TəRCÜmeyi-hal. XasiYYƏtnamə. Arayiş. İŞGÜzar məktub məDƏNİYYƏTİ II mühazirənin plani

Məktub mətninin kompozisiyası – mövzuya aid məna hissələrinin məntiqi ardıcıllığı

Əgər işgüzar məktub proses zamanı tərtib edilirsə, bu zaman heç bir əsaslanma və izah tələb olunmur, çünki həm adresata, həm də müəllifə məktubun hansı məqsədlə göndərildiyi məlumdur, bu zaman məktubun məğzi bir cümlə ilə ifadə oluna bilər. Məsələn:

Müəssisənizin istehsal etdiyi avadanlığın kataloqunu göndərməyinizi, eləcə də onun təchiz edilməsi ilə bağlı məlumat verməyinizi sizdən xahiş edirik.

Əksər hallarda işgüzar məktub iki və daha artıq məna hissəsini özündə birləşdirir. Zəmanət məktubu adətən iki hissədən ibarət olur – xahiş forması və zəmanətin ifadə edilməsi. Qoşma məktub bir hissədən – hər hansı materialın göndərilməsi ilə bağlı məlumatdan, eləcə də iki hissədən – materialın göndərilməsi və ona baxıldıqdan sonra müəyyən müddət içində cavab verilməsi ilə bağlı xahişdən ibarət ola bilər, məsələn:

1-ci hissə – sənədin göndərilməsi ilə bağlı məlumat	Aqrar sənaye kompleksinin emal sahələri üçün avadanlıqların testdən keçirilməsi üzrə Dövlət mərkəzi layihəsini Sizə göndəririk və 20 noyabr 2014-cü il tarixinə qədər nəticəni bildirməyinizi xahiş edirik.
2-ci hissə – xahişin ifadəsi

İmtina məktubu ən azı iki kompozisiya hissəsindən ibarətdir: məktubun məzmunundan asılı olmayaraq, imtina əsaslandırılmalıdır. Bununla yanaşı korrespondentə məlum məsələni kimin (hansı təşkilat və ya vəzifəli şəxsin) həll edə biləcəyini və ya necə həll oluna biləcəyi ilə bağlı məlumat vermək yaxşı olar, məsələn:

İmtina səbəbi izah olunmaqla	Məlumat veririk ki, xarici tərəfdaşlarımız tərəfindən çatdırılma gecikdirildiyi üçün hal-hazırda sizin sifarişiniz yerinə yetirilə bilməz.
Çatdırılmanın həyata keçirilmə mümkünlüyü haqda	Sizin sifariş etdiyiniz avadanlığın çatdırılması 2015-ci ilin mart ayının ortalarından tez olmayaraq həyata keçirilə bilər.

İkidən çox hissədən ibarət olan məktublar yaranmış hər hansı bir vəziyyəti təfərrüatlı şəkildə təsvir etmək, təhlilini vermək, yaranan problemə müxtəlif yanaşmaları ifadə etmək, çıxardığı nəticələri, xahişləri, təklifləri, mülahizələri əsaslandırmaq lazım gəldikdə tərtib edilir.

İşgüzar məktublar vəzifəli şəxsə – adresata şəxsi müraciətlə başlayıb yekun etiket cümləsi ilə sona çatdırıla bilər. Məktubun mətni aşağıdakı hissələrdən ibarət ola bilər:

1. 
   Müraciət.
   
2. 
   Giriş.
   
3. 
   Mətnin əsas məzmunu (şərh, vəziyyətin təsviri)
   
4. 
   Nəticə.
   
5. 
   Xəbərdarlıq.
   
6. 
   Son etiket düsturu.
   

Müraciət

Müraciətin vəzifəsi adresatla əlaqə yaratmaq, onun diqqətini cəlb etmək, məktubun mövzusuna maraq yaratmaqdır. Adresata müraciət olunarkən onun xidməti mövqeyi, fəaliyyət sahəsi, şəxsi xidmətləri və digər aspektlər nəzərə alınır.