Teleradioeshittirishda uzatish va qabul qilish qurilmalari

k
an
al
 
II
-k
an
al
 

---

236
16.4-rasm. Stereosignalning chastotalar spektri 
15.4-rasmdan ko‘rinadiki, uzatiladigan signalning chastota diapazoni 30 Gs 
dan 46,25 kGs gacha oraliqni egallaydi va shuning uchun stereofonik 
radioeshittirishni faqat ultraqisqa diapazonda amalga oshirish mumkin. 
Chastota bo‘yicha modulyatsiyalangan stereoradiokanal 190 kGs ga teng bo‘lgan 
kenglikni qamrab oladi. 
Streoeshittirish qabullagichi detektorili yuqori chastotali traktining tuzilish 
sxemasi ChMS qabul qilgichining tuzilish sxemasidan farq qilmaydi. 
Stereofonik qabul qilgichning soddalashtirilgan tuzilish sxemasi 15.5-rasmda 
keltirilgan.
16.5-rasm. Stereofonik qabul qilgichning soddalashtirilgan tuzilish sxemasi
Bu 
yerda 
chastotaviy 
detektorning 
chiqishidan 
olingan 
signal 
stereodekoderga (SD) beriladi, u stereojuftlikning chap (
M
) va o‘ng (
S
) kanallari 
М+S
 
М-S
 
30 Gs
 
15 kGs
 
31,25 Gs
 
46,25 Gs
 
f
I

---

237
signallarini ajratadi. Keyin alohida kuchaytirish traktlarida chap va o‘ng traktlar 
signallarini kuchaytirish bo‘lib o‘tadi. Chap va o‘ng kanallarning kuchaytirilgan 
signallari elektr-akustik o‘zgartirgichlarga (dinamiklarga) beriladi. 
Stereodekoderning tuzilishi sxemasi 16.6-rasmda berilgan. 
Stereodekoderda quyidagilar bajariladi:
− 
qabul qilgichning yuqori chastotali traktida vujudga keladigan 
signaldagi yuqori chastotali buzilishlarni tuzatish;
− 
tashuvchi tebranishning amplitudasini qayta tiklash;
− 
qutbli modulyatsiyalangan tebranishni detektorlash;
− 
signalning oldindan buzilishlarini tuzatish.
16.6-rasm. Stereodekoderning tuzilishi sxemasi
Odatda stereodekoderlarda stereojuftlik signallarini ajratishning quyidagi 
prinsiplari ishlatiladi: 
1)
qutbli modulyatsiyalangan tebranishlarni diodli detektorlash;
2)
signalning keyingi ishlov beriladigan tonal va tonal osti tashkil 
etuvchilarini ajratish;
3)
qutbli modulyatsiyalangan tebranishlarni amplitudaviy – impulsli 
modulyatsiyalangan tebranishlarga keyingi stereokanal signallariga ajratish bilan 

---

238
o‘zgartirish.