Termiz davlat universiteti iqtisodiyot va turizm fakulteti "moliya" kafedrasi

Asosiy vositalar hisobi inventar kartochkasi 
(NOC-6 shakl) 
_______________________________________________________ 
(obekt to‘liq nomi va atalishi) 
_______________________________________________________ 
(tayyorlovchi -zavod nomi) 
__ _____________________________________________________ 
(model, toifa, rusum) 
Pasport, 
loyixa 
raqami, 
rusum, 
toifa 
Zavod 
raqami 
ishlab 
chiqilgan 
yil
Foydalan-ishga 
berilgan 
xarajatdagi 
dalolatnoma 
raqami va muddat. 
Inventar 
Tartib 
raqami. 
Sex 
bo‘limi
sintetik 
schet 
Anali 
tik 
hisob 
shifri 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
Bosh 
langich 
qiymat 
Amortizat
siya 
ajratma 
me’yori 
Izox
____ga 
qayta 
baholash 
ma’lumoti bo‘yicha eskirish 
summasi . 
200_ 
y 
yoki 
sotib 
olish 
hujjatlari bo‘yicha 
Obekt 
kirimi 
hisobot 
belgi 
buxgalteriya 
yozuvi. 
Muddat 
Tartib rakam 
8 
9 
10 
11 
12 
13 
Qimmat baho metallar 
CHikishi (berildi) 
Nomi 
Turi
Massasi 
Buxgalteriya 
yozuvi 
(dalolatnoma nakladnoyi) 
CHikarilish 
(joylashtirish) sababi 
Muddat 
Tartib 
raqami 
14 
15 
16 
17 
18 
19 
NOC 6 SHakli orka tomoni 
Kurish, 
kurollantirishni 
oxirga 
etkazish, 
qayta 
kurish , takomillashish
(buxgalteriya yozuvi) 
Ta’mirlash 
(buxgalteriya yozuvi) 
mu
dd
at 
tartib 
rakam 
Inventar 
tartib 
rakam 
Sum
ma 
Mudd
at 
Tartib 
rakam
Inventar 
tartib 
rakam
Summa Mud 
dat 
Tartib 
rakam 
Invent
ar 
tartib 
rakam 
Summ
a 
Obektni qisqacha individual tavsifnomasi. 

---

Obektni 
xarakterlovchi 
ixtirovchilik 
elementlari 
va 
boshqa 
belgilar 
nomi 
Asosiy 
obekt
Asosiy 
obektga 
taalukli 
muxum 
moslamalar, 
qurilmalar nomi. 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
Kartochkani to‘ldirdi _________(lavozim)_____(imzo)_________ 
________________________________________________________ 
(Ismi sharfi) 
«___»______________200__y. 
________________________________________________________ 
YUqorida «Hisobdor shaxslar bilan hisob kitob» va «Asosiy vositalar» analitik hisoblari 
uchun qo‘llanadigan kartochkalarni ko‘rib chiqdik. Ushbu kartochkalar ma’lumoti analitik hisob 
hisobotgi ma’lumotlarda keng yoritilgan. 
Ko‘p ustunli kartochkalarning yana biri sifatida «Asosiy ishlab chiqarish» xarajatlari hisobi 
uchun yuritiladigan kartochkani misol sifatida keltirish mumkin. 
Kartochkalar 
maxsus 
kartotekalarda 
saqlanadi. 
Kartotekaga 
kartochkalar 
joylashtirilayotganda moddiy javobgarligi joylangan o‘rni va boshqa xususiyatlariga ahamiyat 
berib, guruhlarga ajratilgan holda qo‘yiladi. 
Buxgalteriya hisobi registrlari yozuv turlariga ko‘ra 3 xil bo‘ladi: 
1. Xronologik hisob registrlari. 
2. Tizimli hisob registrlari. 
3. Kombinatsiyalashgan registrlar. 
Xronologik hisob registrlarini o‘ziga xos xususiyati shundaki,, undagi yozuvlar 
xronologik tartibda aks ettirilib boriladi. Bu yozuvlar orqali jarayonning qisqacha mazmuni, 
sodir bo‘lgan muddati va summasini xronologik tartib aks ettirib boriladi. Masalan, 
«Jarayonlarni ro‘yxat qilish jurnali» xronologik hisob registriga misol bo‘lib, u hisobning 
memorial-order shaklida qo‘llaniladi. 
Tizimli hisob registrlari jarayonlarni ma’lum bir belgilari bo‘yicha tizimlashgan 
(guruhlashgan) holda aks ettirilishi bilan xususiyatlidir. «Bosh daftar» tizimli hisob registrlariga 
misol bo‘ladi. 
Ushbu registrdan XV asr oxirlarida ikki yoqlamayozuv usuli vujudga kelganidan boshlab 
foydalanish yo‘lga qo‘yilgan. 
Buxgalteriya daftarlari bir yilga mo‘ljallangan bo‘lib, hamma betlari raqamlanadi, bosh 
buxgalter imzosi bilan tasdiqlanadi. 
Oxirgi varaqning orqasida bosh buxgalterning imzosi bilan tasdiqlangan holda qo‘yidagi 
yozuv aks ettirilgan bo‘lishi zarur. 
Buxgalteriya daftarida korxona xo‘jalik mulklarini aks ettiradigan schetlar uchun betlar 
ajratiladi. Sintetik schetlar uchun tegishli analitik schetlar ochilgan bo‘lsa, bosh daftarda betlar 
ajratilayotganda e’tiborga olmoq zarur. 
Masalan, savdo korxonasini chakana savdodagi tovarlari 2920 sintetik schetida yuritiladi. 
Aytaylik, shu savdo korxonasiga qarashli 3 ta magazin mavjud. Bunday holatda bosh daftarda 
xar bir moddiy javobgar shaxs uchun alohida varaqlar qoldirilishi va umumiy tovarlar hisobi aks 
ettirilishi uchun ham varaqlar ajratilgan bo‘lishi zarur. 
Buxgalteriya daftarida mundarija ham bo‘lib, unda hisobi yuritiladigan schetlarning aks 
ettiriladigan varaqlari tartib raqami ko‘rsatilgan bo‘ladi. 
Buxgalteriya hisob registri daftarning boshqa registrlardan afzalligi qo‘yidagilardan iborat: 

Hisob ma’lumotlarining bir registrda mujassamlashganligi; 

Hisob ma’lumotlari saklanishi mustahkam ta’minlanganligi. 
Buxgalteriya daftarining kamchiliklari ham bo‘lib, ular qo‘yidagilardan iborat: 

---


Buxgalteriya xodimlari o‘rtasida mehnat taqsimotini to‘g‘ri yo‘lga qo‘yishga xalaqit 
beradi, sababi, daftarda korxonada hisobi yuritiladigan hamma schetlar joylashgan. Buxgalteriya 
xodimlari o‘zlariga biriktirilgan schetga tegishli ma’lumotlarni aks ettirish uchun daftar 
bo‘shashini ko‘tishi kerak bo‘ladi. 

Buxgalteriya daftaridan hisob registri sifatida foydalanganda, hisob ishlarini 
mexanizatsiyalashtirish imkoniyatlari kamayadi. 

Buxgalteriya xodimlari mehnat unumdorligini oshishiga halaqit beradi. 
Birinchidan, daftardan galma-galdan foydalanish natijasida vaqt yo‘qotiladi: 
ikkinchidan, buxgalteriya daftarining xajmi katta bo‘lib, tegishli varaqni topib, undan 
foydalanishni sekinlashtiradi. 
Buxgalteriya daftarlarining hamma varaqlari ham hamma vaqt foydalanilaverilmaydi. 
Tuldirilmagan varaqlar esa kelgusi hisobot davri uchun foydalanilmaydi va hisob registrlari 
bilan bog‘liq xarajatlarni oshishiga olib keladi. 
Buxgalteriya daftarlari bir hisobot yili uchun mo‘ljallangan. 
Buxgalteriya registrlari ulardagi yozuv turiga ko‘ra, kombinatsiyalashgan shaklda ham 
bo‘ladi. 
Kombinatsiyalashgan buxgalteriya registrlarining o‘ziga xos xususiyati shundaki, ularda 
xronologik va tizimli yozuvlar birgalikda aks ettiriladi. Bunday registrlarning afzalligi 
qo‘yidagilardan iborat: 

Hisob ishlari ixchamlanadi. 

Buxgalteriya yozuvlari aks ettiriladigan registrlar miqdorini qisqartiradi. 
Xronologik va tizimli yozuvlar umumlashtirilgan va kombinatsiyalashtirilgan hisob 
registrlariga jurnal-order misol bo‘ladi. 
Buxgalteriya hisobi registrlari ularda aks ettiriladigan ma’lumotlar xajmiga ikki turga ajratiladi. 
1.Sintetik registrlar. 
2. Analitik registrlar. 
Sintetik registrlar sintetik hisob ma’lumotlarini aks ettirishga mo‘ljallangan bo‘lib, ularga 
bosh daftar, jarayonlarni ro‘yxat qilish jurnali, jurnal-orderlar va boshqalar misol bo‘ladi. 
Analitik registrlar analitik hisob ma’lumotlarini rasmiylashtirishda qo‘llanilib, ularga 
«Materiallar», «Asosiy vositalar», «Hisobdor shaxslar bilan hisob-kitoblar mashinalar va boshqa 
mulklar hisobi bo‘yicha yuritiladigan kartochkalar misol bo‘ladi.