboratoriya ishlarini bajarish bo‘yicha
5330500 – “Kompyuter injiniringi”
5330500 – “Kompyuter injiniringi (AT-Servis)”
5350100 – “Telekommunikatsiya texnologiyalari”
5330300 – “Axborot xavfsizligi”

Farg‘ona - 2022 yil

Uslubiy ko’rsatma Davlat ta’lim standartining 5330500 – “Kompyuter injiniringi”, 5330500–“Kompyuter injiniringi (AT-Servis)”, 5350100 – “Telekommunikatsiya texnologiyalari”, 5330300 – “Axborot xavfsizligi” ta’lim yo‘nalishlari (mutaxassisligi) uchun tayyorlangan va Muhammad-al-Xorazmiy nomidagi Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Farg‘ona filiali Kengashi tomonidan 2022 yil 30 avgustdagi “1”-sonli majlisida tasdiqlangan ishchi o’quv dasturi asosida tuzilgan.

Tuzuvchi(lar): F. Muxtorov
D.Tojimatov
J.Mirzayev
Sh.G‘aniyeva
M.Xusanova
X.Sadirova
M.Mo’minova
Sh.Toshmatov


Taqrizchi(lar): TATUFF “Telekommunikatsiya injiniringi” kafedra dotsenti
N.Jo’rayev
FarPI “E va A” kafedra dotsent
N.Umaraliyev

Uslubiy ko’rsatma Axborot xavfsizligi kafedrasida muhokama etilgan (2022 yil ________________dagi ___-sonli bayonnoma).

Axborot xavfsizligi kafedrasi mudiri v.b: ___________ D.Tojimatov
(imzo)

TATU Farg’ona filiali Kompyuter injiniringi fakulteti Uslubiy Kengashida tasdiqlangan (2022 yil ___________________dagi ___-sonli bayonnoma).

Kompyuter injiniringi fakulteti dekani: _________ O.Otaqulov

(imzo)
“KELISHILDI”
O’quv-uslubiy bo’lim boshlig’i : ____________ Sh.Umarov
(imzo)

1 – LABORATORIYA ISHI
MAVZU: TARMOQ QURILMALARIDA DASTLABKI XAVFSIZLIK SOZLAMALARINI O’RNATISH-Telnet, SSH
Ishdan maqsad : Kommutator qurilmasining tuzilishi, ishlash tamoyillari, masofadan kirishni ta’minlash usullari hamda xavfsizlik ko’rsatkichlarini sozlash qoidalarini tadqiq qilishdan iborat.
Nazariy qism
Cisco IOS qurilmalarining buyruqlar satri interfeysi (CLI- Command Line Interface) ga kirishning bir necha yo‘llari mavjud. Quyida eng keng tarqalgan usullar keltirilgan:

• 
  Console
  
• 
  Telnet yoki SSH
  
• 
  Port AUX
  

Console port — Konsol porti Cisco qurilmasini sozlash uchun tashqaridan kirishni ta’minlaydigan boshqaruv portidir. Konsol portidan foydalanishning afzalligi shundan iboratki, qurilmaga tarmoq xizmatlarini konfiguratsiya qilmasdan ham kirish mumkin, masalan, tarmoq qurilmasining dastlabki konfiguratsiyasi holatida. Boshlang‘ich konfiguratsiya bajarilganda, kompyuterning maxsus kabeli (RS232) yordamida qurilmaning konsol portiga ulanadi va sozlash ishlari amalga oshiriladi.
TELNET (terminal network) — tarmoq bo‘ylab qurilmalarga murojat qilish uchun mo‘ljallangan tarmoq protokoli. Protokolning zamonaviy standarti RFC 854 da yozilgan.
TELNET protokolining vazifasi terminal qurilmalar o‘rtasida o‘zaro ishlashni ta’minlashdan iborat. Bu protokol terminal-terminal ko‘rinishdagi aloqada ishlatiladi.