Termiz davlat universiteti mikroiqtisodiyot

Oligopoliyalar maxbuslarning dilemmasi sifatida
Maxbuslarning dilemmasi bozorlar va nomukammal raqobat bilan nima qilishi kerak? Bu Oligopolistlar Monopol oqibatiga erishish uchun qilayotgan harakatida maxbuslarning dilemmasida ikki maxbus oʻynashi oyinga oʻxshaydi, deb bellashadi.
Yana Anvar va Bahrom yuzlangan qarorlarni koʻrib chiqaylik. Uzoq muzokaralardan soʻng, suvni ikki yetkazib beruvchilari 30 bochkada ishlab chiqarishni saqlab qolishi uchun kelishishadi, shunday qilib ular birgalikda maksimal foydani ishlashga va narxi yuqori saqlanishiga kelishishdi.Ular ishlab chiqarish darajadagi kelishuvlaridan soʻng, shu bilan birga, ularning har biri, bu shartnomaga yoki balandroq darajada ishlab chiqarishga va uni e’tiborsiz qoldirishga sazovor boʻlib, yoxud hamkorlik qilish uchun qaror qabul qilishlari shart. 2- grafa bu ikki ishlab chiqaruvchilar foydasi qanchalik ular tanlagan strategiyalarga bogʻliq ekanligini koʻrsatadi.
Sizni Anvar, deylik. Siz quyidagicha mulohaza qilishingiz mumkin: "Men kelishganimizdek 30 bochka ishlab chiqarishni pastda tutishim mumkin edi, yoki men ishlab chiqarishni oshirishim va 40 bochka sotishim mumkin edi. Agarda Bahrom shartnomaga sazovor boʻlsa, va uning ishlab chiqarishi 30 bochkada davom etsa, keyin men yuqori ishlab chiqarish bilan 2,000 soʻm va past ishlab chiqarish bilan 1800 soʻm foydani ishlayman. U holda men yuqori ishlab chiqarish bilan yanada yaxshiroq foyda koʻraman. Agar Bahrom shartnomaga sazovor boʻlishda muvaffaqiyatsizlikka uchrasa, va 40 bochka ishlab chiqarilsa, keyin men yuqori ishlab chiqarish bilan 1600 soʻm va pastki ishlab chiqarish bilan 1500 soʻm ishlayman. Yana bir bor, men yuqori ishlab chiqarish bilan yanada yaxshiroq foyda koʻraman. Shunday qilib, Bahrom nima qilishni tanlashidan qat'iy nazar, men yuksak saviyada ishlab chiqarishda va bizning shartnomada yaxshi foyda koʻraman.
40 bochka ishlab chiqarish Anvar uchun ustun strategiya. Albatta, Bahrom aynan bir xil tarzda mulohaza qiladi, va shuning uchun har ikki ishlab chiqarish 40 bochkaning eng yuqori darajasida boʻladi. Natija (Anvar va Bahromning nuqtayi nazaridan) - ikki ishlab chiqaruvchilarining har biri uchun quyi foyda bilan boʻlgan ichki natija hisoblanadi.
Bu misol nima uchun Oligopoliya Monopoliya foydasini qoʻllab-quvvatlashda muammo tugʻdirishiga misol keltiradi. Monopoliya natijasi Oligopoliya uchun umumiy maqsadga muvofiqdir, lekin har bir Oligopolist qalloblikni ragʻbatlantirishi mumkin. Shaxsiy-manfaat maxbuslar maxbuslar dilemmasida iqror boʻlishiga olib kelganidek, shaxsiy manfaat Oligopoliya pastki ishlab chiqarish, yuqori qiymat va Monopoliya foydasi bilan kelishuv natijasini qoʻllab-quvvatlashi uchun ba’zi qiyinchiliklarni tugʻdiradi.