Teleradioeshittirishda uzatish va qabul qilish qurilmalari

 
UT, O’Т, QТ
 
PChK
 
D
 

---

233
Tanlangan signal kuchsiz bo‘lgani uchun YuChK kaskadlari yordamida 
kuchaytiriladi. Undan keyin signal chastotasi chastota o‘zgartirgich (ChO‘) 
yordamida oraliq chastotaga aylantiriladi va barcha diapazonlar uchun umumiy 
bo‘lgan OChK kaskadlarida kuchaytiriladi. 
OChK konturlari ikkitadan bo‘lib, 465 kGs (UT, OT, QT uchun) va 10,7 
MGs ga (UQT uchun) sozlangan. Zarur qiymatgacha kuchaytirilgan signal alohida 
yig‘ilgan AD va ChD detektorlari yordamida detektorlanadi va PChK kaskadlarida 
kerakli quvvatgacha kuchaytirilib, akustik sistema (D) yordamida akustik (ovoz) 
to‘lqinlariga aylantiriladi.
16.3. Stereofonik radioeshittirish qabul qilgichlari 
Ovoz (musiqa) sifatini oshirishning asosiy usullaridan biri stereofonik 
signalni tayyorlash, uzatish va qabul qilishdir. 
Stereofonik signal ovoz manbaining bo‘shliqda (konsert zalida) qayerdan 
chiqayotganligi va qo‘shiq ijrochisining sahna bo‘ylab harakati to‘g‘risidagi 
ma’lumotlarni beradi va radioeshituvchi o‘zini konsert zalida o‘tirgandek his 
qilishi mumkin. To‘liq stereosamara hosil qilish uchun har bir ovoz manbaiga 
alohida mikrofon va kuchaytirgich talab qilinadi. 
Lekin ikkita mikrofon, ikkita kuchaytirgich va ikkita akustik tizim qoniqarli 
darajada stereosamara hosil qila oladi. Bunday tizim ikki kanalli stereofoniya deb 
ataladi. 
Stereofonik signalni uch xil usulda shakllantirish mumkin. Stereosignalni 
radio orqali uzatishda monofonik qabul qilgich ham stereofonik signalni qabul qila 
olishi kerak. Bu vazifani bajarish uchun mikrofonlardan biri sahnadagi hamma 

---

234
tovushlarni qabul qilishi kerak, 
M
mikrofonning yo‘nalish diagrammasi aylana 
shaklida bo‘ladi. 
Ikkinchi mikrofon sahnaning ikki chetidagi tovushlarni qabul qilishi kerak, 
uning yo‘nalish diagrammasi «sakkiz» shaklida bo‘ladi. S mikrofonda hosil 
bo‘luvchi signallar maxsus qo‘shib — ayiruvchi sxemaga beriladi. Stereosignal 
hosil qilishning bu usulini 
L
/5 sistemasi deb ataladi. 
16.2-rasmda MS — Mittel-Seite (O‘rta-chekka) sistemasi asosida 
stereosignalni hosil qilish sxemasi berilgan. 
1, 2, 3 ovoz manbalari; 
M
— sahnadan to‘liq ovoz axborotni oluvchi mikrofonning yo‘nalish 
diagrammasi; 
S 
— sahnaning ikki chekkasidan ovoz qabul qiluvchi mikrofonning yo‘nalish 
diagrammasi 
16.2- rasm. MS — Mittel-Seite (O‘rta-chekka) sistemasi asosida stereosignalni 
hosil qilish sxemasi