Tədris Mərkəzinin 2015-ci IL tarixli
Yüklə 0,57 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
Metoddan nec
ə istifadə olunur?
Hansı problem üzrə «beyin həmləsi» etmək istəyinizi müəyyənləşdirin. Onu çoxlu sayda müxtəlif cavabları olan sual şəklində formalaşdırın.
Sualı hamı tərəfindən görünə biləcək şəkildə yazın. • Məsələn, «Vergi qanunvericiliyində hansı dəyişikliklərin edilməsinə ehtiyac vardır?» • Dinləyicilərdən fikirlərini söyləməyi xahiş edin. Onları iri hərflərlə yazın. Bunlar ayrıca sözlər və ya qısa ifadələr olmalıdır. • Dinləyicilərə bildirin ki, «beyin həmləsi»ndə onların «həmlə»nin sonunadək bir-birinin fikirl ərini şərh etmək və ya məlum fikirləri təkrar etmək ixtiyarı yoxdur. • Dinləyiciləri həvəsləndirin, lakin onları çevrə boyu əyləşdirməyin və fikirlərini açıqlamağa m əcbur etməyin – bu, ilk növbədə onların fəallığını azalda bilər. • Rəylər yazıldığı məqamda onları qiymətləndirməyin. Mümkündürsə onların yazılı qeydiyyatını aparıb asın. Dinləyicilərin birindən xahiş edin. Çalışın qrupun fəallığını artırasınız. Sonra şəxsi fikrinizi bildirin. • Hər hansı bir fikir aydın deyilsə, dinləyicidən onu izah etməyi xahiş edin və onun izahını versin. Dinl əyicilərin bu izahla razı olub-olmamasını müəyyənləşdirin. • Yeni bir təklif yazın. Çox vaxt qeyri-adi, gözlənilməz, ilk baxışdan sərsəm təklif əhəmiyyətli və maraqlı olur. • Fikirlər tükəndikdə, «beyin həmləsi»ni dayandırın. İndi siz bütün təkliflərə dinləyicilərdən onları şərh etməyi xahiş edərək baxa bilərsiniz. Kreativ (f ərdin yaradıcılıq qabiliyyəti) təfəkkür üç mərhələdən keçir: 1.
İdeya təşəbbüsü. 11
2. İdeyanın təhlili və ya qiymətləndirilməsi. 3. İdeyanın seçilmiş vəziyyətə tətbiqi. Əgər hər bir irəli sürülən ideya qiymətləndirmə ilə üzləşirsə, onda “analitik iflic” baş verir ki, bu da t
əklif axınının sayını azaldar. Kreativ t əfəkkür orada çiçəklənə bilər ki, o zaman bütün təklif olunan qərar variantları bar
ədə qiymətləndirmə həyata keçirilmiş olsun. Beyin h
əmləsi metodunun həyata keçirilməsinin beş əsas qaydası vardır: 1. H
ər hansı bir tənqidin olmaması. İdeyaların sərbəst axını o zaman baş verə bilər ki, irəli sürülən ideyalar tənqidə məruz qalmasın. Təklif edilən ideyalara tənqidi yanaşmaq, onu dəyərsiz adlandırmaq, hər hansı bir jestl
ə tənqidi (çiyinləri çəkmək, qaşları qaldırmaq və s.) münasibət bildirmək olmaz, 2. İdeyaların həvəsləndirilməsi. Gözəl və səmərəli müzakirələrin aparılması üçün kifayət qədər ideyanın yarandığına əmin olmaq üçün, qrup bilməlidir ki, hər birinin zəhməti qiymətləndiriləcəkdir. Keyfiyyətli ideyaların deyil, k əmiyyət baxımdan ideyaların daxil olması vurğulanmalıdır. 3. İştirakçıların hüquq bərabərliyi. H ər bir iştirakçı bilməlidir ki, onun təklifinə baxılacaq. Qrupun bir və ya iki üzvünün hər hansı birinin üstün olduğunun qarşısının alınması üçün hər bir iştirakçının ardıcıllıqla öz fikrini bildirilm əsi sistemini qurmaq lazımdır. Bu prosedur prosesi bir qədər zəiflətsə də, daha formal ets
ə də bütün iştirakçıların prosesə qoşulması ilə kompensasiya edilir. El ə bir an yarana bilər ki, iştirakçıların heç birinin fikrinə yeni ideya gəlməsin, bu halda t əlimçi qrupu tövsiyələri və şərhləri ilə stimullaşdıra bilər. 4. S ərbəst ifadə etmək. Maksimum sayda t əklif almaq üçün heç bir məhdudiyyət qoymaq lazım deyil. Hər bir fikrə münasibət bildirilməlidir. Qeyri-professional və qeyri-praktik bir ideya da digərləri üçün stimullaşdırıcı ola bilər. 5. Bütün ideyaların qeydiyyatı. Qeydiyyat t əkcə irəli sürülmüş təkliflərin fiksasiya edilməsi deyil, o həmçinin yenilərinin meydana g əlməsinə zəmin yaradır. Ona görə də hər bir ideyanı flipçatda, yazı taxtasında və b. yerl
ərdə, müəllifin dediyi qaydada yazmaq lazımdır. Bu ona görə lazımdır ki, düzgün ifadə edilə bilinm
əyən ideya onun düzəlişinə, digər fikirlərin yaranmasına səbəb ola bilər. T əlimçiyə məsləhətlər: 1. Tapşırığın məqsəd və vəzifəsindən başlamaq lazımdır. 2. Tapşırıqların cavablandırılması üçün vaxtın verilməsi (dəqiqə, saat, gün və s. ola bilər) v ə ya yenilərinin siyahıya daxil edilməsi. Tapşırığa başlamazdan əvvəl qaydaların görünən yerdən asılmasını məsləhət görürük. Beyin h
əmləsi metodunun üstünlükləri: 1. Yaradıcı düşüncənin təşviqi. 12
2. Standart düşüncə sərhədindən kənara çıxma. Beyin h
əmləsi elə metoddur ki, onu başa düşmək və tətbiq etmək asandır. O, yüksək texnoloji avadanlıq və uzunmüddətli təlim tələb etmir, onun nəticələrini qiymətləndirmək daha asandır. Beyin h
əmləsi metodunun çatışmazlığı: 1.
İştirakçıların yüksək səviyyədə tədbirə cəlb edilməsi. 2.
Prosesin tam dolğun olmaması. Beyin h
əmləsi treninqlərdə problemin həllində, qərarın qəbul edilməsində səmərəlidir. O, dinl
əmə vərdişlərini inkişaf etdirir, komandanın yaradılması üçün faydalı əlaqələndirici elementi inkişaf etdirir.
Yüklə 0,57 Mb. Dostları ilə paylaş:
|