URGANCH-2020
Kriptografiya 1
Fan nomi:
|
Kriptografiya 1
|
Fan turi:
|
majburiy
|
Fan kodi:
|
CRY1416
|
Bosqich:
|
3
|
Semestr:
|
5
|
Ta’lim shakli:
|
Kunduzgi
|
Mashg‘ulotlar shakli va semestrga ajratilgan soatlar:
|
180
|
Ma’ruza
|
30
|
Amaliy mashg‘ulotlar
|
60
|
Laboratoriya mashg‘ulotlari
|
-
|
Seminar
|
-
|
Mustaqil ta’lim
|
90
|
Sinov birligi miqdori:
|
6
|
Baholash shakli:
|
Imtixon
|
Fan tili:
|
O‘zbek
|
Dastur mualliflari:
|
Sadikov M.A
|
E-mail:
|
Maxmud.xorazm@mail.ru
|
Telefon raqami:
|
|
Tashkilot:
|
Muhammad al-Xorazmiy nomidagi TATU Urganch filiali “Axborot xavfsizligi va kasbiy ta`lim” kafedrasi
|
Kurs haqida qisqacha ma’lumot (QM)
|
QMI
|
Ushbu fan kompyuter haqidagi fan bo’lib, texnologiyalar, insonlar, axborot va buzg’unchi faoliyati konteksida amallarni kafolatli bajarilishini ta’minlash jarayonlarini o’z ichiga oladi va himoyaning kriptografik usullari va vositalariga e’tibor qaratadi. Kriptografiya 1 axborot xavfsizligi, kiberxavfsizlik, matematika va ehtimollar nazariyasi kabi bilimlarning fanlararo sohasi hisoblanadi.
Kriptografiya 1 fani axborot xavfsizligi va matematik bilimlarga asoslangan bo’lib, o’zida kriptografiyaning asosiy tushunchalari, klassik shifrlar va ularning tahlili, simmetrik oqimli va blokli shifrlash usullari, ularning kriptotahlili, xesh funksiyalar va ularning tahlili, ma’lumotlarni autentifikasiyalash kodlari haqidagi bilimlarni ochib beradi.
Ushbu kurs 4 qismdan iborat:
1. Kriptografiya va zamonaviy kriptografiya.
2. Klassik kriptotizimlar.
3. Simmetrik kriptotizimlar.
4. Xesh funksiyalar.
|
Kursga qo`yiladigan boshlang`ich talablar
|
1.
|
“Kiberxavfsizlik asoslari”, “Oliy matematika”, “Dasturlash 1” hamda “Dasturlash 2”
|
Kriptografiya 1
TN1
|
Kriptografiyaning asosiy tushunchalarini ayta oladi;
|
TN2
|
Kriptografiya fanini axborotni himoyalashdagi o’rnini tushuntiradi;
|
TN3
|
Shifrlarni yaratishda foydalanilgan akslantirishlarni tushuntiradi;
|
TN4
|
Klassik shifrlarni yaratish va ularning xavfsizligini tahlil qila oladi;
|
TN5
|
Kriptotahlil sohasi va uning maqsadini tushuntiradi;
|
TN6
|
Zamonaviy simmetrik shifrlarning ishlash jarayonini tushuntirish va ularning xavfsizligini tahlil qiladi;
|
TN7
|
Xesh funksiya va uni axborotni himoyalashdagi o’rnini tushuntiradi;
|
TN8
|
Simmetrik kriptografiya himoya vositalaridan axborotni himoyalashda foydalana oladi;
|
Mashg‘ulotlar shakli: ma’ruza (M)
|
soat
|
М1
|
Kriptografiya va zamonaviy kriptografiya.
|
4
|
М2
|
Klassik kriptotizimlar.
|
6
|
М3
|
Oqimli simmetrik kriptotizimlar.
|
4
|
М4
|
Blokli simmetrik kriptotizimlar.
|
6
|
М5
|
Xesh funksiyalar.
|
8
|
М6
|
Ma’lumotlarni autentifikasiyalash kodlari.
|
2
|
Jami
|
30
|
Mashg‘ulotlar shakli: amaliyot (A)
|
soat
|
А1
|
Kriptografiyaning matematik asosi.
|
8
|
А2
|
Bir qiymatli o’rniga qo’yishga asoslangan shifrlar tahlili.
|
8
|
А3
|
Klassik shifrlarni dasturiy ko’rinishda amalga oshirish.
|
4
|
А4
|
Oqimli shifrlar.
|
4
|
А5
|
OpenSSL kutubxonasidan foydalangan holda blokli shifrlar yordamida ma’lumotlarni shifrlash.
|
12
|
А6
|
Psevdotasodifiy sonlar generatorini va uning dasturiy ta’minotini yaratish.
|
4
|
А7
|
RC4 shifrlash algoritmi asosida ma’lumotni shifrlash va deshifrlash dasturini yaratish.
|
4
|
А8
|
Ketma-ketliklarni tasodifiylikka tekshirishda NIST statistik testlar to’plamidan foydalanish.
|
4
|
А9
|
OpenSSL kutubxonasidan foydalangan holda ma’lumotlarni xesh qiymatini hisoblash.
|
8
|
А10
|
Xesh qiymatlarni kalitlarni to’liq tanlash usuli bo’yicha aniqlash.
|
4
|
Ta’lim strategiyasi
Kriptografiya kursini o‘qitish ta’limning kredit tizimi asosida ma’ruza, amaliy mashg‘ulotlari, taqdimotlar, hamda mavzu bo‘yicha vazifalar va mustaqil topshiriqlarni o‘z ichiga oladi. Ma’ruza, amaliy ishlariga oid o‘quv materiallarida ko‘rsatilgan mavzular bo‘yicha nazariy va amaliy ma’lumotlar beriladi, amaliy ishlarini bajarish va natijalarni hisoblash tartibi tushuntiriladi. Kurs bo‘yicha qo‘yilgan o‘quv materiallari talabalar tomonidan mustaqil o‘rganiladi, amaliy ishlari talabalar tomonidan individual tarzda bajariladi.
Talabalar quyidagi materiallardan foydalanish imkoniga egadirlar:
Elektron shakldagi ma’ruza matnlari;
Har bir mavzuga doir prezentasiya slaydlari;
Amaliy mashg‘ulotlariga doir uslubiy ko‘rsatmalar;
Kriptografiya 1
Elektron shakldagi darsliklar va qo‘llanmalar.
Nazariy mashg‘ulotlar davomida, talabaga ma’ruza orqali mavzu yuzasidan kerakli bo‘lgan konsepsiyalar yetkazib beriladi. Talabalarga mavzuni yanada mustahkamlashlari uchun prezentasiyalar, darsliklar, o‘quv qo‘llanmalari va boshqa o‘quv-uslubiy mahsulotlardan foydalanish bo‘yicha ko‘rsatmalar beriladi. Talabalarning mavzuni o‘zlashtirish darajasini tekshirish maqsadida, har bir mavzudan so‘ng test nazorati o‘tkaziladi va baholanib boriladi. Talaba ushbu testlarni minimal darajasida bajarsa, keyingi mavzuga o‘tishga ruxsat beriladi.
Amaliy mashg‘ulotlarda har bir mavzu bo‘yicha materiallar, ko‘rsatmalar talabalarga taqdim etiladi, shuningdek, mavzuni o‘zlashtirish darajasini tekshirish maqsadida topshiriqlar beriladi.
Ma’ruza va amaliy mashg‘ulotlarining barcha mavzularini to‘la o‘zlashtirgan talabalarga yakuniy nazoratda ishtirok etishga ruxsat etiladi. Talaba semestr oxirida universitetga kelib, yakuniy nazorat topshiradi.
Talabalarni baholash
Talabalar bilimini baholash semestr va yakuniy nazorat davomida o‘qitish materiallarini o‘zlashtirish ko‘rsatkichi (test, topshiriq va yozma ish natijasi)ga asoslangan.
Kriptografiya 1 kursi davomida talabalar 100 ballik tizimda baholanadi. Shundan 50% ball joriy va oraliq natijasiga 50% ball esa yakuniy nazorat natijasiga ajratiladi. Joriy va oraliq ballarning umumiy natijasi 30 balldan past bo‘lgan talabalar yakuniy nazorat imtixoniga kiritilmaydi. Yakuniy nazoratda 30 va undan ko‘p ball to‘plagan talaba fanni o‘zlashtirgan hisoblanadi.
Joriy oraliq va yakuniy nazorat ballari quyidagicha taqsimlanadi:
Topshiriq
|
Maksimal ball
|
Topshiriq1
|
2
|
Joriy nazorat bo‘yicha maksimal 20 ball
|
Topshiriq2
|
2
|
Topshiriq3
|
2
|
Topshiriq4
|
2
|
Topshiriq5
|
2
|
Topshiriq6
|
2
|
Topshiriq7
|
2
|
Topshiriq8
|
2
|
Topshiriq9
|
2
|
Topshiriq10
|
2
|
Oraliq nazorat bo‘yicha maksimal ball
|
30
|
Yakuniy nazorat bo‘yicha maksimal ball
|
50
|
Jami:
|
100
|
100 ball
|
Asosiy adabiyotlar
|
1.
|
Christof Paar·Jan Pelzl. Understanding Cryptography: A Textbook for Students and Practitioners. Verlag Berlin Heidelberg 2010.
|
2.
|
Keith M. Martin. Everyday Cryptography Fundamental Principles and Applications. United Kingdom, 2017
|
Tavsiya qilinadigan qo‘shimcha adabiyotlar
|
1.
|
Акбаров Д. Е. “Ахборот хавфсизлигини таъминлашнинг криптографик
усуллари ва уларнинг қўлланилиши” – Тошкент, 2008 – 394 бет.
|
2.
|
Stamp Mark. Information security: principles and practice. USA, 2011.
|
Dostları ilə paylaş: |
