Termiz davlat universiteti sport faoliyati va boshqaruvi fakulteti sport boshqaruvi kafedrasi

Yuqoridan yon tomon bilan to‘p kiritish
.
Yuqoridan yon tomon bilan to’p 
kiritish usulida o’yinchi to’rga nisbatan yon tomon bilan oyoqlarini tizzadan bukkan 
holda turadi. To’p 1 m gacha balandlikda yelka ustiga tashlanadi. O’ng qo’l bilan 
zarba berilganda, u pastdan orqaga harakatlanadi, bunda yelka pastga tushirilib, 
gavdaning og’irligi o‘ng oyoqqa o’tkaziladi. Zarba zarba beruvchi qo‘l orqadan- 
yuqoriga yoy bo’yicha harakatlantirilib, zarba amalga oshiriladi. Gavda chapga 
buriladi va og’irlik kuchi chap oyoqqa ko’chiriladi. Bu harakat zarbaning kuchini 
oshirishga xizmat qiladi. 
Sakrab to‘p kiritish
.
Hozirda sakrab to’p kiritish usuli keng qo’llanilmoqda. 
Bu usulning asosi orqa (himoya) zonadan hujum zarbasini berishga o’xshashligi 
sababli uning mohiyati quyiroqda yoritiladi. 
Hujum zarbalari.
Hujum zarbasi - jamoaning hujum harakatini yakunlovchi samarali usul 
hisoblanadi. Bu harakatlar to’rning yuqori qirg’og’idan balandda amalga oshiriladi. 
Chunki undan pastroqda amalga oshirilgan hujum harakatlarining samarasi ham 
juda pastdir. 
Hujum zarbalari yo’nalishiga ko’ra quyidagicha farqlanadi: to’g’ri yo’nalish 
bo’yicha (bunda zarba berilgan to’p yo’nalishi hujumchining yugurib kelish 
yo’nalishiga mos tushadi) va yo’nalishni o’zgartirib (bunda zarba berilgan to’p 
yo’nalishi hujumning yugurib kelish yo’nalishiga mos tushmaydi). 
Jismoniy tayyorgarlik - tayyorgarlik turlarining biri bo’lib, voleybolchining 
organizmini 
rivojlantirish, 
uning 
jismoniy 
sifat 
va 
qobiliyatlarini 
takomillashtirishga hamda o’yin faoliyatini samarali amalga oshirishni ta’minovchi 
mustahkam poydevor yaratishga qaratilgandir. 
Zamonaviy voleybol shugullanuvchilardan nixoyatda katta kuch, tezkorlik, 
chaqqonlik, chidamkorlik va egiluvchanlik sifatlarini talab qiluvchi sport o'yinlari 

---

27 
turiga mansubdir. O'yinning mohiyati o'yinchi harakatining turli yo'nalish va 
o'zgaruvchan vaziyatda o‘ta tezkor, aniq hamda qisqa vaqt ichida o'yin davomida 
ko'pdan - ko‘p to'siq qo'yish, zarba berish va to‘p kiritishdagi sakrashlari, 
yiqilishlari, yugurish, to'xtash, burilish,egilish va boshqa xarakatlarni yuqori 
tezlikda ijro etishi katta jismoniy kuch, o‘ta chaqqonlik, mustahkam chidamkorlik, 
va ruhiy uyg'unlikni talab qiladi. Binobarin, ushbu yuklama (nagruzka) ta’siri 
shug'ullanuvchi organizmining funksional jihatdan mukammal shakllangan 
bo'lishini taqozo etadi.