Tema: Matematika sabaǵında «Ólshemler» temasında oqıtıwdıń tiyimli jolları Joba

Tema: Matematika sabaǵında «Ólshemler» temasında oqıtıwdıń tiyimli jolları
Joba:
Kirisiw
I Bap. Baslawısh klass oqıwshılarına ólshemlerdı úyretiwdiń ayriqsha qásiyetleri
1.1. Baslawısh klass oqıwshılarına ólshemler haqqında túsinik beriwdiń teoriyalıq tiykarları
1.2. Baslawısh klass matematika sabaqlarında ólshemlerdı úyretiwdiń áhmiyeti
II Bap. Baslawısh klass oqıwshılarında matematika sabaqlarında muǵdarlardı ólshew ilmiy tájriybelerin qáliplestiriw
2. 1. Baslawısh klaslarda muǵdarlardı ólshew
2. 2. 3-4- klaslarda muǵdarlardı ólshew metodikası
Juwmaq
Paydalanılǵan ádebiyatlar


Kirisiw
Temanıń aktuallıģı. Ózbekstan Respublikasında jas áwladlardiń oqıw iskerligi mazmunı, maqset hám wazıypası, quralları, metodları shólkemlestiriw formaların hám ilimiy pedagogikalıq tiykarlarǵa tayanǵan halda jetilistiriwdi talap etpekte. Bunıń áhmiyetin birinshi Prezidentimiz I. A. Karimovtıń “Xalqımızdıń ruwxıy baylıqların, jáhán civilizatsiyası eń jaqsı jetiskenliklerin ózinde sáwlelentirgen jańa áwladtı qáliplestiriw búginniń eń zárúrli wazıypasıdir” degen programmalıq pikirlerinen de bilip alıw múmkin. Bul wazıypanıń natiyjeliligi muǵdarlarǵa tiyisli máseleler olardıń bilim iyelewdegi aktivligin, ǵárezsiz biliw iskerligin qáliplestiriwge taqaladı. Bunda oqıwshılardıń matematikalıq tayınlıǵı processin qáliplestiriwdi 3-klass oqıwshılarında aktuallıǵı ayqın kórinetuǵın boladı.
Bunnan tısqarı Prezident Sh. M. Mirziyoyev da bólek aytıp ótti, «Bizdi bárháma oylantirib keletuǵın taǵı bir zárúrli másele - bul jaslarımızdıń ádep-ikramlılıģı, júris-turısı, bir sóz menen aytqanda, dúnyaǵa kóz qarası menen baylanıslı. Búgin zaman ózgerip atır. Bul ózgerislerdi hámmeden de kóbirek sezetuǵın kim - jaslar. Meyli, jaslar óz dáwirdiń talapları menen uyqas bolsın. Lekin usı waqıtta ózligin de ùmitpasin. Biz kimbiz, qanday ullı babalardıń áwladımız, degen shaqırıq olardıń kewilinde mudami ákis-ses berip, ózligine sadıq qalıwǵa úndep tursın. Buǵan neniń esabınan erisemiz? Tárbiya, tárbiya hám tek tárbiya esabınan. »
Baslawısh klaslarda matematika oqıtıw metodikasın jetilistiriwge arnalǵan ilimiy ádebiyatlar analizi psixologiyalıq-pedagogikalıq izertlewlerde baslawısh klaslarda matematika oqıtıw natiyjeliligin asırıwdıń ilimiy analizi birinshiden, informaciyalardı bayitib barıw arqalı tálim mazmunın ózgertiw, didaktik elementlerdi qatnastirib ózlestiriw, (B. P. Erdniyev, P. M. Erdniyev), hár bir pánniń tiykarǵı ideyasın ajıratıw (I. D. Zverev, v. N. Maksimova, R. A. Mavlonova, A. Abduqodirov, A. M. Markushevich) teoriyalıq bilimlerdiń rolin asırıw (v. v. Davidov, A. K. Markova, J. Ikromov, A. M. Pishkalo, L. SH. Levenberg, N. U. Bikbayeva, E. Jańabayeva, M. Axmedov) baǵdarlarında ámelge asırılǵan.
Baslawısh klass ushın sabaqlıq hám oqıw qóllanbaları (K. Qosimova, R. A. Mavlonova, L. SH. Levenberg), oqıtıwshılar ushın qóllanbalar (M. I. Mopo, A. M. Pishkalo, L. SH. Levenberg, N. U. Bikbayeva) hám oqıwshılar ushın, tájiriybe-sınaq qóllanbaları (M. Ahmedov, N. Abduraxmonova, R. Ibragimov, Y. M. Kolyagin, P. M. Erdniyev) avtorları shınıǵıwlar kompleksi (oqıw materialları) arqalı baslawısh mektep oqıwshılarınıń biliw iskerligin qáliplestiriw múmkinligine toqtalıp ótken. Didaktika hám tálim metodikasına arnalǵan jumıslarda (P. M. Erdniyev, N. U. Bikbayeva, L. SH. Levenberg, R. A. Mavlonova, K. Qosimova hám basqalar) bul mashqala ulıwma jaǵdayda názerde tutıladı, biraq arnawlı izertlew predmeti retinde ajıratıp alınbaǵan.
Sonıń menen birge, Baslawısh klaslarda muǵdarlıq máseleler sheshiwdi shólkemlestiriw quralı retinde tálim texnologiyası, ózbetinshe islew, oyın elementlerinen paydalanıw jetkilikli dárejede úyrenilmegen. Baslawısh tálim teoriyasında kishi jastaǵı oqıwshılardıń ǵárezsiz biliw iskerliginiń mánisi jáne onı shólkemlestiriw stilistikası máseleler sheshiw texnologiyasınıń ilimiy tiykarlanǵanı menen birge “Baslawısh klaslarda matematika oqıtıw metodikasi”n málim dárejede rawajlantirib barıw, kurs jumısımızdıń temasın “Matematika sabaǵında «Ólshemler» temasında oqıtıwdıń tiyimli jolları” dep atadıq.