Tasdiqlayman Tosh kti o‘quv ishlari bo‘yicha Rektor muovini dots. Ismailova L. A. 2007 «iqtisodiy bilimlar tarixi»

 Xulosa. 
Rossiyadagi 1917 yil oktyabr tuntarishi Shurolar davri iqtisodiyotini 
boshlab berdi. Bu iqtisodiyotning nazariy asosini markscha-lenincha iqtisodiy 
ta’limot tashqil etadi. Bu ta’limot tarafdorlari nomarksistik (G‘arb) 
nazariyalarni (masalan, marjinalizm) burjuaziya nazariyalari deb ta’kidladilar. 
Bu davr iqtisodiy bilimlari dastlabki boskichini "Xarbiy kommunizm", "Yangi 
iqtisodiy siyosat" tashqil etadi. Iqtisodiyotda ma’muriy- buyruqbozlik tizimi 
20-30 yillardayok shakllandi.
30- yillarda sotsializm iqtisodiy qonunlari xarakteri xaqidagi masala ilk 
bor kuyildi va "sotsializm siyosiy iqtisodi" tushunchasi ilmiy amaliyotga 
kiritildi. Sovet xo‘jaligi nazariyasi (N.Voznesenskiy) va iqtisodiy siyosati 
yo‘llari shakllantirildi. Abstrakt mexnat xaqidagi munozara boshlandi. U 
siyosiy iqtisod predmetining ma’nosi, ishlab chiqarish kuchlari va ishlab 
chiqarish munosabatlari dialektikasi xaqidagi munozaraga usib utdi.
Dastlabki sotsialistik jamgarish qonuni (E.Preobrajenskiy) va mexnat 
sarflari qonuni (N.Buxarin) konsepsiyasi taklif etildi. 
Xalq xo‘jaligini rivojlantirish konsepsiyalari rivojlantirildi. Tarmoqlararo 
balans (L.Kritsman, P.Popov, L.Litoshenko) g‘oyasi va rejalashtirilgan balans 
(V.Bazarov, V. Grossman)uslubi ishlab chiqildi. 
S. Strumilin tomonidan "Optimal reja" xaqidagi masala ilk bor kuyildi. 
Shurolar iqtisodiyotida reja va iqtisodiy muovozanat (D.Yurovskiy) 

---

59 
muammolari hamda rejali ravishda tartibga solib turish konsepsiyasi 
(N.Kondratev) xususiyatlari bayon etildi. 
Tovar ishlab chiqarish va uning muomalasi, qiymat qonuni, pul, savdo-
sotik va xo‘jalik xisobi muammolari yangicha (N.Voznesenskiy) kuyildi. 
Tashqiliy-ishlab 
chiqarish 
maktabi 
olimlarining 
asarlari 
(A.CHayanov,A.Selinsev)va agroindustrial kombinatlar (Ya.Niqulikin) g‘oyasi 
taklif etildi. 
Iqtisodiy matematik tadqiqotlar, statistika va statistik ta’minot 
muammolari ko‘rib chiqildi.
60-80 yillardagi mamlakat iqtisodiy xayotidagi turgunlik xolatlari 
sabablari va shakllari taklif qilindi. 
Iqtisodiy islaxatlar,qayta ko‘rish(perestroyka) muammosi munozara 
qilindi (L.Abalkin, L.Bunich, S.Shatalin, G.Yavlinskiy va boshqalar).