Termiz davlat universiteti tojik filologiyasi va sharq tillari kafedrasi


-topshiriq. Yangi so‘zlarni yozing va yodldng



Yüklə 1,42 Mb.
səhifə150/201
tarix02.02.2022
ölçüsü1,42 Mb.
#51965
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   201
Termiz davlat universiteti tojik filologiyasi va sharq tillari k (1)

5-topshiriq. Yangi so‘zlarni yozing va yodldng.

واژه ها

ko’p

– ziyod

زیاد

o‘rtalari

– avoset

اواسط

quyosh

xurshid

خورشید

oxirlari

– avoxer

اواخر

boshlamoq

– sho‘rushdan

شروع شدن

boshlari

– avoyel

اوایل

suhbat qilmoq

– so‘hbat kardan

صحبت کردن

keling

– byoid

بیاید

uzunligi

– tul

طول

sekin-asta

– betadrij

بتدریج

fasl

– fasl

فصل

tug‘ilmoq

– tavallud yoftan

تولدیافتد

iliq

– garm

گرم

taqvim

– taqvim

تقویم

masih

– masih

مسیح

haqida

– dar boreye

در باره

teng

– mo‘sodef

مصادف

kechroq

– dirtar

دیرتر

milodiy

– milodi

میلادی

boshqa

– digar

دیگر

Test savollariga javob bering.Test savollariga javob bering. Test savollariga javob bering.



1.mo‘sodef so’zi qanday ma’noni bildiradi?

A) safar


B) teng emas

S)masofali

D) teng

2. avoyel so’zi qanday ma’noni bildiradi?

A) ikkinchi

B) avval


S) boshlari

D) birinchi

3. avoxer so’zi qanday ma’noni ifodalaydi?

A) boshlari

B)oxirlari

S)qisqa


D) o‘rtalari
4. avoset qanday ma’noni ifodalaydi?

A) o‘rtalari

B) orasi

S) boshi


D)ovozi

5. tobestonso’zi qanday ma’noni ifodalaydi?

A) yoz(fasl)

B) yozmoq

S) issiq

D) sovuq

6.poyiz so’zi qanday ma’noni bildiradi?

A) poyezd

B) kuz

S) faoiz


D) fasl

7. zemeston so’zi qanday ma’noni ifodalaydi?

A) qora

B) qorang’u

S) qish

D) qora jiy

8. xurshidso’zi qanday ma’noni ifodalaydi?

A) quyosh

B)ism

S) oy


D) bir ma’noli

9. garm qanday ma’noni ifodalaydi?

A)shamol

B) issiq


S) dovul

D) suv


10.sardso’zi qanday ma’noni ifodalaydi?

A) issiq


B) iliq

S) sovuq


D) qaynoq

62-amaliy mashg’ulot

“XARID VA FO‘RUSH” MATNI



Reja:

  1. “Xarid va fo‘rush” matni.

  2. “Xarid va fo‘rush” matnidagi fe’l zamonlarini izohlang.

  3. “Xarid va fo‘rush” matn yuzasidan so‘hbat tuzing.

  4. “Xarid va fo‘rush” matnidagi yangi so’zlarni o’zlashtirib, topshiriqlani bajaring.

“Xarid va fo‘rush” matni

خرید و فروش

تهرانی ها غالباً تمام خرید های خودرا در بازار یا مغازه ها و دکان ها بعمل می اورند. بیشتر مغازه ها و دکان ها در خیابان مرکزی شهر یعنی لاله زار، اسلامبول، مهران واقع است. در بازار و مغازه ها همیشه جدالی خستگی ناپذیر بین فروشنده و خریدار رواج دارد و هر دو دسته سعی دارند بنفع خود ولو بضرر دیگری معامله را انجام دهند. قیمت و مشخصات جنسهای فروش در مغازه ها و بازار ها معلوم نیست و این وضع فروشنده را مختار می کند هر اندازه گرانتر جنس بفروشند و خریدار را وا می دارد با احتیاط هر چه تمامتر متوجه باشد جنس گرانتر نخرد و تا هر اندازه به اصطلاح چانه بزند.

گرانی خواربار ایران در سال های آخر خیلی افزایش یافته است. چند سال پیش اولین مغازه بزرگ خواربار فروشی در تهران پیدا شد. آن مغازه که نامش سوپرمارکت پارس است روبروی پمپ بنزین شاهرضا خیابان وصال شیرازی واقع است. اجناس در آن مغازه در بسته ها بسته بندی شده و با نرخ های مشخص و تعیین شده بفروش می رسد. آنجا برنج و لوبیا و عدسو کمپوت و مربا وغیره در جاه های مخصوص چیده و دسترس مشتریان گذارده می شود. اینجا باید متذکر شد که بعضی از آن اجناس از خارج به ایران وارد شده . علاوه بر مغازه بزرگ خواربار فروشی چند سال پیش یک فروشگاه بزرگ بنام فردوسی افتتاح یافت بیشتر اجناس این فروشگاه از خارج وارد می شود و افرادی که در صنوف مختلف به کار ساختن و پرداختن کالا های داخلی می پردازد اعتراض کردند چون خطر بیکاری و کاسادی بازار متوجه آنها می شود .

در ماه اسفند بازار حراج های فروشنده های معروف و معازه های عادی گرم می شود و اسم آن بازار " شب عید " است. این معاملات گرم و پر رونق " شب عید " بیشتر روی پوشاک دوخته و کفش انجام می گیرد.

در چنین روز ها چه بسا مغازه داران جنس خود را با زبان بازی و چرب زبانی بخریدار تحمیل می کند.

1-topshiriq. Yozing va eslab qoling.

تفسیر کلمات و عبارات

جدالی خستگی ناپذیر jo‘dole xastagi-ye nopazir – Doimiy savdo bahsi

ولو بضرر دیگری valu bezarar digari – O‘zgalarning zarariga(bo‘lsa ham)

این وضع فروشنده را مختار می کند کهin vaz frushande ro mo‘xtor miko’nad – Bu holat sotuvchiga erk beradi ke… .

چانه زدن chone zadan – Savdolashmoq

نرخ های مشخص و تعیین شده Narxhoyi mo‘shaxxas va ta’yin sho’de – aniq narxlarda

در بسته ها بسته بنده شده dar basteho baste bande sho‘de – rastalarga terib qo‘yilgan

فروشگاه فردوسی Fo‘rushgohe ferdusi – Firdavsi do‘koni



تمرین ١٣٥ : بسوالات زیر جواب بدهید.

۱) تهرانی ها غالباً تمام خرید های خود را کجا بعمل می اورند؟

۲) بیشتر مغازه ها و دکان ها کجا واقع است؟

۳) خرید و فروش در بازار و مغازه به چه صورتی بعمل می اید و چدالی وجود دارد یا نه؟

۴) آیا قیمت های اجناس در بازار و مغازه ها مشخص و تعیین شده است؟

۵) مغازه های بزرگ خواربار فروشی در تهران وجود دارد؟ اسم آنها چیست؟

۶) اجناس در آن مغازه ها چطور بسته بندی و چیده شده است؟

۷) بیشتر اجناس آن مغازه ها محصول ایرانی است یا از واردات؟

۸) اغلب کالاهای فروش فردوسی ساخت ایران است یا خارجه؟

۹) ناراحتی صنوف ایران از وارد کردن کالاهای خارجی از چیست؟

۱۰) شب عید چیست؟

۱۱) بازار حراج ها چیست و کی شروع می شود؟

۱۲) معاملات شب عید بیشتر روی کدام کالاها انجام می گیرد؟

۱۳) مغازه داران چطور جنس خودرا به خریدار تحمیل می کنند؟



3-topshiriq. Yangi so‘zlarni yozing va yod oling.

واژه ها

xarid

– xarid

خرید

bahs

– jo‘dol

جدال

avj olmoq

– revoj doshtan

رواج داشتن

erk bermoq

– mo‘xtor kardan

مختار کردن

Oziq-ovqat qimmatligi

– geroni xorbor

گرانی خواربار

qiymat

– qiymat

قیمت

tayinlangan, aniqlangan

– mo‘shaxxas

مشخص

majbur qilmoq

– vo doshtan

وا داشتن

do‘kon

– mag‘oze

مغازه

sotuvchi

– frushande

فروشنده

attorlik

– harozejot

حرازیجات

bozorning sinishi

– kasodiye bozor

کسادی بازار

javohirlik bo‘limi

– javohir frushi

جواهر فروشی

mato sotish

– porche frushi

پارچه فروشی

tamaki mahsuloti

– do‘xoniyot

دخانیات

izhor qilish

– navsht ebzor

نوشت ابزار

arzon sotish

kam frushi

کم فروشی

qimmat sotish

– geronfrushi

گرانفروشی

o‘ramoq(narsani)

– pichidan

پیچیدن

qassoblik

– qassobi

قصابی

narxni tushirmoq

– poyin gereftan

پایین گرفتن

narxni ko‘tarmoq

– bolo gereftan

بالا گرفتن (قیمت)

حراج haroj – umumiysavdo, auksion

4-topshiriq. So‘hbatni ehiting va so‘zlab bering.

در مغازه کفش فروشی

– خانم فرمایش داشتین؟

– بله آقا یک جفت کفش می خوام که از جدید ترین مد ها باشد.

– در این روز ها کفش به ما رسیده . ملاحظه بفرمایین ساده، یک پاشنه متوسط دارد. نه خیلی بلند، نه خیلی کوتاه.

– جنسش چطوره؟

– خانم محترم، از شبرو مشکی ساخته و قسمت بالای آن چهار ردیف باریک چرم نصب شده است. در ضمن سادگی، شیک و مناسب روز های عید و بهار است؟

– از چرم قهوه ای ندارین؟

– چرا، داریم. صبر کنین. همین حالا می اورمش... البته ملاحظه بفرمایین از نظر قالب و فورم بشکل کفش اولی است.

– بدک نیس... .

– حق دارین خانم. برای خانم های شیک پوش خیلی شایسته است. ولی خانم حالا که نزدیک عید است و شما هم می خوایین کفش بخرین این مدل سوم را که تقدیم می کنم. نگاه کنین از جیر مشکی ساخته شده برای مجالس رسمی خیلی مناسب است. اگر پسندین بخرین و بسلامتی بپوشین.

– قیمتش چنده؟

– پونصد ریال خانم. امتحان کنین پایتان نمی زند؟

– نه، خوب است. درست قالب پایم است می گیرمش.

5-topshiriq. Yozing va eslib qoling.



این فهرست نگاه کنید

baland poshnali ayollar tuflisi

کفش پاشنه بلندی زنانه

erkaklar libosi

لباس مردانه

past poshnali tufli

کفش پاشنه کوتاه

chorxona kostyum

کت و شلوارخانه خانه

charmli tufli

پوتین تمام چرم

yo‘l–yo‘l kostyum

کت و شلوار راه راه

zamsh (matoli) tufli

پوتین از جیر

ko‘ndalang chiziqli kostyum

کت شلوار کجاره

gazmollar

پارچه ها

uzun kostyum (qisqa, keng, tor)

کت شلوار دراز (کوتاه، گشاد، تنگ

nozik

ظریف

naqshli sport ko‘ylagi

پیرهن اسپرت نقشه دار

oliy navli (xaridor istagini qoniqtirmaydigan)

مرغوب(نامرغوب)

elastik matodan tikilgan cho‘milish kiyimi

مایوشنا از جنس گوشدار

yumshoq

نرم

yungli paypoq (paxtali)

جوراب پشمی(نخی)

oliy navli

اعلا

ayollar libosi

لباس زنانه

chirigan

پوسیده

to‘qima ko‘ylak

لباس دوخته (حاضر)

g‘ijimlanadigan (mato)

چروک خورده

qishgi montu (ayollar ustki kiyimi)

مانتوی زمستانی

g‘ijimlanmaydigan (mato)

چروک نخورده

nimcha va yubka

کت و دامن

ipak

حریر– ابریشم

uzun yengli nimcha

ژاکت با استین بلند

sun’iy ipak

حریر مصنوعی

tor yubka

دامن تنگ

jun gazlama

پشمی

keng yubka

دامن گشاد

movut

ماهوت

yungli kofta

بلوز پشمی

attorlik mollari

کالاهای خرازی

yengi ustiga qaytarilgan manjet

بر گردان روی آستین

soyabon

چتر

yoqasi tugmali kofta

پیراهن یقه بسته

rumol

دستمال

yengi kalta

آستین سه ربعی

sharf

شال گردن

aylana yoqali kofta

پیراهن یقه گرد

galstuk

کراوات

beret (bosh kiyim)

کلاخ بره

(kapalak) galstuk

پاییون

to‘rli yozgi qo‘lqop

دستکشهای توری برای تابستان

trikotaj mollari

اشیای کشباف

charmli qishgi qo‘lqob

دستکشهای چرمی برای زمستان

paypoq

جوراب

libos ranglari

رنگ های لباس

to‘g‘nag‘ich

سنجاق

kulrang

خاکستری

taroq

شانه

o‘tkir kulrang

خاکستری روشن

ilma tugma

دگمه سر دسته

qahvarang

(o‘tkir qahvarang)



قهوه ای(قهوه ای سیر)

tufli

پوتین

qora

مشکی







oyoq kiyimlari

کفشها

Test savollariga javob bering.Test savollariga javob bering. Test savollariga javob bering.



1. chone zadan so’zi qanday ma’noni bildiradi?

A) xarid


B) munozara

S)savdolashmoq

D) jag’

2. mo‘xtor kardan so’zi qanday ma’noni bildiradi?

A) erkin

B) bahs


S)erk bermoq

D) savdo


3. harozejotso’zi qanday ma’noni ifodalaydi?

A) oziq-ovqat

B) attorlik

S)meva


D) sabzavot
4.do‘xoniyot qanday ma’noni ifodalaydi?

A) tamaki

B) sabzavot

S) meva

D)oziq-ovqat

5. pichidanso’zi qanday ma’noni ifodalaydi?

A) o‘ramoq(narsani)

B) pechak

S) o‘t

D) aylana



6.haroj so’zi qanday ma’noni bildiradi?

A) savdo bahsi

B) auksion

S) xarid


D) satmoq

7. frushande so’zi qanday ma’noni ifodalaydi?

A) xaridor

B)sotib oluvchi

S) sotuvchi

D)savdo


8. valu bezarar digari iborasi qanday ma’noni ifodalaydi?

A) O‘zgalar

B)O‘zgacha

S) O‘zgalarning foydasiga(bo‘lsa ham)

D) O‘zgalarning zarariga(bo‘lsa ham)

9. kafsh qanday ma’noni ifodalaydi?

A)kalish

B) tufli

S) etik

D) shippak

10.putinso’zi qanday ma’noni ifodalaydi?

A) shippak

B) etik

S) tufli


D) paypoq


Yüklə 1,42 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   146   147   148   149   150   151   152   153   ...   201




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin