Temel sağlik hizmetleri genel müDÜRLÜĞÜ zoonotik hastaliklar daire başkanliğI zoonotik hastaliklar

KENE TUTUNMASI İLE GELEN HASTALARA YAKLAŞIM ALGORİTMASI
Kene en kısa sürede çıkartılır
Vaka yönetim algoritmasına göre 
hareket edilir.
KKKA ile uyumlu 
şikayetleri varsa, plt < 
150000 lök < 4000 ise
KKKA ile 
uyumlu şikâyeti 
yoksa hemogram 
normal ise kkka 
semptomları açısından 
bilgilendirilir, şikâyeti 
geliştiğinde sağlık 
kuruluşuna başvurması 
önerilir.
KKKA ile uyumlu 
şikâyetleri varsa, 
hemogram normal ise
1. Hemogram bakılır 
2. Ateş, baş ağrısı, yaygın vücut ağrısı, artralji, halsizlik,
ishal ve kanama bulgularından en az ikisinin varlığı
sorgulanır

Zoonotik Hastalıklar Daire Başkanlığı
- 70 -
Halka verilecek mesajlar
Kırım-Kongo Kanamalı Ateşi, virüs diye adlandırılan mikropların sebep olduğu 
• 
hastalıktır.
Hastalık genellikle insanlara kenelerin kan emmesi sonucu veya kenelerin çıplak elle 
• 
ezilmesi ile bulaşır.
Hastalık, vücudunda virüs taşıyan hayvanların kanlarına, vücut sıvılarına veya diğer 
• 
dokularına temas etmekle bulaşabilir.
Hastalık hayvanlarda belirtisiz olarak seyredebilir. Bu nedenle de hayvanınız sağlıklı 
• 
görünse bile hastalık bulaştırabilir.
Hastalık, virüsü taşıyan insanların kan ve vücut sıvılarına temas sonucu bulaşabilir.
• 
Riskli alanlara giderken açık renkli ve mümkün olduğunca kapalı giysiler tercih 
• 
edilmelidir.
Keneler uçmaz, zıplamaz, canlı üzerinde kan emmek için tutunabileceği bir yere ulaşmak 
• 
amacıyla tırmanırlar. Bunun için mümkün olabildiğince kapalı giysiler giyilmeli, pantolon 
paçaları çorap içine alınmalı veya çizme giyilmesi tercih edilmelidir.
Riskli alan dönüşlerinde mutlaka kişi kendi vücudunu ve çocuklarının vücudunu kene 
• 
yönünden kontrol etmelidir. Özellikle kulak arkası, ense, saçlı deri, koltuk altları, kasıklar 
ve diz arkası dikkatli incelenmelidir.
Vücuda tutunmuş kene varsa en kısa sürede, vücuda tutunduğu en yakın kısmından uygun 
• 
bir malzemeyle (pens, cımbız ve eldiven gibi) tutularak çıkarılmalıdır. Kene, içerisinde 
çamaşır suyu veya alkol bulunan ağzı kapaklı bir şişe içerisine konur ve çöpe atılır. Kene 
ne kadar kısa sürede vücuttan uzaklaştırılırsa hastalık riski de o kadar azalır. 
Kişi eğer keneyi kendisi çıkaramayacaksa en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalıdır.
• 
Kene tutunmasından sonra kişi kendisini 10 gün süreyle ateş, baş  ağrısı, kas ağrısı, 
• 
kırıklık, halsizlik, belirgin iştahsızlık, bulantı, kusma, karın ağrısı ve ishal gibi şikâyetler 
yönünden takip etmeli, bu şikâyetlerden herhangi biri görüldüğünde sağlık kuruluşuna 
başvurmalıdır.
Keneler bulundukları hayvanlar üzerinden kesinlikle elle toplanmamalı ve 
• 
patlatılmamalıdır.
Keneleri vücuttan uzaklaştırmak amacıyla, kenelerin üzerine sigara basmak veya kolonya 
• 
dökmek gibi yöntemlere başvurulmamalıdır.
Hayvanların kenelerden arındırılması için veteriner hekim tavsiyeleri doğrultusunda kene 
• 
mücadelesi yapılmalıdır.
Kene mücadelesi yapıldıktan sonra, hayvan barınaklarındaki çatlaklar tamir edilmeli ve 
• 
badana yapılmalıdır.
Tarlada dinlenme sırasında, piknik veya kamp alanlarında yerle (toprak, ot, çimen)  direkt 
• 
temas edilmeden, açık renkli örtü serilerek oturulmalıdır.

Zoonotik Hastalıklar Hizmet ‹çi  Eğitim Modülü - Zoonotik Hastalıklar
- 71 -
Ek-1
KENE ÇIKARMA BECERİSİ ÖĞRENİM REHBERİ
1. Geliştirilmesi gerekir : Basamağın hiç uygulanmaması, yanlış uygulanması veya sırasında  
uygulanmaması
2. Yeterli 
: Basamağın doğru olarak ve sırasında uygulanması, fakat eksikliklerin 
olması ve / veya  eğiticinin yardımına veya hatırlatmasına gerek 
duyulması
3. Ustalaşmış : 
Basamağın duraksamadan ve yardıma gerek kalmadan doğru olarak 
ve sırasında uygulanması
GY Gözlem yapılmadı : Basamağın eğitici tarafından gözlenmemiş olması
KATILIMCININ ADI-SOYADI  : ..........................................................................................
KURS TARİHİ : 
..........................................................................................
KENE ÇIKARMA BASAMAKLARI
GÖZLEMLER
1
2
3
4
1. Başvuranı nazik bir şekilde karşılama
2. Gerekli mahremiyeti sağlama
3. Kendini tanıtma
4. Başvuranın adını öğrenme ve kullanma
5. Başvurana kendini iyi hissetmesi için nefes almasını söyleme, 
uygulama öncesi bilgi verme
6. Herhangi bir yakınması olup olmadığını öğrenme
7. Her iki ele eldiven giyme
8. Gerekli malzemeleri düzenleme
9. Muayene/uygulama masasına davet etme
10. Keneyi deriye tutunduğu en yakın yerden pensle tutma
11. Yukarı doğru dik olarak çekerek çıkarma
12. Çıkarılan keneyi çamaşır suyu içine atarak öldürme
13. Kenenin çıkarıldığı yere %70’lik alkole veya tentürdiyota 
batırılmış pamuk parçası ile dezenfeksiyon yapma
14. Atılması gereken pamuk vb. malzemeyi sızdırmayan bir 
torbaya veya kutuya atma
15. Eldivenleri çıkarma ve elleri sabunla yıkama
16. Hemogram için kan alma
17. Her hangi bir sorunla karşılaşıldığında  (10 gün içinde ateş, 
halsizlik, kas ağrıları, baş  ağrısı, iştahsızlık, bulantı, kusma 
ve ishal gibi bulgular olursa) en yakın sağlık kuruluşuna 
başvurmasını söyleme
18. Kayıtları doldurma

Zoonotik Hastalıklar Daire Başkanlığı
- 72 -
Ek-2
KIRIM KONGO KANAMALI ATEŞİ HASTALIĞI HAKKINDA DANIŞMANLIK 
BECERİSİ ÖĞRENİM REHBERİ
1. Geliştirilmesi gerekir 
:  Basamağın hiç uygulanmaması, yanlış uygulanması veya sırasında  
uygulanmaması
2. Yeterli 
: Basamağın doğru olarak ve sırasında uygulanması, fakat eksikliklerin olması ve 
/ veya  eğiticinin yardımına veya hatırlatmasına gerek duyulması
3. Ustalaşmış : 
Basamağın duraksamadan ve yardıma gerek kalmadan doğru olarak ve sırasında 
uygulanması
GY Gözlem yapılmadı : 
Basamağın eğitici tarafından gözlenmemiş olması
KATILIMCININ ADI-SOYADI 
: ............................................................................................................
KURS TARİHİ : 
............................................................................................................
DANIŞMANLIK BASAMAKLARI
GÖZLEMLER
1
2
3
4
1. Nazik bir şekilde kapıyı çalma
2. Selam verme ve kendini tanıtma
3. Ev sahibinin adını öğrenme ve kullanma
4. Gerekli vücut dilini kullanma
5. Göz teması kurma
6. İletişim için gerekli uzaklığı ayarlama
7. Ev sahibinin yaptığı işi sorma
8. Kenelerle hangi sıklıkta karşılaştığını sorma
9. Ev sahibinin KKKA Hastalığı ile ilgili bilgisini öğrenme
10. Kenelerle bulaşan KKKA Hastalığı hakkında  bilgi  verme                                                                                                                                     
* virüs diye adlandırılan mikropların sebep olduğu, % 5 oranında 
ölümle seyreden bir hastalıktır                                                                                                                                     
* her yıl Nisan-Ekim ayları arasında görülmektedir
* hastalık insanlara tutunan kenenin kan emmesi ya da hayvanların 
üzerinden kenelerin çıplak elle toplanması ve ezilmesi ile bulaşır
* kene ısırığı veya temastan sonra; 10 gün içinde ateş, halsizlik, 
kas ağrıları, baş ağrısı, iştahsızlık, bulantı, kusma bazen ishal gibi 
bulgular başlayabilir
11. KKKA hastalığından korunmak için yapılması gerekenleri anlatma
* riskli alanlara giderken açık renkli ve mümkün olduğunca kapalı 
giysiler giyme
* riskli alanda paçalarını çorap içine koyma
* riskli alan dönüşlerinde mutlaka kendi vücudunu ve çocuklarının 
vücudunu kene yönünden kontrol etme
* keneleri çıplak elle toplamama ve ezmeme
* vücuda tutunmuş kene gördüğünde; kene bir bariyer (poşet, eldiven, 
kağıt mendil vs.) yardımı ile en kısa sürede çıkartılmalı
* kene tutunmasından sonra 10 gün süreyle  ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, 
kırıklık, halsizlik, belirgin iştahsızlık, bulantı, kusma, karın ağrısı ve 
ishal gibi şikayetler olursa en yakın sağlık kuruluşuna gitme
12. Ev sahibinin sorularını cevaplama
13. Her zaman ulaşabileceği sağlık kuruluşunu söyleme ve telefon 
numaralarını verme
14. Sağlıklı günler dileyerek ayrılma

Zoonotik Hastalıklar Hizmet ‹çi  Eğitim Modülü - Zoonotik Hastalıklar
- 73 -
SORULAR
Aşağıdaki virüslerin hangisi KKKA etkenidir?
1- 
Rabies virüs
a. 
Rubella virüs
b. 
Nairovirüs
c. 
Herpes virüs
d. 
Hanta virüs
e. 
Cevap c
KKKA etkeni ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
2- 
Dış ortama dayanıksızdır, konakçı dışında yaşayamazlar. 
a. 
56ºC’de 30 dakikada inaktive olurlar. 
b. 
Kanda 40ºC’de 10 gün yaşayabilirler. 
c. 
%1 hipoklorit ve %2 gluteraldehite duyarlıdırlar. 
d. 
Ultraviyole ışınlarına dirençlidir.
e. 
Cevap e
Hastalık Dünya’da aşağıdaki bölgelerden hangisinde endemiktir?
3- 
Güney Amerika
a. 
Batı Avrupa
b. 
Avustralya
c. 
Ortadoğu ve Asya
d. 
Kuzey Amerika
e. 
Cevap d
KKKA ülkemizde hangi aylarda görülmektedir?
4- 
Ocak-Mart
a. 
Nisan-Ekim
b. 
Kasım- Ocak
c. 
Aralık-Şubat
d. 
Ekim-Mart
e. 
Cevap b
Ülkemizde aşağıdaki şehirlerden hangisinde KKKA endemiktir?
5- 
Antalya, Adana, Mersin, Antakya
a. 
Tokat, Yozgat, Sivas, Çorum
b. 
İzmir, Aydın, Manisa, Muğla
c. 
Nevşehir, Kırşehir, Konya, Karaman
d. 
Denizli, Afyon, Eskişehir, Kütahya
e. 
Cevap b

Zoonotik Hastalıklar Daire Başkanlığı
- 74 -
Aşağıdakilerden hangisi KKKA bulaş yollarından biri değildir?
6- 
Enfekte kene tutunması
a. 
Enfekte kenelerin çıplak el ile ezilmesi
b. 
Viremik hayvanların kan ve dokuları ile temas
c. 
Et ve süt ürünlerinin tüketilmesi
d. 
Viremik hastaların kan ve diğer vücut sıvıları ile temas  
e. 
Cevap d
KKKA majör risk grupları arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
7- 
Endemik bölgede yaşayan tarım ve hayvancılık ile uğraşan çiftçiler
a. 
Maden işçileri
b. 
Enfekte hastalarla temas eden sağlık personeli
c. 
Laboratuar çalışanları
d. 
Kamp yapanlar  
e. 
Cevap b
Kene tutunmasından kaç gün sonra KKKA semptomlarının başlaması beklenir?
8- 
1 gün
a. 
3–10 gün
b. 
15 gün
c. 
18 gün
d. 
20 gün
e. 
Cevap b
KKKA düşünülen bir hastada aşağıdaki klinik bulgulardan hangisi beklenmez?
9- 
Ateş, üşüme, titreme, iştahsızlık
a. 
Yaygın kas ve baş ağrıları
b. 
Bulantı-kusma, ishal
c. 
Yüzde ve konjonktivalarda kızarıklık
d. 
Eklemlerde kızarıklık ve şişlik
e. 
Cevap e
Aşağıdakilerden hangisi KKKA hastalığında kliniğin ağır olduğunu gösteren ipuçlarından 
10- 
değildir?
Karaciğer ve dalak büyüklüğü
a. 
LDH ve CK değerlerinin çok yüksek olması
b. 
Şuur değişikliği, hepatorenal yetmezlik ve ARDS tablosu
c. 
Konjonktivit
d. 
Diş eti kanaması ve peteşi
e. 
Cevap d

Zoonotik Hastalıklar Hizmet ‹çi  Eğitim Modülü - Zoonotik Hastalıklar
- 75 -
KKKA hastalığına özgü laboratuar bulguları arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
11- 
Trombositopeni
a. 
Lökopeni
b. 
ALT ve AST yüksekliği
c. 
Albumin düşüklüğü
d. 
LDH ve CK yüksekliği
e. 
Cevap d
KKKA tanısı almış bir hastada hangi laboratuar değeri hastanın kliniğinin ağır olduğunun 
12- 
bir göstergesi olarak kabul edilebilir?
Trombosit sayısı < 20 000/mm
a. 
3
 
LDH > 300 U/L  
b. 
Hemoglobin < 10 g/dl
c. 
Sedimantasyon > 40 mm/h
d. 
ALP > 450 U/L
e. 
Cevap a
Günlük pratikte aşağıdaki testlerden hangisi geçirilmekte olan KKKA tanısını koymak için 
13- 
kullanılır?
Kanda ELISA ile IgG antikor pozitifliği
a. 
Kültürde virüsün üretilmesi
b. 
Kanda ELISA ile IgM antikor pozitifliği
c. 
IFA testi
d. 
Serum lateks aglütinasyon testi
e. 
Cevap c
KKKA hastalığının erken tanısında tercih edilen yöntem aşağıdakilerden hangisidir?
14- 
Kanda ELISA ile IgG antikor pozitifliği
a. 
RT-PCR testi viral genomun gösterilmesi 
b. 
IFA testi
c. 
Kültürde virüsün üretilmesi
d. 
Kanda ELISA ile IgM antikor pozitifliği
e. 
Cevap b

Zoonotik Hastalıklar Daire Başkanlığı
- 76 -
KKKA ayrıcı tanısında aşağıdaki hastalıklardan hangisi düşünülmez?
15- 
Tatarcık humması
a. 
Riketsiyoz
b. 
Tularemi
c. 
Salmonelloz
d. 
Bruselloz
e. 
Cevap c
KKKA hastalığında tedavinin temelini aşağıdakilerden hangisi oluşturmaktadır?
16- 
Oksijen tedavisi
a. 
Destek tedavisi 
b. 
Antibiyotik tedavisi
c. 
Plazmaferez
d. 
Kemoterapi
e. 
Cevap b
Aşağıdakiler  den hangisi KKKA tedavisinde uygulanmaz?
17- 
Sıvı ve elektrolit tedavisi 
a. 
Taze donmuş plazma 
b. 
Trombosit süspansiyonu 
c. 
Asiklovir
d. 
Eritrosit süspansiyonu 
e. 
Cevap d
Epidemiyolojik öykü ve klinik bulgularıyla KKKA düşünülen hastalar, hangi durumlarda 
18- 
2. basamak sağlık kuruluşuna sevk edilmelidir?
Trombosit sayısı < 150.000 /mm
a. 
3
 ve/veya lökosit sayısı  < 4000 /mm
3
 ise
ALT ve AST değerleri yüksek ise
b. 
CK > 200 ise
c. 
Trombosit sayısı < 20.000 /mm
d. 
3
 ise
Lökosit > 6000 /mm
e. 
3
 ise
Cevap a
KKKA  şüphesi olan hastaların 2. basamaktan 3. basamağa sevk kriterleri arasında 
19- 
aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
60 yaşından büyük olanlar
a. 
Klinik durumu ve laboratuar değerleri hızla bozulanlar
b. 
Şuur bulanıklığı olanlar
c. 
Trombosit sayısı  <  50.000/mm
d. 
3
 olanlar
Hepatomegalisi olanlar
e. 
Cevap e

Zoonotik Hastalıklar Hizmet ‹çi  Eğitim Modülü - Zoonotik Hastalıklar
- 77 -
KKKA şüpheli ya da olası vakaların bildirimlerinde uyulması gereken kurallar arasında 
20- 
aşağıdakilerden hangisi yanlıştır? 
KKKA vaka bildirimleri ülke genelinde hizmet veren 2. ve 3. basamak devlet 
a. 
hastanelerinden il sağlık müdürlüklerine KKKA Web Tabanlı Bildirim Sistemi ile 
yapılacaktır
Web Tabanlı Bildirim Sistemi vakayı takip eden sağlık kuruluşundaki ilgili hekim 
b. 
tarafından doldurulacaktır
Vakalardan mutlaka yatışlarında ve çıkışlarında olmak üzere iki serum örneği 
c. 
alınacaktır
Şüpheli/olası vaka tanımına uyan kişilerden ve herhangi bir klinik ya da laboratuar bulgusu 
d. 
olmayan, sadece kene tutunması hikayesi söz konusu olan kişilerden konfirmasyon için 
serum örneği alınacaktır
Web Tabanlı Bildirim Sistemi her hasta için bir epi numarası tayin edecektir
e. 
Cevap d
Aşağıdaki cümlede boş bırakılan yer nasıl doldurulmalıdır?
21- 
‘Tanıda klinik bulgular, destekleyici bulgular ve .......... bir arada değerlendirilir.’
Epidemiyolojik hikaye 
a. 
Özgeçmiş
b. 
Soygeçmiş
c. 
Sigara kullanma öyküsü
d. 
Radyolojik bulgular
e. 
Cevap a
Aşağıdakilerden hangisi KKKA için epidemiyolojik öykü kapsamına girmez?
22- 
Kene ısırığı/kene ile temas, hayvanlarla yakın temas
a. 
Kırsal kesimde yaşama, son iki hafta içinde kırsal alan ziyareti
b. 
Hayvan dokusu-kanı veya vücut sıvıları ile temas
c. 
Hastaların kan veya vücut sıvıları ile temas veya laboratuarda çalışma
d. 
Hastanın daha önce viral bir enfeksiyon geçirmiş olması
e. 
Cevap e
Aşağıdaki vaka tanımlarından hangisi doğrudur?
23- 
Olası vaka, klinik tanımlamaya uyan ve başka bir nedenle açıklanamayan vakadır
a. 
Şüpheli vaka, klinik tanımlamaya uyan ve laboratuar kriterlerden en az birisi ile 
b. 
doğrulanmış vakadır
Kesin vaka, şüpheli vaka tanımlaması ile epidemiyolojik hikayeye uyan ve destekleyici 
c. 
bulgulardan en az ikisinin bulunduğu vaka veya bir bölgede herhangi bir nedenle 
açıklanamayan birden fazla vakanın görülmesi halinde, destekleyici bulgular olmasa da 
klinik tanımlamaya uyan vakadır
Şüpheli vaka, klinik tanımlamaya uyan ve başka bir nedenle açıklanamayan vakadır
d. 
Olası vaka, klinik tanımlamaya uyan ve laboratuar kriterlerden en az birisi ile doğrulanmış 
e. 
vaka veya kesin tanı almış bir vaka ile epidemiyolojik olarak bağlantısı olan vakadır
Cevap d

Zoonotik Hastalıklar Daire Başkanlığı
- 78 -
RSHMB’ye serum örneği gönderme basamaklarından hangisinde yanlışlık yapılmıştır?
24- 
 Yatışta ve taburcu edilirken olmak üzere 2 serum örneği alınmalıdır. Hasta adı, soyadı, 
a. 
epi no, numunenin alındığı ve semptomların başlama tarihi ya da akut veya konvelasan 
serum örneği olup olmadığı mutlaka yazılmalıdır
 Antikoagülan içermeyen temiz tüpe 5-10 mL kan alınmalı ve pıhtılaşması için bir süre 
b. 
oda ısısında bekledikten sonra santrifüjlenerek serumun ayrılması mutlaka sağlanmalıdır. 
Daha sonra en az 1.5 mL serum vidalı kapaklı plastik (criovial gibi) tüpe aktarılarak 
kapağı sıkıca kapatılmalıdır
 Kan hemoliz olmuş ise hastadan tekrar yeni kan alınmalıdır
c. 
 Serum örnekleri mutlaka eppendorf tüpler ile gönderilmelidir
d. 
 Örnek yurt içinde bir merkeze gönderilecekse dondurulmadan, ulaşılacak mesafe ve 
e. 
çevre ısısı göz önünde bulundurularak yeterli miktarda buz aküleri ile birlikte, soğuk 
zincir kurallarına uygun (+4°C’de) olarak gönderilmelidir
Cevap d
Piknik amaçlı su kenarları ve otlak şeklindeki yerlerde bulunan kişilere kenelerden korunma 
25- 
için en uygun öneriler hangi seçenekte verilmiştir?
Vücudun çıplak bölgelerine (kol ve bacak gibi) böcek kovucu ilaç sıkılmalıdır
a. 
Elbiseler ilaçlı su ile yıkanmalıdır
b. 
Çalı, çırpı ve gür ot bulunan yerlere çıplak ayakla veya kısa giysilerle girilmemelidir. 
c. 
Açık renkli vücudu örten elbise ve çizme giyilmeli veya ayakkabı giyilecekse pantolon 
paçaları çorap içine alınmalıdır. Dönüşte mutlaka kene bakımından vücut kontrol 
edilmelidir
 Yerde oturulmamalı, mümkünse yüksek bir yerde oturulması tercih edilmelidir.
d. 
Yere bir örtü sarılarak üzerinde oturulmalıdır
e. 
Cevap c
KKKA korunma önlemleri arasında aşağıdakilerden hangisi yer almaz?
26- 
Tarım ve hayvancılıkla uğraşanlar vücutlarını, çocuklarının vücutlarını ve elbiselerini 
a. 
sık sık kene yönünden kontrol etmelidirler
Kırsal alanlarda dolaşılırken açık renkli vücudu örten elbise ve çizme giyilmeli veya 
b. 
ayakkabı giyilecekse pantolon paçaları çorap içine alınmalıdır
Hasta kişilerin kanlarına veya diğer vücut sıvılarına korunmasız dokunulmamalıdır
c. 
Hayvanların kanlarına ve diğer vücut sıvılarına korunmasız dokunulmamalıdır 
d. 
Hayvanlarda kene mücadelesi yapılmanın bir faydası yoktur
e. 
Cevap e

Zoonotik Hastalıklar Hizmet ‹çi  Eğitim Modülü - Zoonotik Hastalıklar
- 79 -
KKKA enfeksiyonu olan hastaların takip edildiği hastanelerde alınması gerek önlemler en 
27- 
doğru şekilde hangi seçenekte verilmiştir?
Hastanın kan ve vücut sıvıları ile temastan kaçınılmalıdır. Eğer temas edilecek ise 
a. 
mutlaka koruyucu önlemler (eldiven, önlük, gözlük, maske vb.) alınmalıdır. Hasta 
ile temas bittikten sonra eldiven çıkarılmalıdır. Eldiven kullanıldığı için tekrar ellerin 
yıkanmasına gerek yoktur  
Hava yolu ile bulaşmadığı için cerrahi maske yeterlidir. Ancak KKKA virüsü ile enfekte 
b. 
hastaya aerosolizasyon oluşturan girişimler (entübasyon, aspirasyon, bronkoskobi 
vb) yapılacaksa ya da hastanın devamlı öksürük, kusma veya kanaması varsa sağlık 
çalışanının N95 maske kullanması önerilmektedir
Hastaya ait eşyalar ile bulaş riski olmadığından temas önlemleri alınmasına gerek 
c. 
yoktur
Kullanılan enjektör kapakları mutlaka kapatılmalı ve bu şekilde atılmalıdır
d. 
Hastaya kullanılan tıbbi aletlerin ayrılmasına gerek yoktur
e. 
Cevap b
Aşağıdaki cümlede boş bırakılan yer nasıl tamamlanmalıdır? 
28- 
‘Hasta olan kişilerin kullandığı malzemeler, tuvaletler ve hasta materyali ile kontamine 
yüzeyler ……….. ile dezenfekte edilmelidir.’
%70’lik Alkol
a. 
İyotlu solüsyonlar
b. 
Kontaminasyon derecesine göre 1:10 ya da 1:100’lük çamaşır suyu
c. 
Sıvı deterjan
d. 
Su ve sabun
e. 
Cevap c
KKKA tanılı bir hastanın kan ve vücut sıvıları ile temas sonrası yapılması gerek işlemlerden 
29- 
hangisi yanlış olarak verilmiştir? 
Enfekte materyale maruz kalan bölge sabunlu su ile iyice yıkanır
a. 
Eğer göze enfekte materyal sıçramış ise, göz temiz su ile iyice yıkanmalıdır
b. 
Temas eden kişi en az 14 gün kadar klinik olarak izlenir
c. 
Temaslıya hemen antiserum yapılmalıdır
d. 
Ribavirin profilaksisi için değerlendirme yapılır
e. 
Cevap d

Zoonotik Hastalıklar Daire Başkanlığı
- 80 -
Kaybedilen KKKA olgularında cenazenin hazırlanması  aşamasını özetleyen aşağıdaki 
30- 
metinde, boşluklar en uygun şekilde sırasıyla hangi kelimelerle doldurulur? 
‘Ceset yıkandıktan sonra ve  ceset torbasına konulduktan sonra ……. çözeltisi ile 
spreylenmelidir. Mezarın derinliği en az.…olmalı ve cenazeler ….gömülmelidir.’
1/10’luk çamaşır suyu, 2 metre, tabutla
a. 
1/100’lük çamaşır suyu, 5 metre, tabutla
b. 
Deterjan, 3 metre, tabutsuz
c. 
1/10’luk çamaşır suyu, 5 metre, tabutsuz
d. 
1/1000’lik çamaşır suyu, 2 metre, tabutla
e. 
Cevap a
Kene tutunması nedeniyle sağlık kuruluşuna başvuran bir hastaya yaklaşım nasıl 
31- 
olmalıdır?
Zaman kaybetmeden ribavirin başlanır
a. 
Kene çıkarılır, şikâyeti yoksa evine gönderilir
b. 
Kene çıkarıldıktan sonra hemogram ve biyokimya bakılır. Normalse evine gönderilir
c. 
Kene çıkarıldıktan sonra semptomlar sorgulanır ve koşullar uygunsa hemogram istenir. 
d. 
Şikâyeti yoksa ve hemogram normal ise kişinin 10 gün süreyle ateş, baş ağrısı, kas ağrısı, 
halsizlik gibi şikâyetler yönünden kendisini takip etmesi, bu şikâyetlerden herhangi biri 
görüldüğünde sağlık kuruluşuna başvurması söylenir
Kene çıkarıldıktan sonra 10 gün hastanede yatırılarak izlenir
e. 
Cevap d

Zoonotik Hastalıklar Hizmet ‹çi  Eğitim Modülü - Zoonotik Hastalıklar
- 81 -