Tasdiqlayman” O’quv ishlari bo’yicha prorektor
Yüklə 0,9 Mb.
|
|
tuxtatib,
uning faolligini kup marotaba ta’kidlaganlar, ob’ekt faoliyatini uzgartirish sub’ektga boglikdigini isbotlashga xarakat kilganlar. Ob’ektni tadkik kilish sub’ektning ongiga, tafakkuriga joiz, deb tushuntirganlar. Ongning faolligi ob’ektga nisbatan birlamchidir. Sub’ekt tadkikrt jarayonida dallilar asosida ish yuritib ob’ektga nisbatan amaliy, xususiy, moddiy jixdtdan ta’sir kursatadi, uni uzgartiradi. X,ar bir ob’ektda dalillar aloxida-aloxida bulishi mumkin. Ob’ekt uz faoliyatida jiddiy e’tibor berishni talab etadi. Bunda sub’ekt ob’ektga nisbatan anik yondashadi. Ya’ni, tabiat va jamiyat xodisalarini inson (sub’ekt) uz xayotiga yarokdi shaklda uzlashtirib olishi uchun turli vositalardan, pul va oyok, ong va kuz, kulok; va xid bilish organlari, xdrakat xamda boshka jarayonlardan foydalanadi, ularni ishga soladi. Shu sababli, sub’ekt ob’ektga nisbatan tubdan fark kiladi. Demak, sub’ektning faoliyati tadkikot dalillariga nisbatan xam ta’sirchandir. Sub’ekt va obektning uzaro ta’siri dalilning zaruriy tomonlaridir. Ta’kidlash lozimki, sub’ekt ob’ektning urni, alokalari, munosabatlari, konuniyatlari xakida tegishli bilimga ega bulmasa dalil tuplay olmaydi. T G Tu ni esdan chikarmaslik kerakki, yakkalangan ayrim shaxe olamni bilish va uzgartirishga kdratilgan faoliyatning sub’ekti bula olmaydi. Shaxe jamiyat yaratgan mexnat kurollaridan, tildan jamgarilgan bilimlardan, manbalardan foydalanganligi uchun sub’ekt bulib koladi. Binobarin, doimo ma’lum bir ishlab chikarish usuliga, ma’naviy-madaniy tarakkiyotning ma’lum sub’ekti sifatida maydonga chikishi mumkin. Unutmaslik kerakki, dalillar egasi bulgan sub’ekt va ob’ekt kdrama-karshi tomonlarni tashkil etadi. Kdrama-karshi tomonlar dalilning ichki va tashki tomonidir, dialektikasidir. Dalillar uz faoliyati paydo bulishi bilan xam karama-karshi fikrlar majmuasidan iboratdir. ^arama-kdrshi tomonlar xal etilsa, sub’ekt tomonidan dalillarga erishiladi. Sub’ektning ijodiy xarakatining natijasi dalillarning paydo bulishidir. Sub’ekt va ob’ekt xodisa va narsalar umumiy xarakatining, tomonlarining bir kismidir. Narsalar sub’ektsiz jonsizdir. Tabiat va jamiyatni uzgartirish sub’ekt dalillariga boglikdir. Ma’lumki, jamiyat uz konunlariga muvofik 45
iroda xam, ong xam, makead xam yuk. Demak, sub’ekt bilan ob’ekt urtasida ziddiyatlar dalillar asosida xal etiladi, bartaraf kilinadi. Natijada, ob’ektlar ilmiy izlanish, ijod jarayonida sub’ekt faoliyatining dalil t^lash kurollariga aylanadilar. Demak, sub’ekt va ob’ekt ilmiy izlanish, dalil tuplash jarayonida diplomatik munosabatni tashkil etadilar. Sub’ektning (insonning) yordamchilarisiz xozirgi zamokni tasavvur kilish kiyin. Insonning yordamchilarini esa sun’iy jixozlar, kompyuterlar, xisoblash mashinalari, turli moslamalar, asbob uskunalar tashkil etadi. Inson faoliyatining maxsullari, ob’ektlari sifatida ular bilan inson uzaro ta’sirga kirishishi yordamida muxim dalillarni paydo kiladi. Oxir -okibat esa sub’ekt ob’ektni dalillar asosida uzgartirib, uzlashtirib oladi, uz maksadlariga muvofikdashtiradi. Shu bilan birga, sub’ektning u zi xam bilim bilan boyiydi,nisbatan dunyokarashini uzgartiradi. Yangi maksadlarni topadi va uni bajarish uchun yangi dalillar izlaydi. Yüklə 0,9 Mb. Dostları ilə paylaş:
|