Tashkil qilish

Amaliy o'yinlar texnologiyasi. Amaliy yoki ishchan o‘yinlar yangi mavzuni o'zlashtirish, takrorlash, ijodiy qobiliyatlarni rivojlantirish vazifalarini bajarish imkonini beradi. 0 ‘quv jarayonida amaliy o'yinlarning turli shakllaridan foydalanish m um kin (taqlid qilish,
rolli o'yinlar teatr darslari, sahna ko'rinishlari va hokazolar).
Taqlid qilish o'yinlarida mashg'ulot jarayonida tashkilot, korxona ishi taqlid etiladi (ish yig'ilishi, ish rejasining muhokamasi, muzokaralar, munozaralarni olib borish, sud, patent tashkiloti, ilmiy kengashlarda chiqishlar va hokazo).
Rolli o'yinlar darsida o'quvchi turli xil xarakterdagi inson obraziga qalban kirishib ketadi. O'vinda o'quvchilarga asosan tugallanmagan vaziyatlar aks etgan muammoli sahna ko'rinishi rollari beriladi. O'quvchilar ushbu berilgan m uam moli rollarni mustaqil ravishda oxiriga vetkazib o'ynashlari lozim.
Teatr dasturlaridagi rolli o'yinlar boshqa insonlarni tushunishga 'rgatadi. Ushbu usul o'quvehilarni mustaqil fikr yuritishga, hayotda har qanday sharoitda ham o'zini tuta bilishga, tarbiyalanganligiga ham da mustaqil hayot kechirishdagi o‘zining qarashlarini asoslab bera oladigan inson sifatida shakllantiradi.
«Baliq skeleti» metodi. Bu metod o'quvchilarda mavzu yuzasidan
muayyan masala mohiyatini tasvirlash va yechish qobiliyatini shakllantiradi. Metodni qo‘llashda o'quvchilarda mantiqiy fikrlash, mavzu mohiyatini yorituvchi tayanch tushuncha, m a ’lumotlarni m uayyan tizimga keltirish, ularni tahlil qilish ko'nikmalari rivojlanadi:
1) 0‘qituvchi o'quvchilarni metodni qo‘llash sharti bilan tanishtiradi;
2) ular guruhlarga biriktiriladilar;
3) guruhlar topshiriqlarni bajaradilar;
4) guruhlar o‘z yechimlarini jamoaga taqdim etadilar;
5) jam oa guruhlar yechimlari yuzasidan m uhokam a uyushtiradi.
0‘quvchilar topshiriqlarni quyidagi tasvir asosida bajaradilar:
«Keys-stadi» texnologiyasi. «Keys-stadi» (ingliz tilida «case»
majmua, aniq vaziyat, «study» — t a ’lim) texnologiyasi o‘quvchilarda
aniq, real yoki s u n ’iy yaratilgan m uam m oli vaziyatni tahlil qilish
orqali eng maqbul variantlarini topish ko'nikmalarini shakllantirishga xizmat qiladi. Mazkur texnologiya o'quvchilarni bevosita
har qanday mazm unga ega vaziyatni o'rganish va tahlil qilishga
o'rgatadi.
Texnologiyaning samaradorligi o‘quv jarayonini quyidagi texnologik bosqichlarda tashkil etilishiga bog'Iiq:
1) keys yechimini topish bo'yicha individual ishlash;
2) keys yechimini topishda jamoaviy hamkorlikka erishish.
M azkur texnologiyani qo'llashda individual ishlashda quyidagi
tartibda ish ko'riladi:
1) o'quvchining keys-stadi texnologiyasi inohiyati va undan foydalanish shartlari bilan tanishishi;
2) o'quvchi tomonidan taqdim etilgan m u am m o n in g o'rganilishi;
3) m u a m m o yuzasidan asosiy va ikkinchi darajali masalalarni ajratish, shakllantirish va asoslash;
4) tadqiqot metodlarini tanlash va vaziyatni tahlil qilish;
5) taqdim etilgan m uam m o n in g amaliy jihatlarini o'rganish;
6) berilgan m uam m oni yechishning usul va vositalarini aniqlash;
7) taqdim etilgan vechimni t a ’lim amaliyotiga tatbiq etish chora-tadbirlarini belgilash.
Keys-stadi bo'yicha jamoaviy hamkorlik quyidagi tartibda amalga oshadi:
1) m u am m o , uning yechimlari yuzasidan jamoa (guruh)
a ’zolari o'zaro fikr almashadilar;
2) masalaning vechimi sifatida taqdim etilgan variantlar m uhokam a qilinib, ularning maqbullik darajasi baholanadi;
3) m uam m oli vaziyatning yechimini t a ’minlaydigan aniq dastur ishlab chiqiladi;
4) masalaning yechimi to'g'risida m a ’lumot beradigan taqdimot tayyorlanadi va unda namoyish etiladigan materiallar rasmiylashtiriladi.