Metodoloji
Bu makale İbn Ebî Şeybe’nin el-Musannef’indeki zekât, talâk ve had kitap-
larının niteliksel ve niceliksel analizini sunar. Bu üç kitap İslâm ahkâmının
ibâdât, muâmelât ve ûkûbat alanlarına geniş bir yaklaşım içerir. Yakın za-
manda yayımlanmış Mektebetü’r Rüşd’ün baskısında İbn Ebî Şeybe’nin el-Mu-
sannef’inde zekât kitabı 155 bâbda 1006 rivâyet, talâk kitabı 283 bâbda 1627
rivâyet ve had cezası 183 bâbda 995 rivâyet içerir. Bu örnek toplamda 621 bâb
altında 3628 rivâyeti kapsar. Elde edilen sayısal verilere göre kullanılan 3628
isnadda en azından başlangıçta ve sonda isim kullanılmıştır. Bu veriler İbn Ebî
Şeybe’nin sıkça atıfta bulunduğu otoriteleri ve rivâyetlerinin doğrudan kayna-
ğının karakterini şeffaflaştırır. Bu makalenin amacı el-Musannef’teki isnadların
sıhhatini sorgulamak değil sadece İbn Ebî Şeybe ve Bakī bin Mahled’in fıhkî
hükümleri inşa etmek ya da haklı çıkarmak düşüncesiyle atıfta bulunduğu in-
sanların kimliğini belirlemektir. Çalışmanın boşanmada hul meselesi ve fıtr
sadakası hakkında bazı hükümlerde bulunduğuna odaklanan niceliksel payına
gelince bu bizi yaygın varsayımları, yani ilk dönemde ehl-i hadîsin fıkıhta [Hz.]
Peygamberin otoritesini ne kadar önemsediğini tekrar değerlendirmeye davet
eder.
Dostları ilə paylaş: |