Tasdiqlayman Tosh kti o‘quv ishlari bo‘yicha Rektor muovini dots. Ismailova L. A. 2007 «iqtisodiy bilimlar tarixi»

Xulosa. 
Rossiyadagi 1917 yil oktyabr tuntarishi Shurolar davri iqtisodiyotini 
boshlab berdi. Bu iqtisodiyotning nazariy asosini markscha-lenincha iqtisodiy
ta’limot tashqil etadi. Bu ta’limot tarafdorlari nomarksistik (G‘arb) 
nazariyalarni (masalan, marjinalizm) burjuaziya nazariyalari deb ta’kidladilar.
Bu davr iqtisodiy bilimlari dastlabki boskichini "Xarbiy kommunizm", "Yangi 
iqtisodiy siyosat" tashqil etadi. Iqtisodiyotda ma’muriy- buyruqbozlik tizimi
20-30 yillardayok shakllandi.
30- yillarda sotsializm iqtisodiy qonunlari xarakteri xaqidagi masala ilk
bor kuyildi va "sotsializm siyosiy iqtisodi" tushunchasi ilmiy amaliyotga 
kiritildi. Sovet xo‘jaligi nazariyasi (N.Voznesenskiy) va iqtisodiy siyosati
yo‘llari shakllantirildi. Abstrakt mexnat xaqidagi munozara boshlandi. U 
siyosiy iqtisod predmetining ma’nosi, ishlab chiqarish kuchlari va ishlab
chiqarish munosabatlari dialektikasi xaqidagi munozaraga usib utdi.
Dastlabki sotsialistik jamgarish qonuni (E.Preobrajenskiy) va mexnat
sarflari qonuni (N.Buxarin) konsepsiyasi taklif etildi. 
Xalq xo‘jaligini rivojlantirish konsepsiyalari rivojlantirildi. Tarmoqlararo
balans (L.Kritsman, P.Popov, L.Litoshenko) g‘oyasi va rejalashtirilgan balans 
(V.Bazarov, V. Grossman)uslubi ishlab chiqildi.
S. Strumilin tomonidan "Optimal reja" xaqidagi masala ilk bor kuyildi. 
Shurolar iqtisodiyotida reja va iqtisodiy muovozanat (D.Yurovskiy)

---

---

59

muammolari hamda rejali ravishda tartibga solib turish konsepsiyasi
(N.Kondratev) xususiyatlari bayon etildi. 
Tovar ishlab chiqarish va uning muomalasi, qiymat qonuni, pul, savdo-
sotik va xo‘jalik xisobi muammolari yangicha (N.Voznesenskiy) kuyildi. 
Tashqiliy-ishlab
chiqarish 
maktabi
olimlarining 
asarlari
(A.CHayanov,A.Selinsev)va agroindustrial kombinatlar (Ya.Niqulikin) g‘oyasi 
taklif etildi.
Iqtisodiy matematik tadqiqotlar, statistika va statistik ta’minot 
muammolari ko‘rib chiqildi.
60-80 yillardagi mamlakat iqtisodiy xayotidagi turgunlik xolatlari 
sabablari va shakllari taklif qilindi.
Iqtisodiy islaxatlar,qayta ko‘rish(perestroyka) muammosi munozara 
qilindi (L.Abalkin, L.Bunich, S.Shatalin, G.Yavlinskiy va boshqalar).